[itzul] Re: Nork itzuli behar du Europako Konstituzioa? (2)

[Luistxo Fernandez]

Karlos del Olmo:

>Euskaltzaindiak bere burua eskaini omen dio Paulino Luesmari Europako
>Konstituzioa itzultzeko (...) Euskaltzaindiak, gainera, ezin dio,
>itzulpenari "legezkotasunik" erantsi.
>(...)
>Zer gerta ere, Euskaltzaindia baino gutxiago bagara ere, EIZIE ere prest
>dago kontsitutzioa itzultzeko. Ala ez? Nori berea da zuzenbidea (eta
>konstituzioa)!

Beste pentsakizun atzeratu bat honen haritik.

Benetan negargarria iruditzen zait, euskarari Europako instituzioetan 
emango zaion tokia konstituzioa behin itzuli izanarekin beteta egongo dela 
jakitea. Iraingarria ere bada, eta ez Euskaltzaindiak ez EIZIEk ez lukete 
bere burua ESKAINI behar nere ustez. Del Olmok erdi txantxetan bota du 
berea, eta ni ez naiz EIZIEkide, baina, Karlos, egitekotan, mesedez, 
ordainduta gomendatutako tarifarik zorrotzenean ahal bada, edo inola ere ez 
bestela.

Horrez gain, konstituzioaren itzulpen euskaldun horrekin egin behar dutena 
ere aipatzeko modukoa da. Ale bat eroan behar omen da instituzio zentralera 
(ez dakit Brusela, Estrasburgo ala Salamancako artxiboa den hori), eta han 
gorde.

Erdi-aroan egiten zen hori, Europan hain zuzen. Inprentarik ez zegoen 
garaian, legeak-eta kopiaz kopia edo ahoz aho zabaldu ahala, edukia guztiz 
aldatzeko arriskuan egoten ziren, zer esanik ez interpretazioan. 
Horregatik, lege bakoitzak bere kopia ORIJINALA zeukan, BAKARRA eta ondo 
gordea errege-jauregiko kutxaren batean. Carta Magna haiek, hortaz, zehatz 
karta bat eta bakarra izan ohi ziren. Eta legearen letra edo izpirituaz 
zalantza zegoenean, metodoa izaten zen zalantza argitzekoa kutxa ireki eta 
gutun demontreko hark zehazki zer esaten zuen irakurtzea. Kopia bakar 
sakratu eta gordearen izaera zen legearen zehaztasunaren bermea.

Orain ere, horretan gaudela ematen du. Europako jauntxo feudalek horrela 
tratatzen dituztela, gu, euskaldun jopuon eskubideak. Ale sakratua gordeko 
da Bruselan gure eskubideak euskaraz idatzirik izango direlarik! ooooooo! 
eskerrik asko, hau da ohorea!

Ameriketan duela bi mende beste modu batean pentsatzen hasi ziren. 1778 
inguruan Estatu Batuen sorrera erabaki eta beren konstituzio propioa egitea 
erabaki zutenean hango batzuek, justo kontrako estrategia erabili zuten: 
konstituzioa inprenta bidez masiboki banatu, batetik independentismoaren 
propaganda gisa, eta bestetik, egiazki, kopia masiboa zelako, kopia bakarra 
baino gehiago, zalantza faltaren bermea. Estatu Batuetan, zailagoa izan 
zen, orduanik bertatik, inork herritarrari esatea, "aizu, legeak hau eta 
hau dio", herritarrak ere bere kopia eskura eduki zuelako, eta bere kopia 
beste mila kopiaren berdina zela ere jakin bazekielako, eta testuaren 
literaltasuna zein zen ondo zekielako herritarrak...

Baina hemen, mediabelenek ere Internet darabiltenean (buru-mozketak web 
bidez transmititzen omen dituzte), Europa teknokratiko honek jopu 
feudaltzat hartzen gaitu.

Zaldi Eroak Berrian hain ederki marrazten duen Laugarren Xedapen 
mediebalaren mendean daude Txosten eta Emendakiña, euskal super-zeozer edo 
super-heroiak.


Luistxo Fernandez
LFernandez a bildua codesyntax.com - 652 750 362

CodeSyntax - http://www.codesyntax.com/
Azitaingo Industrialdea 3K
E-20600 EIBAR
Tel: (+34) 943 82 17 80