[itzul] Caballito del diablo

[Alfontso Mujika]

Kepa Altonaga zoologoak, 1993an, Elhuyar aldizkarian, animalia horiei 
buruzko hiru artikulu jakingarri argitaratu zituen. Eta honela zioen 
lehenengoan (Lehen animalia hegalariak: Txitxiburduntzi eta 
sorginorratzak (I)):

<<Gaur egungo odonatuak hiru subordenetan sailkatu dira: Zygoptera (= 
sorginorratzak), Anisoptera (= txitxiburduntziak) eta Anisozygoptera 
subordenetan. Azken talde honetako espezie bizi biak Japonia eta 
Himalaiako gune erliktiko murritzetara mugatuta daude; lehenengo eta 
bigarren taldekoak dira gure ur-bazterretan ikusi ohi ditugunak. 
Berezitasun zoologiko sakonagoak aparte utzirik, talde bi hauek 
identifikatzeko ondoko ezaugarria hartzen da kontutan: landareetan 
kokatzen direnean, anisopteroek gorputz alboetarantz jartzen dituzte 
hegoak parakera horizontalean, eta zigopteroek, ostera, atzerantz 
oblikuoki bertikalean. Horrez gain, anisopteroak gorputz handiko eta 
hegaldi azkarrekoak dira, zigopteroak argalago eta delikatuagoak izanik.>>
http://www.zientzia.net/artikulua.asp?Artik_kod=6305


Itzuli behar duzun "Libélula" hori anisopteroa da. "Caballito del 
diablo" delakoa, berriz, zigopteroa da. Kepa Altonagaren sailkapenaren 
arabera, "caballito del diablo" delakoa "sorgin-orratza" da, eta 
"libélula", berriz, burduntzi edo txitxiburduntzi.

Hiztegi Batuak, berriz, hau dakar:
<sorgin(-)orratz Libellula>
<mariorratz Libellula>
<mariburduntzi>
(Libellula letra etzanez ageri da; alegia, generoa adierazteko. Eta 
Libellula generoa Libellulidae familian dago, Anisoptera azpiordenan. 
Beraz, Kepa Altonagak aipatu zuenaren kontrara).

Bestalde, Hiztegi Batuak badakar <txitxi(-)burruntzi> ere, baina, ziur 
asko, beste zerbait adierazteko.

Beraz, uste dut honela egin litekeela:

1- Edo Hiztegi Batuari kasu egin, eta:

"libélula" <sorgin-orratz> / <mariorratz>

Eta, beraz, besterako:
"caballito del diablo" <mariburduntzi> / <burruntzi>
(Hiztegi Batuak "burduntzi" gaitzesten du, baina Hiztegi Batuak, 
bestalde, "mariburduntzi" sarrera dakar. Eta OEHren arabera, 
"mariburduntzi": libélula, insecto neuróptero llamado tambien caballito 
del diablo...)

2- Edo, Kepa Altonagaren 1993ko artikuluaren arabera, alderantziz egin.

Alfontso Mujika
Elhuyar Hizkuntza Zerbitzuak

Amaia Lasheras(e)k dio:
> Kontua da "libélula" ere itzuli behar dudala eta hori
> ere sorgin-orratza edo burruntzia omen da.
> 
> 
> 
> 
> 
>        
> ______________________________________________ 
> ¿Con Mascota por primera vez? Sé un mejor Amigo. Entra en Yahoo! Respuestas http://es.answers.yahoo.com/info/welcome
>