<div dir="ltr"><div>Kaixo, Joxe Mari:</div><div><br><div>Aitorpen bat, hasteko: ez dut eztabaida, hari edo dena delako hau lerroz lerro eta mezuz mezu jarraitu, saltoka-maltoka baizik, eta zure aurreko ohar hori, Euzkitze aipatzen duzunekoa, irakurri gabe neukan neure aurreko mezua idatzi dudanean. Orain irakurri dut, "a posteriori".<div><br></div><div>Beste aukeren egokitasuna ukatu gabe —"-(r)ik" gabekoa, "bide", "-ke", nahi den guztia...—, ni "-(r)ik" duten formen aldekoa naiz, galzorian dagoen aberastasuna dela uste dudalako, neuk neure belarriz dastatua gainera. Arrarotasun bakarra, zuk aipatutako adibidearen kasuan, "izan"-en errepikapena litzateke: "giza kostu handiak izanik izango dira". Hori "sorturik", "gertaturik", "egonik" edo antzeko zerbait erabilita konpon liteke... </div></div></div><div><br></div><div>Hori guztia esanik, gogoeta txiki bat, zilegi bazait, zer pentsatua ematen baitu kontuak.<br><br>Nik forma hori —"-(r)ik"duna— "zaharrengandik" ikasi dut (ni baino are zaharragoengandik, zehaztu beharko ote nuke?), baina ez naiz hizketan erabiltzeko kapaza, ezinezkoa zait, ez Azkoitian eta azkoitieraz, eta ez batuan aritzean. Zergatik ez Azkoitian eta azkoitieraz? Nire adinari eta hiztunak esleitzen didan hizkuntza gaitasunari ez dagokion hizketa modu bat erabiltzen ari naizela sentituko nukeelako, eta horrekin hizketaren naturaltasuna urratzen ari naizela. Zergatik ez batuan hizketan aritzean? Pedante edo sasi-jakintsu itxura emateko beldurrez.</div><div><br></div><div>Ez nuke, beraz, inoiz eta inola esango:</div><div><br></div><div><font color="#0000ff">"Bere izena ezabaturik izango du, ez da inon ageri eta". "Aspaldi laketurik izango da, euskaraz ederki asko egiten du behintzat".</font><br></div><div><br></div><div>Baizik eta:<br></div><div><br></div><div><font color="#0000ff">"Bere izena ezabatuko zuen, ez da inon ageri eta". "Aspaldi laketuko zen, euskaraz ederki asko egiten du behintzat".</font><br></div><div><br></div><div>Idazketa da, horrenbestez —euskara batuko idazketa, jakina—, nik forma horri, hiztun-lotsarik gabe, presentzia eta bizitza ematen jarraitzeko dudan bide bakarra.</div><div> <br>Azkoitian gazteak, oro har, oso harro daude beren euskararen naturaltasunaz, jatortasunaz, eta aberastasunaz, hala sumatzen ditut nik behintzat, eta ez zaie arrazoirik falta horretarako, euskara bizi eta naturala darabilte oro har. Baina belaunaldiz belaunaldi gertatzen ari den galera nabarmena da.<br><br>Okerrena da norberaren hizkerarekiko harrotasuna, kasu askotan, batuarekiko halako gutxiespen batekin lotzen dela, eta hori ere sumatu izan dut Azkoitian eta beste hainbat "arnasgunetan".</div><div><br></div><div>Hau beste gai bat da, badakit, baina ondorioa begien bistakoa da, nire ustez: batetik, herriko hizkeretan bilatu behar du, ez soilik baina bai neurri handi batean, hazkurria eta adierazkortasuna euskara batuak; bestetik, herriko euskara jakite hutsa ez da nahikoa, batuaren gutxieneko ezagutzarik eta praktikarik gabe, gaur eta hemen behintzat, euskaltasun kultural praktiko eta txukun baterako, hori gabe hiztunik jatorrenak ere erdararekiko menpekotasun handia izango baitu, batez ere (baina ez soilik) lagunartetik edo etxeko girotik aparteko gaietan.</div><div><br></div><div>Batua baita, azken batean, Azkoitiko zaharrenek hitzetik hortzera darabilten forma horri —"-(r)ik"duna— bizirik eusteko modu bakarra.<br></div><div><br></div><div>Mezuak panfleto itxura hartu duenez, lelo batekin amaituko dut:</div><div><br></div><div>Herri alfabetatua inoiz ez zanpatua!!!</div><div><br></div><div><br></div></div><br><div class="gmail_quote"><div dir="ltr" class="gmail_attr">El lun, 17 jul 2023 a la(s) 20:18, Joxe Mari Berasategi (<a href="mailto:jxmbezu@gmail.com">jxmbezu@gmail.com</a>) escribió:<br></div><blockquote class="gmail_quote" style="margin:0px 0px 0px 0.8ex;border-left:1px solid rgb(204,204,204);padding-left:1ex"><div dir="ltr"><div class="gmail_default" style="font-family:arial,sans-serif">Eskerrik asko, Juan Luis.</div><div class="gmail_default" style="font-family:arial,sans-serif">Horregatik aipatu nuen aurrekoan Euzkitze, harritu samarrik Azkoitikoa izanda Albertok Bizkai aldean hain ondo lekukotu duen -(r)ik gabeko forma darabilelako hitzetik hortzera.</div><div class="gmail_default" style="font-family:arial,sans-serif">Norbaitek bi forma horien banaketaz eta erabileraz argitasunen bat ematerik izango balu, ni eskertuta.</div><div class="gmail_default" style="font-family:arial,sans-serif">Ondo-ondo bizi,</div><div class="gmail_default" style="font-family:arial,sans-serif">Joxe Mari Berasategi</div><div class="gmail_default" style="font-family:arial,sans-serif">Tutera </div></div><br><div class="gmail_quote"><div dir="ltr" class="gmail_attr">Hau idatzi du Juan Luis Zabala (<a href="mailto:jaulis62@gmail.com" target="_blank">jaulis62@gmail.com</a>) erabiltzaileak (2023 uzt. 17(a), al. (13:46)):<br></div><blockquote class="gmail_quote" style="margin:0px 0px 0px 0.8ex;border-left:1px solid rgb(204,204,204);padding-left:1ex"><div dir="auto"><div dir="auto">Azkoitian, eta beste herri askotan, zaharrei (ni baino zaharragoei) hitzetik hortzera entzun izan dizkiet honelakoak: "Bere izena ezabaturik izango du, ez da inon ageri eta". "Hogei urte baditu, soldaduska eginik izango du". "Aspaldi laketurik izango da, euskaraz ederki asko egiten du behintzat". Adinkideen eta gazteagoen artean, tamalez, nekez horrelakorik.</div><br><div class="gmail_quote"><div dir="ltr" class="gmail_attr">Alberto Martínez de la Cuadra <<a href="mailto:albertomartinezdelacuadra@gmail.com" rel="noreferrer" target="_blank">albertomartinezdelacuadra@gmail.com</a>> igorleak hau idatzi zuen (2023 uzt. 17, Asl 09:38):<br></div><blockquote class="gmail_quote" style="margin:0px 0px 0px 0.8ex;border-left:1px solid rgb(204,204,204);padding-left:1ex"><div dir="ltr"><div dir="ltr">



















<p class="MsoNormal" style="margin:0cm 0cm 8pt;line-height:107%;font-size:11pt;font-family:Calibri,sans-serif"><span style="font-family:Abadi,sans-serif">Saroi Jauregik aipatutako
aditz-egiturari ('egin izango', 'etorri izango'...) dagokionez, Bizkaieraren Atariko
Dakienak Daki atalean bada artikulu bat, Iturrikok sinatua, besteak beste
honako hauek azaltzen dituena:<span></span></span></p>

<p class="MsoNormal" style="margin:0cm 0cm 8pt;line-height:107%;font-size:11pt;font-family:Calibri,sans-serif"><span style="font-family:Abadi,sans-serif">“Mogelek, bere
berba-jardunetan, Peruren ahoan esaldi hau darabil: Maia prest dago, jatekoa
bere bai, ta nire umeak ‘<i><span style="font-family:Abadi,sans-serif">oraingo
gosetu izango dira’</span></i>. Maria, atera eiguzu saldea. Gaztelaniaz: para
ahora ya les habrá entrado el apetito. Hiztunak, berbetan dagoan momentu
horretan, jazoera edo egoera bat umeak gosetuak egotea gertatu izan dalako
ustea edo susmoa adierazo gura dau ‘<i><span style="font-family:Abadi,sans-serif">gosetu
izango dira’</span></i> aditz perifrasi horregaz; benetan jazo izan dalako
ziurtasunik edo frogarik euki ez arren.”<span></span></span></p>

<p class="MsoNormal" style="margin:0cm 0cm 8pt;line-height:107%;font-size:11pt;font-family:Calibri,sans-serif"><span style="font-family:Abadi,sans-serif">“Aditz
prozesuaren balio-esangura hori, futuro perfektua dalakoarena, gaur egungo
euskaldun askok ez daki era horretara esaten, eta dakigunok edo ikasi dogunok
be nekez erabilten dogu horretara. Hizuntzaren erabilera onean, landuan,
erabili behar gendukela, inondik be.”<span></span></span></p>

<p class="MsoNormal" style="margin:0cm 0cm 8pt;line-height:107%;font-size:11pt;font-family:Calibri,sans-serif"><span style="font-family:Abadi,sans-serif">“Futuro
perfektua deritxon denpora-aspektudun egitura hau, <i><span style="font-family:Abadi,sans-serif">gosetu izango dira</span></i> dalakoa, zaharra edo aspaldikoa dogu
euskeran, denporearen joan-etorrian hiztun askorentzat usadiotik aldendua egon
arren; egitura zaharkitu gisa bazterturik.”<span></span></span></p>

<p class="MsoNormal" style="margin:0cm 0cm 8pt;line-height:107%;font-size:11pt;font-family:Calibri,sans-serif"><span style="font-family:Abadi,sans-serif">“Aditz
perifrasi egitura hau ez da idatzizkoan sarri agiri dan horreetarikoa, eta
klasikoen artean be, batzuen artean ondo lekukotua dagoan moduan, beste batzuen
artean ostera, edo bakan agiri da edota sekula be ez. Pedro Astarloak oparo
darabil, esaterako; baina ez hainbeste Añibarrok edo Frai Bartolomek. Dana
dala, XIX. mendearen lehen erdiko idazleentzat gitxi-asko ezaguna da perifrasi
hori. Eskura ditugun lekukotasunak erabiliko ditugu geure azalpenerako.”<span></span></span></p>

<p class="MsoNormal" style="margin:0cm 0cm 8pt;line-height:107%;font-size:11pt;font-family:Calibri,sans-serif"><span style="font-family:Abadi,sans-serif">“Gomendio gisa,
duda barik erabilgarritzat joten dogu /<i><span style="font-family:Abadi,sans-serif">etorri
izango da</span></i>/ aditz perifrasia, berariaz euskera landuan. Literatura
sorkuntzan izan daiteke, inon izatekotan, onuragarri.”<span></span></span></p>

<p class="MsoNormal" style="margin:0cm 0cm 8pt;line-height:107%;font-size:11pt;font-family:Calibri,sans-serif"><span style="font-family:Abadi,sans-serif">Artikulua hemen:<span></span></span></p>

<p class="MsoNormal" style="margin:0cm 0cm 8pt;line-height:107%;font-size:11pt;font-family:Calibri,sans-serif"><span style="font-family:Abadi,sans-serif"><a href="https://www.bizkaiera.eus/etorri-izango-da-aditz-perifrasia-eta-beste-aukerak/" rel="noreferrer noreferrer" target="_blank">https://www.bizkaiera.eus/etorri-izango-da-aditz-perifrasia-eta-beste-aukerak/</a><span></span></span></p>

<p class="MsoNormal" style="margin:0cm 0cm 8pt;line-height:107%;font-size:11pt;font-family:Calibri,sans-serif"><span style="font-family:Abadi,sans-serif"><span> </span></span></p>

<p class="MsoNormal" style="margin:0cm 0cm 8pt;line-height:107%;font-size:11pt;font-family:Calibri,sans-serif"><span style="font-family:Abadi,sans-serif">Alberto<span></span></span></p></div></div>
</blockquote></div></div>
</blockquote></div>
</blockquote></div>