<div dir="ltr"><h1><font><span style="font-weight:normal">Egun on, Itzulkideok.</span></font></h1><p>Euskaltzaindiako <span class="">Gramatika batzordeko idazkari </span><span class="">Jesus Mari Makatzagak hauxe erantzun zion egindako kontsulta bati.<br></span></p><h1><i>edo</i> eta <i>ala</i></h1>
<div class="">
<h3>Galdera</h3>
<p>
Noiz erabili behar da <i>ala</i> eta noiz <i>edo</i> juntagailua?
</p>
</div>
<h3>Erantzuna</h3>
<p>Galde-perpausetan nahiz adierazpenezkoetan erabiltzen da <i>ala</i> juntagailua. Galderazkoetan, elkar baztertzen duten aukerak (<i>bai ala ez</i> edo <i>hil ala bizi</i> gisakoak) juntatzen ditu <i>ala</i>k: adibidez, <i>Zer nahi duzu, ardoa ala sagardoa?; Zinemara joango gara ala nahiago duzu etxean gelditzea? </i>Adierazpen-perpausetan (batez ere Ipar-Ekialdean) berdintsu zaizkigun aukerak juntatzen ditu <i>ala</i>k, nolabaiteko orobatasuna adierazteko: adibidez, <i>Berdin zait nire lagunak aberats ala pobre izan. </i><br>
Bi erabilera horietan <i>edo</i> ere berdin-berdin erabil daiteke (bigarren erabileran <i>nahiz</i> eta <i>zein</i> ere bai). Kontua da zenbait euskaldunek <i>edo</i> bakarrik ezagutzen edota erabiltzen dutela. Beste batzuek, biak: <i>edo</i> eta <i>ala.</i> Azken horientzat, Gramatika batzordearen iritziz, normalagoa da <i>ala</i> hautatzea.
Zehaztapen gehiago nahi izanez gero, ikus Euskaltzaindiaren <i>Euskal Gramatika: Lehen
Urratsak, EGLU, IV (Juntagailuak) </i>liburukia. Han aztertzen dira, xeheki aztertu ere, <i>edo</i> (120. or.) eta <i>ala</i> (155. or.) juntagailuak. <br></p><p>
<span class=""><strong>Data</strong>: 2001/04/04</span>
<span class=""><strong>Erantzulea</strong>: Jesus Mari Makatzaga, Gramatika batzordeko idazk.</span>
</p></div><div class="gmail_extra"><br><div class="gmail_quote">Mikel Haranburu<span dir="ltr"><<a href="mailto:musdeh@terra.com" target="_blank">musdeh@terra.com</a>></span> igorleak hau idatzi zuen (2014(e)ko irailak 24 01:08):<br><blockquote class="gmail_quote" style="margin:0 0 0 .8ex;border-left:1px #ccc solid;padding-left:1ex">
<div bgcolor="#FFFFFF" text="#000000">
<div>Hil ala biziko kontua da, Xabier
Amurizak liburuari titulu eman zion bezala, eta ez hil edo
bizikoa, Xabier Euskitzek sarritan dioen bezala. Hiltzea eta
bizitzea ez baitira pareko edo elkarren ondoko. Bada teorizatzen
duena esamoldearen barru-barrukoaz, baina zenbat dira, zazpiren
bat edo? Gehiago direla uste ala?<br>
<br>
<br>
<br>
On ar., 2014.eko iraren 23a 16:28, Mikel Gartzia wrote:<br>
</div>
<blockquote type="cite">
<div dir="ltr">Ulertu dut Jonek esan nahi duena. Gogoratuko dut,
hemendik aurrerako galderetan ala ala edo aukeratzeko. Nahiz eta
ala edo edo jarri zuzen legokeen!<br>
</div>
<div class="gmail_extra"><br>
<div class="gmail_quote"><span dir="ltr"><<a href="mailto:jon-agirre@ej-gv.es" target="_blank">jon-agirre@ej-gv.es</a>></span>
igorleak hau idatzi zuen (2014(e)ko irailak 23 11:49):<br>
<blockquote class="gmail_quote" style="margin:0 0 0 .8ex;border-left:1px #ccc solid;padding-left:1ex">
<div link="blue" vlink="purple" lang="EU">
<div>
<div>
<p class="MsoNormal"><span style="font-size:11.0pt;font-family:"Calibri","sans-serif";color:#1f497d">Bigarren
lerrokadan esaten duzuna da, hain zuzen zabaltzen
ari dena. Leku batzuetan hala da, baina tamalez
zabaltzen ari da erabilera hori, eta bereizteko
ahalmena galtzen ari gara: EDO edozertarako eta
beti ondo. Horixe da gelditu nahi nukeena. Gaur
bertan ikusi ditudan kasu bi:</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-size:11.0pt;font-family:"Calibri","sans-serif";color:#1f497d"> </span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-size:11.0pt;font-family:"Calibri","sans-serif";color:#1f497d">“Zuhaitza
edo arbola?” (</span><a href="http://www.argia.com/argia-astekaria/2421/fruitu-arbolak" target="_blank"><b><span style="font-family:"Arial","sans-serif"">http://www.argia.com/argia-astekaria/2421/fruitu-arbolak</span></b></a><span style="font-size:11.0pt;font-family:"Calibri","sans-serif";color:#1f497d">).
Lehen irakurraldian, “bai, bata edo bestea”,
esango nuke, “alegia, harria ez eta animalia ere
ez, zuhaitza edo arbola baizik”, bietako bat
edozein, bata nahiz bestea. “Zuhaitza ala
arbola?” irakurri banu, hitz bien arteko
diferentziaz ari dela ulertuko nuke
hasi-hasieratik (eta horretaz ari da artikulua).
Entonazioa ere ezberdina da: |Zuhaitza’ ala
arbola,?| eta |Zuhaitza edo arbola’?|. Lehen
galderari Zuhaitza/Arbola erantzunak dagozkio,
bigarrenari Bai/Ez erantzunak.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-size:11.0pt;font-family:"Calibri","sans-serif";color:#1f497d"> </span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-size:11.0pt;font-family:"Calibri","sans-serif";color:#1f497d">“KRISIA:
errealitatea edo aitzakia?” (ELAk zabaldutako
informazio orrietan). Lehen irakurraldian… aurreko
prozesuaren antzeko zerbait egingo nuke, aurrekoa
baino ulergaitzagoa, baina ala/edo bereizketaren
eskeman errealitatea eta aitzakia berdinduta
jartzen dituela ulertuko nuke. Badakit, ostera,
‘errealitatea ez, aitzakia baizik’ esan nahi duela
galdera erretoriko horrek. Bereizketaren eskeman
“KRISIA: Errealitatea ala aitzakia?” izan beharko
luke.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-size:11.0pt;font-family:"Calibri","sans-serif";color:#1f497d"> </span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-size:11.0pt;font-family:"Calibri","sans-serif";color:#1f497d">Ez
diot txarto dagoenik, bereizteko aukerari eustea
interesgarria eta baliotsua dela baizik. Ahoz
entonazioari esker bereiz ditzakegu, baina
idatzita ez.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-size:11.0pt;font-family:"Calibri","sans-serif";color:#1f497d"> </span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-size:11.0pt;font-family:"Calibri","sans-serif";color:#1f497d">Jon</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-size:11.0pt;font-family:"Calibri","sans-serif";color:#1f497d"> </span><br>
</p>
</div>
</div>
</div>
</blockquote>
</div>
</div>
</blockquote>
<br>
</div>
</blockquote></div><br></div>