[itzul] "Parada, detención y estacionamiento"

Ost, Ira 20, 10:41:04, CEST 2023

Itzultzaile saiatua ez da inoiz gustura gelditzen (edo *geratzen*)
horrelako kontuak agertzen direnean. Nola itzuliko dugu, bi kontzeptu
desberdin izanik, bat *gelditzea *eta bestea *geratzea, *bi hitz horiek
sinonimoak badira?!

Hori zen Aitor Blancoren gogoeta. Eta Iñaki Arrietak ere ñabardura
semantikoak hobeto markatzeko irtenbide bila abiatu da. Eta erreflexu hori
izatea ona da, arduratsu izatea eta lana ondo egin nahia adierazten baitu.
Beraz, ondo dago saiatzea, osasungarria ez ezik beharrezkoa ere bada eta.
Baina saiatu ondoren emaitza gogobetegarririk aurkitzen ez badugu, etsipena
hartu aurretik, arreta eman jatorrizkoari, badaezpada. Alegia, hain garbi
al dago *parada *eta *detención *hitzek bakoitzak bere esparru semantikoa
ondo zedarritua duela? Ondo bereizten dute erdal hiztunek *parada *eta
*detención
*hitzek, ala araugileak bi kontzeptu adierazteko hitzak behar zituela-eta
ahal izan zuen moduan bataiatu zituen?
RAEren hiztegira jotzen badugu, ikusiko dugu gure *gelditu *eta *geratu *hitzen
antzekoak direla, edo izan daitezkeela, *parar *eta *detener *hitzak:
-----------------------------------------

*detener**. **3.* prnl. Pararse, cesar en el movimiento o en la acción.
*parar*. *19.* prnl. Detenerse o suspender la ejecución de un designio por
algún obstáculo o reparo que se presenta.
-----------------------------------------
Terminologian, zenbaitetan, adiera berriak esleitzen zaizkie hitzei,
premiak eraginda. Eta, ibiliaren ibiliaz, adiera berri horiek orokortu eta
hiztunen ondare komuna izatera iristen dira batzuetan, eta orduan jasotzen
dira hiztegi orokorretan. Beste batzuetan, berriz, hor gelditzen dira, arlo
jakin batean baino erabiltzen ez den hitzak direla. Nire ustez, *parar
*eta *detener
*hitzek ez dute lortu zeinek bere esparru semantikoa garbi zehaztea eta
bata bestetik argi bereiztea hizkuntza arruntean, baina zirkulazioaren
arloan bai, adituentzat, hala nola ertzainentzat eta udaltzainentzat
(gidabaimena lortzeko azterketa teorikoa egiteko ikasten dugu
*detención/parada* bereizketa, eta, gero, baimena lortutakoan, ahaztu egin
ohi zaigu).

Orduan, ondo dago saiatzea, jakina, baina ez dezagun berehala pentsa
euskaraz arazo bat dugula eta erdarak, berriz, ez duela arazorik.

Bide batez, gogoan izan *gelditu *eta *geratu *hitzetatik abiatuta nola
sortu diren (eta finkatu diren) *GELtoki* (*estación*) eta *GERAleku* (
*apeadero*) hitzak (ez dugu *geratoki *eta *geldileku *erabiltzen) modu
beharbada arbitrarioan.

Hau idatzi du Imaz Leunda, Maite (maite-imaz a bildua ivap.eus) erabiltzaileak (2023
ira. 20(a), az. (09:31)):

> Terminologia Batzordeak 2019an onartu zuen Zirkulazio Hiztegian ere jasota
> daude bi kontzeptuak, definizio eta guzti.
>
>
>
> ·
> https://www.euskadi.eus/app/euskal-terminologia-banku-publikoa/detencion/kontsultatermino/detencion/non-du/hizk-all/ter-on
>
>    -
>    https://www.euskadi.eus/app/euskal-terminologia-banku-publikoa/parada/kontsultatermino/parada/non-du/hizk-all/ter-on
>
>
>
>
> https://www.euskadi.eus/contenidos/informacion/terminologia_plangintza_lanak/eu_def/adjuntos/ZIRKULAZIOA.pdf
>
>
>
>    -
>       - Garraioa, Posta, Telekomunikazioak - Zirkulazioa - Zirkulazioaren
>       gertaerak eta portaerak
>       -
>          - eu gelditze (4) *Eu*
>       - Definizioa
>       - Gidariak, ibilgailutik irten gabe, ibilgailua bi minutu baino
>       gutxiago ibilgetzea.
>       -
>       - es parada
>
>
>
>    - [Zirkulazioa Hiztegia] [2019]
>       - ------------------------------------------------------
>       - Garraioa, Posta, Telekomunikazioak - Zirkulazioa - Zirkulazioaren
>       gertaerak eta portaerak
>       -
>          - eu geratze (4) *Eu*
>       - Definizioa
>       - Larrialdi batengatik, zirkulazio-premiengatik edo araudiko
>       arauren bat bete behar izateagatik ibilgailu bat ibilgetzea.
>       -
>       - es detención
>
>
>
>    - [Zirkulazioa Hiztegia] [2019]
>       -
>    - -------------------------------
>
>
>
>
>
>
>
> [image: cid:image003.png a bildua 01D94DE0.08872D30]
>
>
>
> Maite Imaz Leunda
> Itzultzaile Zerbitzu Ofiziala
> 945017654
> http://www.ivap.euskadi.eus
> mailto: maite-imaz a bildua ivap.eus
> © 2011 Eusko Jaurlaritza - Gobierno Vasco
>
>
>
>
>
>
>
> *Hemendik:* Zuazabeitia Olabe, Edurne <e-zuazabeitia a bildua ivap.eus>
> *Bidaltze-data:* 2023(e)ko irailaren 20(a) 07:53
> *Hona:* ItzuL <itzul a bildua postaria.com>
> *Gaia:* Re: [itzul] "Parada, detención y estacionamiento"
>
>
>
> Egun on,
>
>
>
> “1428/2003 Errege Dekretua, azaroaren 21ekoa, Zirkulazioko Erregelamendu
> Orokorra onartzen duena, zeinaren bidez aplikatu eta garatuko baita
> Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari
> buruzko Legearen testu artikulatua, martxoaren 2ko 339/1990 Legegintzako
> Errege Dekretuak onartutakoa.”
>
>
>
> IZOn dekretu hori eguneratzen eta egokitzen ibili gara, eta guk ordain
> hauek eman ditugu:
>
>
>
> Parar= gelditzea.
>
> Detener= geratzea.
>
> Estacionar= aparkatzea.
>
>
>
> Edurne Zuazabeitia Olabe.
>
>
>
>
>
> *Hemendik:* Iñaki Arrieta - BiTEZ , ItzuL-en bidez <itzul a bildua postaria.com>
> *Bidaltze-data:* martes, 19 de septiembre de 2023 16:00
> *Hona:* ItzuL <itzul a bildua postaria.com>
> *Cc:* Iñaki Arrieta - BiTEZ <itzul a bildua bitez.com>
> *Gaia:* Re: [itzul] "Parada, detención y estacionamiento"
>
>
>
> Ñabardura semantikoak hobe markatzeko, agian erabil litezke:
>
> *gelditu (gelditze),  pausatu (pausaldi) eta  aparkatu (aparkaldi)*
>
> Hiztegigintzan zabiltzatenok izango duzue aukera hoberik, seguruen.
>
> _______________________________________
>
> Iñaki Bitezekoa
>
> El 19/09/2023 a las 14:28, Aitor Blanco Leoz escribió:
>
> Eskerrik asko, Juan Mari:
>
>
>
> Hala ere, ez dakit IVAPen irtenbidea oso egokia den...
>
>
>
> Izan ere,"geratu" eta "gelditu" sinonimotzat jotzen ditu Euskaltzaindiak:
>
>
>
> *geratu*, gera, geratzen
>
> da/du ad. Gelditu. *Sukaldeko atean geratu zen*. *Beribila geratuz*. *Birjina
> geratzen zela erditu aurretik, erditzean eta erdituz gero*. *Ni, eta hau
> garbi geratzea nahi dut, ni Gobernuaren alde nago*. *Korderik gabe geratu*.
> *Harriturik geratu ziren*. *Zeri lotu behar diren ez dakigun hari izpiak
> geratzen dira beti*. *Bihotzaren taupadak ezin geratuz*. || *Maiatzerako
> aldaketa egiteko geratu zen Joxe*.
>
>
>
> Hau idatzi du BECERRA ITURGAITZ, Juan Mari (jmbecerra a bildua gipuzkoa.eus)
> erabiltzaileak (2023 ira. 19(a), ar. (12:24)):
>
> Begiratu 1428/2003 Errege Dekretuaren itzulpenean, bertan ageri baitira
> emanda (Zirkulazio Erregelamendu Orokorra).
>
>
>
>
> https://www.ivap.euskadi.eus/contenidos/informacion/legedia_euskaraz_e_zirkulazio/eu_def/adjuntos/Trafikoa/RD_1428-2003_zutabetan_EU-ES.pdf
>
>
>
> *Hemendik:* Aitor Blanco Leoz <aitor.blanco.leoz a bildua gmail.com>
> *Bidaltze-data:* 2023(e)ko irailaren 19(a), asteartea 11:28
> *Hona:* ItzuL <itzul a bildua postaria.com>
> *Gaia:* [itzul] "Parada, detención y estacionamiento"
>
>
>
> *KONTUZ:* *GFA kanpotik datorren posta · ATENCIÓN:* *Correo externo a la
> DFG*
>
> Erantzun aurretik, erantsitako dokumenturik ireki aurretik, edo estekaren
> batean klik egin aurretik, *beharrezkoa da posta honen jatorria
> egiaztatzea.*
> Antes de responder, abrir un adjunto o pinchar un enlace, *es necesario
> comprobar el origen de este correo.*
>
>
>
> Kaixo, lagunok:
>
>
>
> Oposizio baten deialdia itzultzen ari naiz, eta, gai-zerrendan, trafikoko
> maniobrei buruzko gai batean, honako hau azaldu zait: "Parada, detención y
> estacionamiento". Bila aritu naiz, baina ez dut inon aurkitu "parada" eta
> "detención" bereizteko hitz bikoterik. Hau omen da hiruren arteko
> diferentzia:
>
> *La detención viene impuesta, es casual y motivada por  las  necesidades
> del  tráfico,  el  cumplimiento de  las  señales o  normas  de  la
> circulación, o provocada por alguna emergencia. La detención se realiza,
> normalmente, dentro de la corriente circulatoria, no siendo así en el caso
> de la parada, debido a alguna señal o norma que la imponga, y sólo fuera de
> ella en algunos casos, cuando la causa que la origina es una emergencia.*
>
> *El **tiempo **es fundamental en la diferencia entre la parada y el
> estacionamiento. Mientras que el estacionamiento no tiene una duración
> máxima determinada, a no ser que se realice en una zona de estacionamiento
> con horario o tiempo limitado, la parada no debe exceder de un periodo de
> tiempo breve, siempre inferior a dos minutos.*
>
> *De tal forma que considerar que la inmovilización de un coche
> voluntarimente entre otros dos coches es un estacionamiento es error, ya
> que si el tiempo que el coche permanece inmovilizado es inferior a dos
> minutos, esta maniobra será considerada una parada.*
>
> Laguntzerik bai? Oraingoz, "Ibilgetzea, gelditzea eta aparkatzea" jarri
> dut, baina ez nago seguru.
>
>
>
> Eskerrik asko,
>
>
>
> Aitor Blanco Leoz
>
>
>

-- 
<https://www.elhuyar.eus/>

*Alfontso Mujika Etxeberria*

*Hizkuntza eta Teknologia*

Zelai Haundi 3 - Osinalde industrialdea

20170 Usurbil (Gipuzkoa)

Tel.: (+34) 943 36 30 40 | Luzp.: 217

a.mujika a bildua elhuyar.eus |  <a.mujika a bildua elhuyar.eus>*www.elhuyar.eus*
<https://www.elhuyar.eus/>

-- 

-- 
Mezu elektroniko honek INFORMAZIO KONFIDENTZIALA DU, ETA DEBEKATUTA DAGO 
INFORMAZIO HORI ZABALTZEA. Akats baten ondorioz jaso baduzu eta hartzailea 
zu ez bazara, mesedez, deitu 943363040 telefonora, eta ez zabaldu, gorde 
edo kopiatu mezu honen edukirik.
Zure datu pertsonalak, zeinak ager 
baitaitezke mezu elektroniko honetan edo atxikitako dokumentazioan, 
ELHUYARek tratatzen ditu, aldeen arteko harreman juridikoa kudeatzeko. Zure 
datuak tratatzearen kontra egin nahi baduzu, datuetara sartu nahi baduzu, 
haiek zuzendu edo ezabatu nahi badituzu, edo datuak babesteari buruzko 
araudi aplikagarrian jasotako eskubideak baliatu nahi badituzu, idatzi 
goian adierazitako helbidera edo helbide elektroniko honetara 
datuensegurtasuna a bildua elhuyar.eus <mailto:datuensegurtasuna a bildua elhuyar.eus>

-------------- hurrengo zatia --------------
Erantsitako HTML dokumentu bat ezabatu egin da...
URL: <https://postaria.com/pipermail/itzul/attachments/20230920/3f61e743/attachment-0001.htm>
-------------- hurrengo zatia --------------
Testu hutsa ez zen mezu bat ezabatu egin da...
Izena: image007.png
Mota: image/png
Tamaina: 22350 bytes
Azalpena: ez dago erabilgarri
URL : <https://postaria.com/pipermail/itzul/attachments/20230920/3f61e743/attachment-0003.png>
-------------- hurrengo zatia --------------
Testu hutsa ez zen mezu bat ezabatu egin da...
Izena: image002.png
Mota: image/png
Tamaina: 48174 bytes
Azalpena: ez dago erabilgarri
URL : <https://postaria.com/pipermail/itzul/attachments/20230920/3f61e743/attachment-0004.png>
-------------- hurrengo zatia --------------
Testu hutsa ez zen mezu bat ezabatu egin da...
Izena: image007.png
Mota: image/png
Tamaina: 22350 bytes
Azalpena: ez dago erabilgarri
URL : <https://postaria.com/pipermail/itzul/attachments/20230920/3f61e743/attachment-0005.png>