<div dir="ltr">
<p class="MsoNormal" style="margin:0cm 0cm 10pt;line-height:115%;font-size:11pt;font-family:"Calibri","sans-serif"">Agian, zuk esaten duzun moduan, Xabier, izan daiteke
praktikan; ze, azken finean pazientearendako tratamenduari dagokionez, medikuek
“azken hitza” badute, baita lehenbizikoa ere. Beraz, diotena agindua da, ezbairik
gabe. Baina, kontua da ñabardura bat izan daitekeela horretan (mugak lausoak izanik
praktikan ere); dirudienez hainbat medikuri ez baitzaiela gustatzen “agintzea”
edo “POM” ohartxo hori ikustea (“por Orden médica", alegia) eta esan nahiago
omen dute beraiek “preskribitu” egiten dutela. Zeri datxekio erabilera “goxoago”
hori? Bere agintea jakindurian edo ezagutzan oinarritutako agindua den horri; beraz
ez da agintekeria latinezko esapide honetan agertzen den moduan: <span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin:0cm 0cm 10pt;line-height:115%;font-size:11pt;font-family:"Calibri","sans-serif"">“Hoc volo, sic jubeo, sit pro ratione voluntas” : nahi dut,
agindu egiten dut, izan bedi ene borondatea aski arrazoi.<span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin:0cm 0cm 10pt;line-height:115%;font-size:11pt;font-family:"Calibri","sans-serif""><i>Kintana, Xabier et
al.: Hiztegia 80: euskara espainiera, espainiera euskara. Bigarren argt.
Zuzendua eta gehitua. Bilbo : Elkar, 1980. “Latinezko eta beste esaldi batzu”,
XIV or.: “ Juvenalen bertso bat (Satirak, VI, 223) emakume baten ahoan jarria.
Borontate arbitrario batez esaten dira.<span></span></i></p>
<p class="MsoNormal" style="margin:0cm 0cm 10pt;line-height:115%;font-size:11pt;font-family:"Calibri","sans-serif"">Beraz, tratamendua “pre-”
idatzia dago, nolabait eta ez da nolanahiko agindua, agindu aditu edota ikasia
da, “pre-“ ikasia. Ez da imposatzen den edozein agindu, jerarkia hutsean
oinarritutakoa, alegia.<span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin:0cm 0cm 10pt;line-height:115%;font-size:11pt;font-family:"Calibri","sans-serif"">Xehetasunak xehetasun,
berez agindua izaten da eta momentu <span> </span>batean
zalantzan ere jar daiteke jerarkian toki baxuago batean dagoen norbaitek hala
jarria, erizainak adibidez, medikua konturatu ez den zerbaitez konturatu
delako; baina, betiere, arrazoituta behar du izan, <span> </span>eta, oso, medikuntza arloko bere ezagutza
maila, ustez, baxuagoa <i>"ei" </i>delako.<span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin:0cm 0cm 10pt;line-height:115%;font-size:11pt;font-family:"Calibri","sans-serif"">Hauek horrela eta
kultur testuingurua ikusita (besteok ohartarazi duten bezala), “medikuaren preskripzioz” egokitzat jotzen ahal da,
nik uste. Eta “mediakuaren gomendioz” ontzat ere joko nuke.<span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin:0cm 0cm 10pt;line-height:115%;font-size:11pt;font-family:"Calibri","sans-serif"">Horiek dira argudioak,
Xabier; zu zorrotza (era positiboan esanda, jakina) eta fina izaten zara itzulketa
kontu hauetan, baina <span> </span>ez zait gehiago
okurritzen…<span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin:0cm 0cm 10pt;line-height:115%;font-size:11pt;font-family:"Calibri","sans-serif"">Mila esker, Bitor<i><span></span></i></p>
</div><br><div class="gmail_quote"><div dir="ltr" class="gmail_attr">Hau idatzi du Xabier Aristegieta (<a href="mailto:allurritza@gmail.com">allurritza@gmail.com</a>) erabiltzaileak (2021 mai. 17, al. (21:01)):<br></div><blockquote class="gmail_quote" style="margin:0px 0px 0px 0.8ex;border-left:1px solid rgb(204,204,204);padding-left:1ex"><div dir="ltr">Esango nuke "prescribir" eta "ordenar" hori nahiko bereizketa artifiziala dela.<div>Zerbait "con carácter prescriptivo" xedatzen denean, agindu egiten da (halaxe dio DRAEk ere "prescriptivo" sarrerapean: </div><div><br></div><div>que prescribe (preceptúa, ordena).</div><div><br></div><div>Medikuaren agindua ez dela "agindua"? Tira, medikuaren aginpidearen luze-zabalaren barrenean, "agindua" da, bai. </div><div><br></div><div>Labur esanda: nik "medikuaren aginduz" utziko nuke. Ez dut arrazoirik ikusten "medikuaren preskripzioz" esateko.</div><div><br></div><div>Xabier Aristegieta</div></div><br><div class="gmail_quote"><div dir="ltr" class="gmail_attr">Hau idatzi du Edurne Alegria (<a href="mailto:edurne.alegria@ozone.net" target="_blank">edurne.alegria@ozone.net</a>) erabiltzaileak (2021 mai. 17, al. (11:24)):<br></div><blockquote class="gmail_quote" style="margin:0px 0px 0px 0.8ex;border-left:1px solid rgb(204,204,204);padding-left:1ex"><div lang="EU"><div><p class="MsoNormal"><span style="font-size:11pt;font-family:Calibri,sans-serif;color:rgb(31,73,125)">Eta alemanez: </span><span style="font-size:11pt;font-family:Calibri,sans-serif">auf<span style="color:rgb(31,73,125)"> </span></span>ärztliche Verschreibung<span style="font-size:11pt;font-family:Calibri,sans-serif;color:rgb(31,73,125)"><u></u><u></u></span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-size:11pt;font-family:Calibri,sans-serif;color:rgb(31,73,125)"><u></u> <u></u></span></p><div><p class="MsoNormal"><span style="font-size:14pt;font-family:"Arial Unicode MS",sans-serif;color:rgb(0,176,80)">-----------------<u></u><u></u></span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-size:16pt;font-family:"Comic Sans MS";color:rgb(0,176,80)">Hizkuntza bat galdu egiten da <u></u><u></u></span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-size:16pt;font-family:"Comic Sans MS";color:rgb(0,176,80)">nonbaiten bizitzeko beharrezkoa ez bada<u></u><u></u></span></p></div><p class="MsoNormal"><span style="font-size:11pt;font-family:Calibri,sans-serif;color:rgb(31,73,125)"><u></u> <u></u></span></p><div><div style="border-color:rgb(225,225,225) currentcolor currentcolor;border-style:solid none none;border-width:1pt medium medium;padding:3pt 0cm 0cm"><p class="MsoNormal"><b><span style="font-size:11pt;font-family:Calibri,sans-serif">Hemendik:</span></b><span style="font-size:11pt;font-family:Calibri,sans-serif"> itzul=<a href="mailto:postaria.com@mgeu.postaria.com" target="_blank">postaria.com@mgeu.postaria.com</a> [mailto:<a href="mailto:itzul" target="_blank">itzul</a>=<a href="mailto:postaria.com@mgeu.postaria.com" target="_blank">postaria.com@mgeu.postaria.com</a>] <b>Noren izenean: </b>LARRINAGA LARRAZABAL, ASIER , ItzuL-en bidez<br><b>Bidaltze-data:</b> 2021(e)ko maiatzaren 17(a), astelehena 09:36<br><b>Hona:</b> 'ItzuL'<br><b>Cc:</b> LARRINAGA LARRAZABAL, ASIER<br><b>Gaia:</b> Re: [itzul] Prescripción facultativa, medikuaren aginduz?<u></u><u></u></span></p></div></div><p class="MsoNormal"><u></u> <u></u></p><p class="MsoNormal"><span style="font-size:11pt;font-family:Calibri,sans-serif;color:rgb(31,73,125)" lang="ES"><u></u> <u></u></span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-size:11pt;font-family:Calibri,sans-serif;color:rgb(31,73,125)" lang="ES">Bittor, "agindu" eta "preskripzio" hitzen artean aipatzen duzun bereizketa ondo azalduta dator Merrian-Webster hiztegian.<u></u><u></u></span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-size:11pt;font-family:Calibri,sans-serif;color:rgb(31,73,125)" lang="ES"><u></u> <u></u></span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-size:11pt;font-family:Calibri,sans-serif;color:rgb(31,73,125)" lang="EN-GB">prescription<u></u><u></u></span></p><p class="MsoNormal"><span lang="EN-GB">3 <b>: </b>the action of laying down authoritative rules or directions <u></u><u></u></span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-size:11pt;font-family:Calibri,sans-serif;color:rgb(31,73,125)" lang="EN-GB"><u></u> <u></u></span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-size:11pt;font-family:Calibri,sans-serif;color:rgb(31,73,125)" lang="EN-GB">Ingelesa ("on prescription") eta frantsesa ("sur prescription (médicale/vétérinaire)") eta gaztelania bat datozela ikusita, euskaraz ere bide beretik joko nuke:<u></u><u></u></span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-size:11pt;font-family:Calibri,sans-serif;color:rgb(31,73,125)" lang="EN-GB"><u></u> <u></u></span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-size:11pt;font-family:Calibri,sans-serif;color:rgb(31,73,125)" lang="EN-GB"> medikuaren preskripzioz / medikuak preskribatuta<u></u><u></u></span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-size:11pt;font-family:Calibri,sans-serif;color:rgb(31,73,125)" lang="EN-GB"><u></u> <u></u></span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-size:11pt;font-family:Calibri,sans-serif;color:rgb(31,73,125)" lang="EN-GB"><u></u> <u></u></span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-size:11pt;font-family:Calibri,sans-serif;color:rgb(31,73,125)" lang="EN-GB">Asier Larrinaga Larrazabal<u></u><u></u></span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-size:11pt;font-family:Calibri,sans-serif;color:rgb(31,73,125)" lang="EN-GB"><u></u> <u></u></span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-size:11pt;font-family:Calibri,sans-serif;color:rgb(31,73,125)" lang="EN-GB"><u></u> <u></u></span></p><div style="border-color:rgb(181,196,223) currentcolor currentcolor;border-style:solid none none;border-width:1pt medium medium;padding:3pt 0cm 0cm"><p class="MsoNormal"><b><span style="font-size:10pt;font-family:Tahoma,sans-serif">From:</span></b><span style="font-size:10pt;font-family:Tahoma,sans-serif"> bittorbe=<a href="mailto:gmail.com@mgeu.postaria.com" target="_blank">gmail.com@mgeu.postaria.com</a> [mailto:<a href="mailto:bittorbe" target="_blank">bittorbe</a>=<a href="mailto:gmail.com@mgeu.postaria.com" target="_blank">gmail.com@mgeu.postaria.com</a>] <b>Noren izenean: </b>Bittor Abarzuza<br><b>Sent:</b> domingo, 16 de mayo de 2021 14:19<br><b>To:</b> <a href="mailto:itzul@postaria.com" target="_blank">itzul@postaria.com</a><br><b>Subject:</b> [itzul] Prescripción facultativa, medikuaren aginduz?<u></u><u></u></span></p></div><p class="MsoNormal"><span lang="ES"><u></u> <u></u></span></p><div><div><p class="MsoNormal"><span lang="ES">Kaixo egun on:<u></u><u></u></span></p></div><div><p class="MsoNormal"><span lang="ES"><u></u> <u></u></span></p></div><div><p class="MsoNormal"><span lang="ES">Erizainek ohartarazi didate honako gogoetaren inguruan: medikuek esaten dizutenean zerbait egin behar dela, medikuek beraiek esaten dizute ez dutela "agintzen", preskribatzen baizik; hau da, ez da aginte kontu bat, baizik eta ezagutza kontu bat edo jakinduria kontu bat. Horra hor desberditasuna. Orduan, "por orden médica" esapidea zaharkitua izanen zen eta esapide egokia "por prescripción facultativa" izanen zen.<u></u><u></u></span></p></div><div><p class="MsoNormal"><span lang="ES"><u></u> <u></u></span></p></div><div><p class="MsoNormal"><span lang="ES">Euskaraz, behar bada, detaile hori galduta dago itzulketetan? "Medikuaren aginduz" agertzen da. Ez zen izanen beraz egokiagoa honako hau?: "mediakuaren errezetaz" edota "medikuaren preskripzioaz". Azken terminoan, bestalde, arazoak ere sor litezke, ze, preskripzioa "zuzenbidean, denboraren igarotze hutsagatik eskubide subjektiboak eskuratu edo horiek galtzea" baita.<u></u><u></u></span></p></div><div><p class="MsoNormal"><span lang="ES"><u></u> <u></u></span></p></div><div><p class="MsoNormal"><span lang="ES">Nola emanen zenukete?<u></u><u></u></span></p></div><div><p class="MsoNormal"><span lang="ES"><u></u> <u></u></span></p></div><div><p class="MsoNormal"><span lang="ES">Bitor<u></u><u></u></span></p></div></div><table style="width:100%;border-collapse:collapse" width="100%" cellspacing="0" cellpadding="0" border="0"><tbody><tr><td style="padding:0.75pt"><p class="MsoNormal"> <u></u><u></u></p></td><td style="width:50%;padding:0cm" width="50%"><p class="MsoNormal" style="text-align:right" align="right"><a href="http://www.eitb.eus/link-banner-email-ezkerra/" target="_blank"><span style="border:1pt solid windowtext;padding:0cm;text-decoration:none"><img id="gmail-m_1901847792764562868gmail-m_-1714255929076262692_x0000_i1025" src="cid:17979ac87b44ce8e91" alt="Bidaltzaileak irudia kendu du." width="1024" height="1024" border="0"></span></a><u></u><u></u></p></td><td style="width:50%;padding:0cm" width="50%"><p class="MsoNormal"><a href="http://www.eitb.eus/link-banner-email-eskuma/" target="_blank"><span style="border:1pt solid windowtext;padding:0cm;text-decoration:none"><img id="gmail-m_1901847792764562868gmail-m_-1714255929076262692_x0000_i1026" src="cid:17979ac87b44ce8e91" alt="Bidaltzaileak irudia kendu du." width="1024" height="1024" border="0"></span></a><u></u><u></u></p></td><td style="padding:0.75pt"><p class="MsoNormal"> <u></u><u></u></p></td></tr></tbody></table><p class="MsoNormal"><u></u> <u></u></p></div></div></blockquote></div>
</blockquote></div>