<div dir="ltr"><div><div><div><div><div>Ez da harritzekoa zalantza egitea, <i>Hiztegi Batua</i> ikusita. Dena dela, uste dut gauzak nahiko argi daudela, testu teknikoak idatzi ohi dituztenen artean behintzat.<br><br><i>Hiztegi Batu</i>ak "batez besteko" emateak ez du, berez, bidea ixten, ez aukerak agortzen. Adiera arrunterako grafia "batez besteko" dela esan du <i>Hiztegi Batu</i>ak, ez besterik. Hiztegi Batua ez dagokio terminologiari, eta, horregatik, adibidez, ez diote "Mat." erabilera-marka ezarri (adibidez, "angeluzuzen" izenondoa halaxe arautu da, "Mat." markarekin, eta ez bestela legokiokeen "angelu-zuzen edo angeluzuzen" forman, "adar-motz edo adarmotz" arautu den bezala).<br>
</div>"batez besteko" azpisarrera da HBn; "bat" sarreraren azpian ageri da, eta, horregatik, ez du kategoria-markarik (HBren lehen bertsioan sistematikoki jokatu du hola Euskaltzaindiak azpisarrerekin, hau da, ez die kategoria esplizitatu. Iritsiko zaie txanda).<br>
</div>Baina <i>Euskaltzaindiaren hiztegi</i>an, berriz, garbi ageri da "batez besteko" izenlaguna dela. Hona hemen:<br><br><b>batez besteko</b> izlag. <i>Euskal Herriko biztanleen batez besteko diru sarrerak. Batez besteko kopurua</i>.<br>
<br></div>Testu teknikoetan, "batezbesteko" izena erabili ohi da, bitxia delako, besteak beste, izen bat bi hitzez osatua egotea. Halakoak, tradizioan, lexikalizatu eta loturik idaztea da joera, hala nola HBn bertan dauden "supizteko" edo "bihortzeko" izenak bezala, jatorrian "su pizteko X" edo "bi hortzeko X" izan zitezkeenak (sail horretan koka liteke HBn dagoen "kortxo-kentzeko" sarrera ere).<br>
</div>Testu teknikoetan "batezbesteko aritmetiko" eta "batezbesteko geometriko" idazten ari da euskaraz azken hogeita hamar urteotan gutxienez (1982an, <i>Matematika </i>hiztegia argitaratu zuen UZEIk). Eta <i>Hiztegi Batu</i>an agertuagatik, izena denean loturik idazten jarraitu dute zientzietako testugileek (adibidez, <i>Hiztegi Batua</i> argitaratu ondoren EHUko Euskara Zerbitzuak argitaratu dituen 30 liburu teknikotan "batezbesteko" loturik idatzi da), eta hala ageri da Elhuyarrek argitaratutako <i><span>Zientzia eta Teknologiaren Hiztegi Entziklopedikoan</span></i> ere.<br>
</div>Bestalde, Euskaltzaindiak Zientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoa eratzea erabaki zuen
2007an, arlo horietako hitz oinarrizkoak bildu eta,
aztertu ondoren, <i>Hiztegi Batu</i>an txertatzeko. Lantalde horren lehen emaitzak matematikako eta fisikako hitz-zerrendak dira: udaberrian aurkeztu zitzaizkion Euskaltzaindiaren Osoko Biltzarrari eta, maiatzaren 31ko eta ekainaren 28ko bileretan, Euskaltzaindiak onartu egin zituen. Zerrenda horiek argitaratze bidean daude, eta, aurrerago, <i>Euskaltzaindiaren hiztegi</i>ra eta <i>Hiztegi Batu</i>ra bilduko dira. Euskaltzaindiak onartutako zerrenda horietan, matematikan, hiru sarrera hauek daude:<br>
<br><b>batezbesteko </b>(kategoria: izena)<br><b>batezbesteko aritmetiko<br>batezbesteko geometriko</b><br>
<br><div><div><div><div><div><div>
<br></div></div></div></div></div></div></div><div class="gmail_extra"><br clear="all"><div><table><tbody><tr><td><p><font style="font-family:Helvetica,Arial,sans-serif;font-size:12px"><b>Alfontso Mujika Etxeberria</b> <br>
</font></p></td>
</tr>
<tr>
<td><img src="http://www.elhuyar.org/irudiak/logoak/elh-hizkuntza.png"></td>
</tr>
<tr>
<td><font style="font-family:Helvetica,Arial,sans-serif;font-size:12px" color="#666666">
</font><p><font style="font-family:Helvetica,Arial,sans-serif;font-size:12px" color="#666666"><a href="mailto:a.mendizabal@elhuyar.com" style="color:#666666;text-decoration:none" target="_blank">a.mujika@elhuyar.com</a></font><br>
<font style="font-family:Helvetica,Arial,sans-serif;font-size:12px" color="#666666">tel.: 943363040 | luzp.: 217</font></p>
<font style="font-family:Helvetica,Arial,sans-serif;font-size:12px" color="#666666"><p> Zelai Haundi, 3. Osinalde industrialdea<br>
20170 Usurbil</p>
</font>
<p><font style="font-family:Helvetica,Arial,sans-serif;font-size:12px" color="#3a75c4"><a href="http://www.elhuyar.org" style="color:#3a75c4;text-decoration:none" target="_blank"><b>www.elhuyar.org</b></a></font></p>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<br>
<table>
<tbody>
<tr>
<td><font style="font-family:Helvetica,Arial,sans-serif" color="gray" size="1">Mezu
honek, baita erantsitako edozein agirik ere, isilpeko informazioa izan
dezake. Informazio hori jasotzeko baimena izendatutakoak baino ez du. Zu
ez bazara adierazitako hartzailea, indarrean dagoen legeriaren arabera
debekatuta daukazu informazio hori baimenik gabe erabili, hedatu eta/edo
kopiatzea. Mezu hau errakuntza baten ondorioz jaso baduzu, jakinarazi
bidaltzaileari, eta ezaba ezazu. Eskerrik asko.</font></td>
</tr>
</tbody>
</table><br></div>
<br><br><div class="gmail_quote">2013/10/10 <span dir="ltr"><<a href="mailto:jon-agirre@ej-gv.es" target="_blank">jon-agirre@ej-gv.es</a>></span><br><blockquote class="gmail_quote" style="margin:0 0 0 .8ex;border-left:1px #ccc solid;padding-left:1ex">
<div link="blue" vlink="purple" lang="ES"><div><p class="MsoNormal"><span style="font-size:11.0pt;font-family:"Calibri","sans-serif";color:#1f497d">‘Batez bestekoa’ ez dago batera idaztearen beharrean izen moduan jarduteko. Ez dakit zer adibide jarri, baina , hara: ‘ gure lekukoa’ (=gure tokiko jendea) eta ‘gurelekukoa’ (auzitegian) hala idatzita bereizten hasiko bagina bezala ikusten dut. ‘Batez besteko adina’ (izlag. + iz.) edo ‘batez besteko geometrikoa’ (iz. + izond.) nork ez ditu bereizten? Garai batean (baldin) bagara eta (bai) ba gara bereiz idatzi behar zela aldarrikatzen zen, bereiztearren. Euskaltzaindiak ezetz esan zuen, eta ez dago ulertzeko arazorik. Berdin ‘batez besteko’-rekin. Bereiztitisa osatu egiten da, zorionez.<u></u><u></u></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-size:11.0pt;font-family:"Calibri","sans-serif";color:#1f497d"><u></u> <u></u></span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-size:11.0pt;font-family:"Calibri","sans-serif";color:#1f497d">Jon<u></u><u></u></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-size:11.0pt;font-family:"Calibri","sans-serif";color:#1f497d"><u></u> <u></u></span></p><p class="MsoNormal"><u></u> <u></u></p><p class="MsoNormal"><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:"Tahoma","sans-serif"" lang="EU">From:</span></b><span style="font-size:10.0pt;font-family:"Tahoma","sans-serif"" lang="EU"> Josu Garate [mailto:<a href="mailto:josugarate@gmail.com" target="_blank">josugarate@gmail.com</a>] <br>
<b>Sent:</b> osteguna, 2013.eko urriak 10 14:22<br><b>To:</b> ItzuL<br><b>Subject:</b> [itzul] Media aritmética<u></u><u></u></span></p><div><div class="h5"><p class="MsoNormal"><u></u> <u></u></p><div><div><div><div><div>
<div><p class="MsoNormal" style="margin-bottom:12.0pt">Kaixo,<u></u><u></u></p></div><p class="MsoNormal">Media (aritmética) itzuli beharra tokatu zait eta hiztegietara jo dudanean harrituta geratu naiz. <u></u><u></u></p>
</div><p class="MsoNormal">Elhuyarren eta Zehazkin: batezbesteko<u></u><u></u></p></div><p class="MsoNormal" style="margin-bottom:12.0pt">Eta hiztegi batuan, berriz, batez besteko<u></u><u></u></p></div><p class="MsoNormal" style="margin-bottom:12.0pt">
Norbaitek eman al diezadake argibideren bat?<u></u><u></u></p></div><p class="MsoNormal" style="margin-bottom:12.0pt">Josu<u></u><u></u></p></div></div></div></div></div></blockquote></div><br></div>