<div><div dir="auto">Akats gramatikala? Hizkuntz bilakaera? </div></div><div dir="auto"><br></div><div dir="auto">The Guardian egunkarian honako artikulu hau argitaratu zen iaz; ez euskarari buruz, baizik eta ingelesaz:</div><div dir="auto"><br></div><div dir="auto"><a href="https://www.theguardian.com/science/2019/aug/15/why-its-time-to-stop-worrying-about-the-decline-of-the-english-language">https://www.theguardian.com/science/2019/aug/15/why-its-time-to-stop-worrying-about-the-decline-of-the-english-language</a></div><div dir="auto"><br></div><div dir="auto">Biziki gomendatzen dut irakur dadila, eta nork bere konklusioak atera bitza.<br></div><div dir="auto"><br></div><div><div dir="auto">Xabier Aristegieta</div><br><div class="gmail_quote"><div dir="ltr" class="gmail_attr">Juan Garzia Garmendia <<a href="mailto:juangarzia@gmail.com">juangarzia@gmail.com</a>> erabiltzaileak hau idatzi du (2020 mar. 28, lr. (16:59)):<br></div><blockquote class="gmail_quote" style="margin:0 0 0 .8ex;border-left:1px #ccc solid;padding-left:1ex"><div dir="ltr">Ez dut oso ondo ulertzen. Kontua zer litzateke, dena libre uztea ala bakoitzari iruditzen zaizkionak arautzea?<div><br></div><div>Kontu zehatzera itzulita, Euskaltzaindiaren Gramatika Batzordeak berak ere askotan erabili du aginterazko adizki erdi-sintetikoen auzia (premia eta kaosa), eta nik dakidala, ez du inoiz gaitzetsi halakorik, eta gustura bedeinkatuko luke, nik uste, sistematizazio apur bat, inor hartarainoko trebe bada.</div><div><br></div><div>Besterik da, Euskaltzaindiak zein Amasantisimak esan, aditzen erregimena aldatzea, ezjakintasunez nahiz harrokeriaz nahiz biez. "Niri heldu/eutsi/oratu" da euskaraz, "niri begiratu" bezala, eta ez "ni". Eta hori, bide batez, ez da herri xehe ez-hizkuntzalariaren akatsa, baizik eta sasimaisu zabar batzuena, halako sujetuek pentsatzen baitute zuzendu egiten dutela hala, beren jakituria (diglosiko) bereziz, euskarak eta euskaldunek mendeen mendeetan oker zerabiltena. Gero, jakina, sasimaisuek izaten dute fede oneko jarraitzaile errugaberik ez gutxi. Eta dotore irizten gero berrikeriari askok. Eta halaxe gabiltza. Azkenean, honelakoak ere goggleka daitezke, hara, ausart sartuagotuz hanka: "eskua hel iezadazu".</div><div><br></div><div>Tira, uztazue (niri) horrenbestez esana berresaten. Eta, ahal dela, saia gaitezen bereizten noiz ari garen euskara estandar zaindu arruntaz, eta noiz bestez. Kontu soziologikoak ez ditu konponduko ez hizkuntzalariak eta ez, egingo nuke, inork ere hemen.</div><div><br></div><div>Gainerakoak, aitzakiak edo zuribideak dira, nik uste. Euskara, hizkuntza guztiak bezala, ikasi eta landu egin behar da. Ez zen inola ere aukera bakarra "iezadazu" erabiltzea, baina ez dakit hain munstro ere ote den, eta neurri-neurrian dator estandarren hori: (5 silaba, diptongoa onartuz gero) "hel ie-za-da-zu ". Beste muturretik, "hel-dui-da-zu" laburragoa da (4 silaba), eta berdintsu "hel(du) niri". Hartara, ez dut uste txarragoa litzatekeenik abestitza adizkia jokatu gabe ere: "heldu, laztana [maitea/laguntxo/aixkire/burkide/tovaritx], eskutik"...</div><div><br></div><div>Etxeberri Sarakoari mailegauriko apur bat moldaturik: euskaldun euskararen nahasgarriak berak dira... errukarriak.</div><div><br></div><div><br></div></div><br><div class="gmail_quote"><div dir="ltr" class="gmail_attr">Hau idatzi du Mikel Gartzia (<a href="mailto:mikelsgartzia@gmail.com" target="_blank">mikelsgartzia@gmail.com</a>) erabiltzaileak (2020 mar. 28, lr. (02:12)):<br></div></div><div class="gmail_quote"><blockquote class="gmail_quote" style="margin:0px 0px 0px 0.8ex;border-left:1px solid rgb(204,204,204);padding-left:1ex"><div dir="ltr">Ba ni ez naiz hizkuntzalaria, baina eskertuko nuke "helduidazu" bezalakoak arauz onartzea. Testu informaletan horrela idazten dut aspalditik. Ez dut inoiz iezadazu esango ez idatziko, saihestu badezaket behintzat. Eta kanta horretan ahoz "heldu'idazu eskutik" esan zezaketen (edo esan ahal zuten), baina agian idatzita ere eman nahi dute, eta akatsa baldin bada... Ni gauzak erraztearen alde, gero hizkera jasoa nahi duenak, beti izango du aukera. Kontaidazue anekdota gehiago, gustatu zait eta! (gorriz jarri dit kontaidazue)
</div><br><div class="gmail_quote"><div dir="ltr" class="gmail_attr">Hau idatzi du Iñaki Arrieta - BiTEZ , ItzuL-en bidez (<a href="mailto:itzul@postaria.com" target="_blank">itzul@postaria.com</a>) erabiltzaileak (2020 mar. 27, or. (20:21)):<br></div><blockquote class="gmail_quote" style="margin:0px 0px 0px 0.8ex;border-left:1px solid rgb(204,204,204);padding-left:1ex">
<div bgcolor="#f8f8f8">
<font face="Gadugi">Izan ere!<br>
Hain erraza izanda; eta metrika behartu gabe, gainera: (ahoskera:
heldu'idazu eskutik)<br>
<br>
Azkenean, Juan, laket egingo zaiguk "basamortuko sermoiak"
luzatzea.<br>
<br>
Gogora dakarkit RAEk (uste dut 1994an izan zela) hartutako
erabakia.<br>
Jende gehienak ikasi "ezin" zituen arauak aldatu, eta okerrari
arau-maila eman zioten.<br>
Besteak beste, 'u'z amaitzen diren hitz oxitonoen plurala egiteko,
arauzko '-es' zatia erabiltzen ez zenez, 's' bakarraz egiteko
baimena eman zuten.<br>
<i>Verbi gratia</i>: ia inork ez zuen esaten <i>menúes, tabúes,
ñúes</i> eta arau bihurtu ziren <i>menús, tabús, ñus...</i><br>
Bilera inportante batean eta oso jende jantziaren artean </font><font face="Gadugi"><font face="Gadugi">(aplikazio informatiko baten
inguruko gaia zen, eta beraz "menu" hitza oso sarri errepikatzen
zen) hasieratik esaten aritu nintzen "<b><i>menuses</i></b>".<br>
Esan beharrik ez dago haien aurpegien itxura nolakoa zen.<br>
<br>
Adierazi egin behar izan nien ez nagoela ados RAEk hartutako
erabaki harekin, eta nik ere badudala neure "inkorrekzioa"
erabiltzeko eskubidea, demokratikoena horixe delakoan.<br>
<br>
"Basamortuko sermoia" hura ere. Eta laket egin zitzaidala
aitortu behar.<br>
<br>
Segi indarrean!<br>
</font></font>
<pre cols="72">_______________________________________
Iñaki Bitezekoa</pre>
<div>El 27/03/2020 a las 19:25, Juan Garzia
Garmendia escribió:<br>
</div>
<blockquote type="cite">
<div dir="ltr">Ikusi berri dut EITBko irratiek eta bestek
itxialdia amenizatzeko ekitaldi bat antolatua dutela, eta,
horretarako, "Hel nazazu eskutik" (sic) kanta aukeratu dutela.
Ederra mesedea, kutsatu gabe zeuden apurrak ere kolokan jarriz.
<div><br>
</div>
<div>Etsita nago alferrik izango direla neurri guztiak, baina
hona antidotoaren formula:</div>
<div><br>
</div>
<div>HELDU</div>
<div><b>10</b> <i>dio</i> ad. (<span><i>nor</i>
osagarririk gabe</span>). <span>Norbait
edo zerbait eskuarekin tinkatu, ihes egin ez dezan edo higi
ez dadin</span>. Ik. <span><b><a href="https://www.euskaltzaindia.eus/component/hiztegianbilatu/?view=frontpage&Itemid=410&layout=aurreratua&antzekoak=ez&sarrera=oratu" target="_blank">oratu</a><sup>1</sup></b></span><b>;
</b> <span><b><a href="https://www.euskaltzaindia.eus/component/hiztegianbilatu/?view=frontpage&Itemid=410&layout=aurreratua&antzekoak=ez&sarrera=eutsi" target="_blank">eutsi</a><sup>1</sup></b></span>.
<span><i>Heldu zion lepotik eta lurrera
bota zuen. Eta emazteari besotik helduta, bagoaz etxe
aldera. Sugeari heldu dio, beldurrik gabe. Elkarri helduta</i></span>.
|| <i> Irud.</i> <span><i>Edozein lani
heltzen diotenak. Gerrari utzi eta bakeari heldu</i></span>.</div>
</div>
</blockquote>
<br>
</div>
</blockquote></div>
</blockquote></div>
</blockquote></div></div>