[itzul] Eitb: filmen izenburuak

[Kaiet Estrada]

Kaixo:

Agur denoi nire lehen mezu honetan. Milesker zuekin egotea lagatzea.

Ea zer edo zertan lagun zaitzakedan.

Lehenik, lagungarri gerta zaitzazuke Arabako Unibertsitate itzulpen irakasle
batek eginiko ETB-ren lehen 10 urteko euskarazko zine emanaldien zerrenda,
jatorrizko eta euskarazko izenburuekin. Azken 15 urtekoak, nire oroimenean
daude ugari ostera. Hau marka, gaur irakaslearen izena ezin burura etorri
zaitzaket, baina erraz topatu ahalko duzulakoan naiz. Ez dut uste arazorik
emango dizunik zerrendaren kopia bat bideltzeko.

Bigarrenez, ez dakit ea noraino izan daitezkeen zihurrak izenburuen
itzulpena... antzemana bai nahiz behin baino gehiagotan iragarki eta
programazioan era agertu, eta gero filman bestera agertzen dela.

Hirugarrenez, irizpide nagusi gisa, euskarazko izenburu itzulpen ia
gehiengoa, fideltasun haundikoa da, ingelestasunean erori gabe, gaztelerazko
okerrekoan oinarritu gabe. Behin baina gehiagotan aurkitu naiz gaztelerazko
eta euskarazko tituloa artean desberdintasun ugarirekin zentzu honetan.
Adibide azkarra, astelehenean Trumoitxoriak eman zuen ETB1-ek, gazteleraz
ThunderBirds gisa laga bazen ere, eta kontuan izan hitza hamaiketan
erabiltzen dela filmearen barruan.

Bestetik, egina naiz oraintxu euskara daramaten edizioen zerrenda, eta
euskarazko bikoizketa egonik euskara gabe ateratakoak. Artxiboa bidaltzen
dizut zure mail helbidera ea lagungarri gerta dakizun, horietako baten baten
inguruan erraz galde diezadakezu.





>>> "Hard Day's Night" (zuz.: Richard Lester)
Nik dakidala, ez dago euskaratua. Tituloa, The Beatles taldeak filmerako
eginiko abesti nagusiaren izenburua da, eta horren arabera itzuli edo
itzuligabe utzi beharko litzateke, abesti tituloak itzultzea edo ez
itzultzea iristen diozun arabera. Hard hori zailtasuna ekar lezake ere.
Taldea parrandan ematen du, eta gaur "Hard" da. Nik egokiago ikusiko nuke
kontextuagatik gau latza edo gau zaila, gau gogorra baino. Gogorra lan gaua
balitz akaso, baia parranda izanda...


>>> "Charly and the Chocolate Factory"
4-6 aste izango dira ETB1-en emanak dirala, abestiak bikozteaz ahaztuz
zoritxarrez. Charlie eta txokolate-fabrika. Gidoi eta guzti irudian erreta
ageri du emanaldiak. Ez dakit nondik gerturatu dizute izenburua, baina
ingelesez gaizki eman dizute, ez bait da Charly.


>>> City of Night: Collateral
Berriro izenburua gaizki eman dizutelakoan naiz, Michel Mann-ea bada.
http://spanish.imdb.com/title/tt0369339/. Collateral horren jatorria "daños
colaterales" da, nondik itzultzeko norabidea izan dezazun.


> "The Good, The Bad, and The Ugly"
Jatorrizko tituloa oker berriro, italiarrez bait da:
http://spanish.imdb.com/title/tt0060196/. Il buono, il brutto, il cattivo.
And hori, beraz soberan.



> "Chunking Express (zuz.: Wong King-wai)
Jatorrizko tituloa ez du ingelesa honek ere:
http://spanish.imdb.com/title/tt0109424/. Chung Hing sam lam. Tituloa
badirudi erlazioa duela filmaren bigarren zatiarekin, non elkarte toki ohiko
bat, oilasko azkarrak egiteko denda bat da. Hortik ingelesean erabilitako
Chunking eta Express. Begiratu beharko nizuke ea filman aipatzen baden
dendaren izena edo izena kartelean badu, itzultzeko irizpidea baloratzeko.
Duela 8 hilabete bigarrenez ikusi nuen eta oraintxe ez nago berris
ikuskatzeko moduan. Kontuan izanda badirudiela mandarin itzulpenaren
itzulpen zehatza dela ingelesko tituloa, itzulgarria litzateke, baina
ingeles titulo hori titulo internazional bezala geratu da.
Chungking Express 	Argentina (festival title) / Finland / France /
Alemania / Greece / Poland / Portugal / Spain / UK / USA
Hong Kong Express 	Europe (English title) / Italy
Amores Expressos 	Brazil
Chongqing senlin 	Hong Kong (Mandarin title)
Chung King Express 	Hong Kong (English title)
Chung King ekspres 	Slovenia
Chungking Jungle 	(undefined) (literal English title)
Csungking expressz 	Hungary
To dasos tou Chung King 	Greece (festival title)


> "Hanna and Her Sisters" (zuz.: Woody Allen)
Susmoa daukat bikoiztu zela, badirelako garai hartako beste batzuk itzuliak.
Aipatutako zerrendan zihurrenez aurki zenezake.


> "The Wizard of Oz"
Oz-eko aztia, memoriak hust egiten ez badit. 1939-koa bikoiztua dago. Disko
gogorren baten badaukat kopia. VHS-ean editatu zelako susmoa daukat, dbd-ean
ez ordea, eta inork ardura ez duenez, hilabete batzu barru aterako den 70
urtehurren BR eta DBD-ea euskara gabe irtengo da.



> "Twelve Ungry Men"
Bikoiztua ikusi dudalakoan naiz. 12 gizon gupidagabe. ETB-eko bikoizketak
gaztelerazko masterretik bikoizten ziren garaikoa esango nuke, gaztelerazko
itzulpenaren akatsak mantenduz izenbururako, gehiengoenetan jatorrizko
titulotik zuzen zuzeneko itzulpena egitera jo den arren.



Besterik behar bazenu, galdetu lasai.



Kaiet Estrada Gamarra
IrudiTxokoa euskarazko zine zikloa



> -----Mensaje original-----
> De: itzul-bounces a bildua postaria.com [mailto:itzul-bounces a bildua postaria.com] En
> nombre de BERBA iratxe ormatza imatz
> Enviado el: martes, 11 de agosto de 2009 7:51
> Para: itzul a bildua postaria.com
> Asunto: [itzul] Eitb: filmen izenburuak
> 
> Egun on:
> 
> Liburu bat itzultzen nabil eta film hauen euskarazko izenburuak beharko
> nituzke:
> 
> "Hard Day's Night" (zuz.: Richard Lester)
> 
> "Charly and the Chocolate Factory"
> 
> City of Night: Collateral
> 
> "School Daze" (zuz.: Spike Lee)
> 
> "Kiss me Deadly"
> 
> "Shadow of Doubt"
> 
> "The Good, The Bad, and The Ugly"
> 
> "Eat, Scorpio Rising"
> 
> "Breathless" (zuz.: Godard)
> 
> "Chunking Express (zuz.: Wong King-wai)
> 
> "Zorus Lemma" (zuz.: Hollis Frampton)
> 
> "The Shining" (zuz.: Stanley Kubrick)
> 
> "Stagecoach"
> 
> "Hanna and Her Sisters" (zuz.: Woody Allen)
> 
> "The Crime of M. Lange" (zuz.: Jean Renoir)
> 
> "The Rules of the Game" (zuz.: Jean Renoir)
> 
> "The Wizard of Oz"
> 
> "Meet Me in St. Louis"
> 
> "Angels and Dirty Faces"
> 
> "My Man Godfray"
> 
> "Print Generation" (zuz.: J. J. Murphy)
> 
> "Twelve Ungry Men"
> 
> Eskerrik asko aldez aurretik!
> 
> --
> Iratxe Ormatza Imatz
> BERBA hizkuntza zerbitzua
> Lan Ekintzako enpresaldea
> Harrobi plaza 5, 3.
> 48003 Bilbo
> Tel.: 94-4166764