[itzul] Munduko pertsona eta toki-izenak eta erabakitzeko prozesu itxi-itxia

[Mikel Morris]

Arauak daude, hori bai, baina ez dira beti erabiltzen edo jakinarazten 
eta ez da bidezkoa.


Izen historikoei dagokienez, esaterako, Elhuyarrek soil-soilik forma 
euspañolak agertzen ditu beren hiztegian, esaterako, "Kaligula", 
"Espartako" baina Euskaltzaindiak jatorrizko izenak ere onartzen ditu, 
"Caligula", "Spartacus". Nire hiztegiak, ordea,  bai jatorrizko izena 
(goi mailako forma), bai izen euspañola (behe mailako forma) agertzen 
ditu. Hori politika onestagoa da. Zoritxarrez, batzuek soil-soilik 
beren aurreiritziak argitaratu nahi dituzte, beste bideei jaramonik ez 
eman barik. Penagarria da eta ez du Euskaltzaindiaren politika ofiziala 
behar bezala adierazten. Euskararen egoera anabasa da eta, azken 
batean, Made in Euspaña politika errazagoa den arren, ez da beti 
aukerarik onena. Gaztelaniaz gehienbat pentsatzen, ikusten, irakurtzen, 
eta bizi ez garenok jakin badakigu gaztelania ez dela munduko kultur 
hizkuntza bakarra, ez eta garrantzi handienekoa ere (ingelesaren aldean 
behintzat).  Geroko belaunaldiek jakingo dute hori. Hobe da euskara 
kultur hizkuntza nagusiekin elkartzea, ez atzeratuagoekin.  Batzuetan, 
gauzak gordin eta garden esan behar dira baina hemen gauzak ez dira 
garbi esaten, besteak ez iraintzeko ("aurpegia gordetzeko"). Barkatu, 
baina gauzak horrela esaten ez badira, ez dago eztabaidarik eta 
eztabaidarik ez dagoen bitartean, ez dago aurrerabiderik. Beldurra 
dago. Jendeak ez du "busti nahi. Ondorioz, ez dago autokritika 
osagungarririk euskalgintzan. Ahuleziaren seinalea da.

Esaterako, Harluxet/Elhuyar Hiztegi entziklopedikoan, "Migel eta Pedro 
agertzen dira Erregeen izenak adierazteko, baina Euskaltzaindiak 
"Mikel" eta "Petri" onartu ditu baina ez du inork ezer inoiz kritikatu. 
Esan bezala, hemen ez dago autokritikarik eta euskara ahula da 
horregatik.
Batzuentzat, izen/izan euspañolak hezurmuinetaraino sartuta daude, 
kendu ezinik.  Pena da. Halako batean, belaunaldi gazteek nire kezkak 
kontuan hartuko dituzte baina 1980 baino lehen jaio zirenek ez (edo 
haietako askok ez). Hemen, ez da ezer eztabaidatzen, ez dago forumik 
ezer eztabaidatzeko. Egia bada eta Hezkuntza Sailean, agian, batzorde 
ezezagun batek zer edo zer erabakitzen badu, eta gero Euskaltzaindiaren 
beste batzorde ezezagun batek oniritzi bat ematen badio, besterik gabe, 
beno, penagarria da. Dena erabakita dago, inolako "feedback" gabe. Hori 
mafia gisako plangintza da  eta ez du inork hori kritikatzen eta pena 
handia ematen dit.  Horrek esan nahi du euskalgintza soilik zenbait 
jenderen eskuetan dago eta talde hori itxita dago, eta neurri handi 
batean, lagunen arteko taldea da. Espero dut oker egotea (mesedez, hori 
egia balitz!!!!) , baina ikusiak ikusi, beldur naiz ez ote den egia. 
Esaterako, transkribatzeko irizpideak proposatu ditut, Eusko 
Jaurlaritzaren webgunean daude (www.euskadi.net/morris) baina ez dit 
inork niri ezer galdetu edo kontsultatu. Egia bada Hezkuntza Sailak 
hori erabaki duela, inolako iritzirik eskatu gabe (ez soilik UZEI eta 
Elhuyarrenak) , beno, akabo da, baina ez dakit egia den. Beraz, hori 
dakiena mintza bedi!

Mikel Morris, euskalgintzarekin etsita eta erre-erreta dagoena (eta 
pekadorea, gaiztoa, basatia, harroputza, yanki nazkagarria, Rh-gabekoa, 
bazter-nahaslea, baztertua, eta gehitu nahi diozun adjektiboa)



On dilluns, feb 7, 2005, at 15:08 Europe/Paris, Alfontso Mujika wrote:

> Dauden arau bakarrak Euskaltzaindiaren arauak dira, jakina. Kanpoko 
> leku-izenei dagozkienak hauek dira: 32., 36., 38., 51., 52., 57., 59., 
> 60. eta 70. arauak (Antzinateko eskualdeei buruzko araua ere onartu du 
> Euskaltzaindiak, baina oraindik ez da argitaratu). Pertsona-izenei 
> dagozkienak, berriz, hauek: 66., 76., 82. eta 129. arauak.
>  
> Arautua baino askoz zabalagoa da arautu gabeko eremua.
>  
> Hezkuntza Sailak, estilo-liburuaren proiektuaren barnean, onomastikari 
> buruzko txosten bat osatu eta milaka izen dituen zerrenda bat ere 
> landu du. Lana amaituta, Euskaltzaindiari pasatu zion iritzia 
> eskatzeko. Oraindik orain, Euskaltzaindiak oniritzi orokorra eman dio 
> lanari eta zuzenketa-ohar batzuk proposatu ditu. Une honetan, ohar 
> horiek sartzen ari dira eta hil honetan bertan lana amaituta egongo 
> da, argitaratzeko prest. Dirudienez, irizpideak liburu gisa 
> argitaratuko dira, eta, liburuarekin batera, CD-ROM bat egongo da 
> izen-zerrendak kontsultatzeko.
>  
> Horiek ez dira arauak izango, Hezkuntza Sailak eskola-materialetarako 
> emango dituen aholkuak baizik, baina garbi dago baliagarriak gertatuko 
> zaizkiela sistematizazio bila dabiltzan guztiei.
>  
> Hezkuntza Sailaren lan horrek atal orokor bat izango du, hainbat gai 
> osagarri landuko dituena:izenaren eta deklinabide-atzizkiaren arteko 
> marratxoari buruzko kontuak, erdal diakritikoei buruzko kontuak, 
> ahoskera-oharrak eta letra larrien erabilerari buruzko oharrak. 
> Ondoren, hainbat atal eta azpiatal izango ditu: Antzinateko eta Erdi 
> Aroko kanpoko leku- eta pertsona-izenak; Erdi Aroaz geroztiko kanpoko 
> leku- eta pertsona-izenak; kanpoko bestelako onomastika (gertaera 
> historikoak, erakundeak...); Euskal Herriko leku- eta pertsona-izenak 
> (Erdi Arora bitartekoak, Aro Modernokoak, XX.mendekoak edo 
> geroztikoak; ponte-izenen auzia, euskal abizenen grafia...); artelanak 
> (Euskal Herrikoak eta kanpokoak); eta, eranskin batean, gure alfabetoa 
> erabiltzen ez dituzten hizkuntzetako izenak transkribatzeko irizpideak 
> ere proposatuko dira.
>  
>  
> Alfontso Mujika
> Elhuyar Hizkuntz Zerbitzuak
>
>  
>  
>  
>  
>  -----Mensaje original-----
> De: itzul-bounces a bildua postaria.com [mailto:itzul-bounces a bildua postaria.com]En 
> nombre de L. Azkune
> Enviado el: lunes, 07 de febrero de 2005 13:02
> Para: ITZUL
> Asunto: [itzul] Munduko pertsona eta toki-izenak euskaraz nola idatzi
>
> Egunon lagunok:
> Norbaitek jakingo du behar bada munduko pertsona izenak eta toki 
> izenak euskaraz erabiltzeko dauden arauak non kontsulta daitezkeen.
> Laxaro
>
>
*************************************************
Mikel Morris

-------------- hurrengo zatia --------------
Testu hutsa ez zen mezu bat ezabatu egin da...
Izena: ez dago erabilgarri
Mota: text/enriched
Tamaina: 6664 bytes
Azalpena: ez dago erabilgarri
URL : <https://postaria.com/pipermail/itzul/attachments/20050208/a5be5e75/attachment.bin>