Alfontsok eta biok Terminologia Batzordeak <i>jasangarri</i> hobesteko hartutako erabakiaren berri eman dugu (ez zen oso ezaguna, nonbait), baina ez dirudi hemen inork ebazpen horri baliorik aitortu dionik. TBk, txosten tekniko batean oinarrituta, kuestionatu egin zuen Euskaltzaidniaren erabakiaren egokitasuna eta funtzionaltasuna, eta, batez ere, <i>iraunkor</i> izeondoaren hedapena. Ausardiaz jokatu zuen. Beraz, uste dut abiapuntua izan behar lukeela erabaki hori, desegokia bada, argudioz kritikatzea, alternatiba berri bila hasi aurretik.<br>




<br>Jakina, guk <i>iraunkor</i> kritikatu genuen bezala, eta lehendik bazebilen (eta badabilen) alternatiba bat defendatu genuen bezala, <i>jasangarri </i>ere kritika lezake edonork, eta ezin esango dugu ezer horregatik. Baina, aurrera egingo badugu, uste dut agerian utzi behar direla <i>jasangarri</i>ren desabantailak, zergatik den desegoki argudiatu behar litzatekeela uste dut.<br>




<br>Ez dakit hau horretarako tokia den, seguru aski ez, baina lizentzia hartuko dut <i>garapen jasangarri</i> terminoaren inguruko ideia batzuk adierazteko.  TBri aurkeztu genion txostenean emandako azalpen hau ekarri nahi dut hona, argigarria izan daitekeelakoan (4. or.)<i> </i>(<i>Sustainable development </i>terminorako ez ezik,<i> sustainable</i> izenondorako ere). Bidez batez, hemen aipatutako alternatiba batzuk ere lantzen dira bertan.<br>






<br>-------------------------------------------------------------<br>

<br>"Lehenik, <i>jasangarri </i>ez da kalkoa. <i>Sustainable development</i>
 kontzeptuak bere baitan daraman prozesu-segida, kausa-efektu segida 
alegia, hainbat unetan 'harrapa dezakegu' kontzeptua lexikalizatzean. 
Gure iritziz, honela azal daiteke prozesu hori:<br>


<ul><li>Gizakiak natura 'gehiegi' ustiatzen badu, gerta daiteke 
ingurumenak hori ez jasatea (edo ez eramatea), hau da, gizakiak 
natura-baliabideak ustiatzen dituen erritmoa edo intentsitatea baliabide
 horiek birsortzeko, leheneratzeko, berreskuratzeko... behar den baino 
handiagoa izatea, edo ustiatzeak ingurumenaren gainean duen eragina 
handiegia izatea, hau da, <i>ezin jasanezkoa</i> izatea</li></ul><ul><li>Naturak edo ingurumenak ustiatze-maila hori jasaten ez 
badute, argi dago gizakiak ezin izango diola ustiatze-maila edo -erritmo
 horri <i>eutsi</i></li></ul><ul><li>Azkenik, zerbaiti (garapenari) ezin badiogu eutsi, argi dago ez duela luze <i>iraungo </i>(garapenak), edo ez duela oraingo mailan iraungo, ez dela <i>iraunkorra </i>izango</li></ul>Ingelesez, b) urratsa sartu dute terminoan. Frantsesez, berriz, <i>durable</i>tik
 jo dute, hau da, c) urratsari edo ondorioari begiratu diote. Ez dago 
erabat argi erabaki horren arrazoia zenbateraino izan zen 'beregaina' 
(frantsesaren beraren ezaugarriek behartua); litekeena da ingelesetik 
bereizi nahiak eragindakoa izatea.<br><br>Euskarazko adierazlea hautatzerakoan, kontuan har zitekeen lehen aukera zen ingelesezko jatorrizko <i>sustainable</i>ren bidetik abiatzea, hau da, b) urratsean oinarritzea. Berez, <i>sustain </i>aditzari legokiokeen euskal ordaina eutsi litzateke gure ustez (<i>jarraitu </i>ere
 bai, beharbada). Adibidez, erraz asko esango genuke "natura-baliabideak
 horrela ustiatzen jarraituz gero, gizarteak nekez eutsiko dio orain 
bezala garatzeari"). Horrela ulertu behar genituzke honetarako erabili 
izan den <i>eutsigarri </i>izenondoa ere. Baina horrek arazoak sortzen ditu. Berez, <i>eutsigarri </i>erabiliz gero, 'eutsi dakiokeen' adierazteko erabili behar zen, eta horrek interferentzia-arazoak sortzen zituen <i>euskarri</i>rekiko; izan ere, OEHn, <i>euskarri</i> izenaren aldaeratzat ageri da <i>eutsigarri</i>, adiera aktiboan ('sostén, apoyo...'), eta ez adiera pasiboa duen izenondotzat; gainera, letra etzanez ageri da, hau da, <i>euskarri </i>da OEHko aldaera hobetsia. Horrek guztiak iradoki zigun ez zela irtenbide ideala.<br>







<br>Guk a) urratseko gertaerari begiratu genion, hau da, iturriari: natura <i>jasan </i>edo <i>eraman </i>dezakeen garapenari esaten zaio <i>sustainable</i>. Gure iritziz, kontzeptua urrats horretan kodetzeak (<i>jasan, eraman</i>) abantaila nabariak zituen c) urratsarekiko (<i>iraun</i>ekiko),
 ideiaren muina bera atzematen baitzuen: gizakiak natura-baliabideak 
ustiatzen dituen erritmoa edo intentsitatea baliabide horiek 
birsortzeko, leheneratzeko, berreskuratzeko... behar den baino handiagoa
 ez izatea, edo ustiatzeak ingurumenaren gainean duen eragina handiegia 
ez izatea, hau da, naturak jasateko modukoa izatea."<br>
<br>"Bestetik,<i> jasangarri</i>ren lehiakide zuzena <i>eramangarri </i>zen. Hein handian, sinonimotzat jo daitezke, baina <i>jasangarrri</i>k ez zuen <i>eramangarri</i>k espezialitate-arloetan izan lezakeen polisemiaren arazoa (<i>portátil / soportable</i>), eta horregatik egin genuen <i>jasangarri</i>ren alde."<br>






<br>-------------------------------------------------------------<br><br>Azkenik, Bakartxok argi adierazi duenez, gaur egun <i>sustainable </i>edozein
 izeni dagokiola erabiltzen da, eta ez da miraria termino barregarriak 
edo zentzugabeak sortzea behin baino gehiagotan. Bego Montoriok 
aipatutako <i>standa iraunkorra</i> ez da barregarria hasieran, hain 
zuzen ere beste zerbait ulertu ohi dugulako lehen kolpean: aldi 
baterako, edo igual betiko, dagoen stand bat; hau da, 'permanente'. <i>Stand jasangarria</i>, berriz, edo lehen kolpean komikoa da ('aguanta dezakezun standa"), edo <i>jasangarri</i>
 hartzen hasia zen adiera espezializatuan ulertzen da. Baina ez da 
serioski anbiguoa. Umoretik kanpo, beraz, anbiguotasunik ez. Okerragoa 
da bi adiera "serio" izatea, eta horixe da, hain zuzen ere, <i>iraunkor</i>ri gertatzen zaioa. <br><br>
Izen asko eta askorekin ordea, zentzuzko eta benetako edukia duten 
terminoak sortu dira, eta egin genuen azterketak erakutsi zuenez, 
askogatik da funtzionalagoa <i>jasangarri</i>. <i>Kontsumo iraunkorra, garraio iraunkorra</i>...
 eta abar dabiltza gaur egun. Bada, ingurumenaren ikuspegitik, oso 
litekeena da laster horiek "sustainable" ez izatea, hain zuzen ere, ingurumenak ezin 
izango dituelako jasan.<br>


<br>Antton<br><br><div class="gmail_quote">2013/2/18 Xabier Aristegieta <span dir="ltr"><<a href="mailto:allurritza@gmail.com" target="_blank">allurritza@gmail.com</a>></span><br><blockquote class="gmail_quote" style="margin:0 0 0 .8ex;border-left:1px #ccc solid;padding-left:1ex">




<div>Erabat ados: guztiz irizpide subjektiboa da, eta hiztunek hitz horrekiko izan lezaketen abegikortasuna edo halakorik eza igartzeko ildo bat besterik ez da.</div>
<div> </div>
<div>Bestetik, eta nik dakidala, "sostengagarri" inork ez du "baztertu" (are gutxiago "erabat" "baztertu"), ez eta intrinsekoki baztergarritzat jo ere.</div>
<div> </div>
<div>Zer esanik ez, "xurgagailu"rekin batera aipaturikoen zerrendari dagokionez.<br><br></div>
<div class="gmail_quote">Xabier Armendaritz (Aixe, S. L.)<span dir="ltr"><<a href="mailto:aixe@ctv.es" target="_blank">aixe@ctv.es</a>></span> igorleak hau idatzi zuen (2013 otsaila 18 17:39):<div><div><br>

<blockquote style="BORDER-LEFT:#ccc 1px solid;MARGIN:0px 0px 0px 0.8ex;PADDING-LEFT:1ex" class="gmail_quote">
<div bgcolor="#FFFFFF" text="#000000">
<div><br><br>Beheko nire mezuan, irakur bedi «ez da batere parametro objektiboa», arren.<br><br><br>2013-02-18 17:35(e)an, Xabier Armendaritz (Aixe, S. L.)(e)k idatzi zuen:<br></div>
<div>
<div>
<blockquote type="cite">
<div><br>Hitz baten kakofonikotasuna, ordea, ez da batere parametro subjektiboa: belarri batetik bestera aldatzen da...<br><br>«sostengagarri» kakofonikotzat hartuta baztertzen duenak, bestalde, pentsatzekoa da kakofonikotzat jo eta erabat baztertuko dituela «xurgagailu», «mugagabe», «ernegagarri», «frogagaitz» eta abar, nahiz eta euskaldun askok eta Euskaltzaindiak berak (ikus <i>Hiztegi Batua</i>) erabat onartuak dituzten.<br>





<br>Ondo izan,<br><br>Xabier<br><br>___________<br><br>Xabier Armendaritz<br>AIXE itzulpen eta zerbitzuak<br>Biltzar Nagusiak, 11, behea<br>01010 GASTEIZ<br><br>Tel.: 945 174 476<br>        656 703 313<br><a href="mailto:aixe@aixe.net" target="_blank"><aixe@aixe.net></a> <br>





<br><br><br>Gustuak gustu, <br><br>2013-02-18 17:09(e)an, Xabier Aristegieta(e)k idatzi zuen:<br></div>
<blockquote type="cite">
<div>"Sostengagarri"ri ikusten diodan alde txarra bere kakofonikotasuna da, eta horrek eragina izan dezake, eta ez makala, bere "jendarterakortasun"ean. </div>
<div> </div>
<div>Gustatu zait, bestalde, Koldoren "eutsigarritasun"a.<br><br></div><br></blockquote><br></blockquote><br></div></div></div></blockquote></div></div></div><br>
</blockquote></div><br>