<div dir="ltr">Ni ere saiatua naiz bereizkuntza horren ingurukoak maiseatzen; SENEZen, besteak beste.<div><br></div><div>Labur-labur hemen:</div><div><br></div><div>Izen-sintagmei zuzenean (tartean beste postposiziorik ez dela) eransten zaion -KO postposizioa lokatibo delakoarekin lotu ohi dugu (alde batera utzirik NOLAKO adierakoak), baina nik nahiago dut esan nola edo halako kokapena adierazteko baliatzen dugula joskera hori: oinarrian, bistan da, leku-kokapena dugu, baina, haren proiekzioz, baita denbora, erakundea, arloa eta abar ere.</div><div><br></div><div>Beraz, kokapen horren ideiak zilegiztatzen du semantikoki, nola edo halako "espazio" fisiko nahiz mental baten irudikapenak, dena delako sintagman -KO hori agertzea. Hori, kontu orokorrari dagokionez. (Jakina, erdaraz denak berdin "de" izatea da arazoaren eragile nagusietarikoa, zenbaitek itsusitzat jotzen badu ere bistakoa den hori bistaratzea).</div><div><br></div><div>Bada, ordea, erabilera desegoki nabarmenekin batera, "erakarpenezko"tzat-edo jo daitekeen kutsadura bat, -EN genitiboarekiko lehia bortitza sortzen duena, haren lekua hartzeraino. Hara: posposizioa baliatuz izenlagun bihurtu nahi dugun izena nabarmen lekuzkoa bada, leku-adierazpenetan erabiliko denez maizenik, horren inertziaz "gehiago pentsatu gabe"-edo, -KO postposiziora jotzen du automatiko hainbatek, -EN genitiboaren aukera burutik pasatu ere gabe noski.</div><div><br></div><div>Hortik, nik uste, nahaste edo ordezte hori. Areago, izenlagun horrekin doan izena bera ere "espazio" adierakoa bada: "Afrikako mapa" ["Afrikaren mapa" adierazteko], edota, toponimoa bezain nabarmen "leku" huts ez den izen batekin: "gure bihotzeko mapa" ["gure bihotzaren mapa" adierazteko].</div><div><br></div><div>Kutsadura bertsua eragiten du, zenbait testuingurutan, analogiak: "elkarteko lehendakaria" > "elkarteko zuzendaria" ["elkartearen zuzendaria" adierazteko, hots, "elkartea zuzentzen duena", eta ez "elkartean auskalo zer zuzentzen duena"]. Izan ere, analogiak analogiak, desberdinak dira bi izenon jokoak: zuzendariak elkartea zuzentzen du (edo behar luke), eta lehendakariak, berriz, ez du ez elkartea ez besterik *lehenda(ka)tzen.</div><div><br></div><div>Hala, bi ikuspegiak lehian daudekeen gehienetan, -KO nagusitu ohi da, aukeran, kasu eta hizkera gehienetan: "etxeko/autoko giltzak". Bereizkuntzak, hala ere, hor dirau berez: "katedralaren hormak/ateak" vs "katedraleko hormak/ateak". Ez dabil "erakarpen"-mekanismo beretik oso urruti "Eibarko herria" moldeko joskera, "Eibar herria" aposizio teorikoaren ordez guztiok normal darabilguna (oroimenak huts egiten ez badit, hala ere, "Eibarren errixa" dakar antzinako bando zaharrak: erdarazko "(pueblo) de (Eibar)" preposizio berezi, esanahirik gabekoaren ordain gisa zein postposizio aukeratu inoiz zalantzan ibili ez ote garen iradokiz).</div><div><br></div><div>Bietara irudikatzen diren izenen kasuan ere, "espazio" adierak erakarri-edo egiten du -KO atzizkia, ia-ia -EN genitiboaren lekua guztiz hartzeraino zenbaiten mintzamoldean, bereizkuntza galaraziz: "gobernuko aginduak" ["gobernuaren aginduak" adierazteko].</div><div><br></div><div>Azken sail horretakoak dira kiroletako adibideok, baina kutsadura larriagotzen duen kontu batekin: "Oiartzun" zein "Brasil", oinarrian eta maizenik, toponimo dira, eta eratorria da beste adiera, hots, "Brasil", "Oiartzun" = "herri horren izen bera duen kirol-taldea". Horrekin loturik, (kutsatzearen) alde berera tiraka, -EN genitiboak eta -N lokatiboak forma bera hartzen dute halako askotan: "Brasilen", "Oihartzunen"... Horregatik guztiagatik, "talde" izen arrunta esplizitatzera jotzen du askok, garbi utzi beharrez ez dela hor "herri" adiera ulertzekoa: "Hondarribia taldearen gola/garaipena/entrenatzailea".</div><div><br></div><div>Barka laburpena luzeegi bada.</div><div><br></div><div><br></div><div> </div></div><div class="gmail_extra"><br><div class="gmail_quote">Joxe Mari Berasategi<span dir="ltr"><<a href="mailto:jxmbezu@gmail.com" target="_blank">jxmbezu@gmail.com</a>></span> igorleak hau idatzi zuen (2015(e)ko azaroak 20 21:53):<br><blockquote class="gmail_quote" style="margin:0 0 0 .8ex;border-left:1px #ccc solid;padding-left:1ex">
<div bgcolor="#FFFFFF" text="#000000">
Aupa, itzulkideok<br>
<br>
aspalditxoan bakea eman dizuet harrikada honekin, baina...<br>
<br>
<p class="MsoNormal"><span>1)<u></u><u></u></span></p>
<p class="MsoNormal"><span>Oiartzun<b>go</b> entrenatzailea
(nesken talde
nagusiarena)<u></u><u></u></span></p>
<p class="MsoNormal"><span>nor ote da?<u></u><u></u></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EU">Jon Alkorta</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EU"><u></u> <u></u></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EU">Ba ote?</span><span><u></u><u></u></span></p>
<p class="MsoNormal"><span>Bai, bai, </span><span lang="EU">Jon Alkorta da,</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EU">baina ez da </span><span>Oiartzun<b>goa<u></u><u></u></b></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EU">Errenteria<b>koa</b>
baizik.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EU"><u></u> <u></u></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EU">Beraz, hobeto</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EU">Oiartzunen entrenatzailea,
ezta?</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EU"><u></u> <u></u></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EU">Ondo ote legoke</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EU">Oiartzungo entrenatzaile
errenteriarra?</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EU"><u></u> <u></u></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EU">Ez ote legoke hobeto</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EU">Oiartzunen entrenatzaile
errenteriarra?</span><span><u></u><u></u></span></p>
<p class="MsoNormal"><span><u></u> <u></u></span></p>
<p class="MsoNormal"><span>2)<u></u><u></u></span></p>
<p class="MsoNormal"><span>xx. minutuan
iritsi zen<u></u><u></u></span></p>
<p class="MsoNormal"><span>Brasil<b>go</b> gola<u></u><u></u></span></p>
<p class="MsoNormal"><span><u></u> <u></u></span></p>
<p class="MsoNormal"><span>Non jokatu
zen partida?<u></u><u></u></span></p>
<p class="MsoNormal"><span>Brasilen ala
handik
kanpo?<u></u><u></u></span></p>
<p class="MsoNormal"><span><u></u> <u></u></span></p>
<p class="MsoNormal"><span>Nork sartu
zituen
Brasilgo golak?<u></u><u></u></span></p>
<p class="MsoNormal"><span>Brasilek?<u></u><u></u></span></p>
<p class="MsoNormal"><span>Venezuelak?<u></u><u></u></span></p>
<p class="MsoNormal"><span><u></u> <u></u></span></p>
<p class="MsoNormal"><span>Brasilek
bereak (Brasilen
golak)<u></u><u></u></span></p>
<p class="MsoNormal"><span>Venezuelak
berea
(Venezuelaren gola)<u></u><u></u></span></p>
<p class="MsoNormal"><span><u></u> <u></u></span></p>
<p class="MsoNormal"><span>Guztiak ere
Brasilgo
golak, ez ordea Brasilenak.<u></u><u></u></span></p>
<p class="MsoNormal"><span><u></u> <u></u></span></p>
Gustura irakurriko ditut iritziak, inork esatekorik /gogorik
badu.<span class="HOEnZb"><font color="#888888"><br>
<br>
Joxe Mari Berasategi<br>
Gasteiz<br>
<br>
<br>
</font></span></div>
</blockquote></div><br></div>