[itzul] ER: ER: ER: Democracia representativa

[Juan Garzia Garmendia]

Barkatu halako atzerapenarekin etortzea bueltan kontu horretara, baina,
iritziak iritzi, datuetan behintzat bat samar etortzea nahi nuke.

Orain arte ez dut izan egokierarik begiratzeko (hasieratik harritu ninduen,
baina edonori egin diezaioke huts oroimenak), baina "nire" Axular
digitalizatuan ez da ageri "bekatu karnal"ik.

Oker banago, zuzendu, mesedez, pasartea seinalatuz.

-----Jatorrizko mezua-----
Nondik: itzul-bounces a bildua postaria.com
[mailto:itzul-bounces a bildua postaria.com]Honen izenean: Ana Morales
Bidalia: osteguna, 2008.eko otsailak 7 11:31
Nora: ItzuL
Gaia: Re: [itzul] ER: ER: Democracia representativa


Berandu hartu dut hizpide honen gaia, baina honi dagokionez:

>>Betiko
auzian
gaude,
eta
onartzen
ditut
arrazoiok,
oro
har,
baina
"kontzertu
>
ekonomiko",
"euskara
zientifiko"
eta
halakoen
tankera
hartzen
diot
nik
>
horri,
non
izenondoak
erdararen
bitartez
baino
ez
baitira
deskodetzen
>
"ekonomia-itun"
eta
"zientzia-euskara"
txukunago
eta,
horratx,
argiagoen
>
zentzuan.>>

... Esan behar dut ni ez nagoela inondik ere ados horrekin. Euskaran
aspaldi-aspalditik txertatuak daude halako adjektibo erreferentzialak
(Axularrek "bekatu karnala" dio, adibidez, haragiarekin zerikusia duen
bekatua adierazteko), oso erabilgarriak dira, oso argiak eta askotan
irtenbiderik erosoena eta arinena. Nire ustez "euskara zientifikoa"
dekodetzea guztiz erraza da edozein euskaldunentzat, adjektibo horrek balio
deskriptiboa zein erreferentziala izan baitezakeelako euskaraz. Halaxe
erakusten du eguneroko erabilerak mugaren alde bietan.




ana

----- Original Message ----
From: "Arrizabalaga, Bakartxo" <bakartxo.arrizabalaga a bildua parlam.euskadi.net>
To: alfon a bildua elhuyar.com; ItzuL <itzul a bildua postaria.com>
Sent: Wednesday, February 6, 2008 12:15:11 PM
Subject: Re: [itzul] ER:  ER:  Democracia representativa


Alfontsok
honela
dio:
"Zehaztapen
bat,
dena
den.
"democracia
representativa"
delakoa
ez
dut
uste
gaztelaniazko
diskurtsoaren
elementua
denik.
"democracia
representativa
de
X"
izango
balitz,
diskurtsotik
gertu
egongo
litzateke,
fraseologian-edo
arituko
ginateke,
baina
"democracia
representativa
/
démocratie
représentative
/representative
democracy
/
repräsentative
Demokratie"
delakoarekin
terminologiaren
eremuan
gaude,
eta
ez
gaztelaniako
terminologian
bakarrik."

Baina
terminología
fraseologiaren
barruan
sortzen
da
eta
fraseologian
txertatu
behar
da.
Ez
dago
terminoak
erabileratik
erabat
bereizterik.
Horixe
ez
garena
gaztelaniazko
terminologian
bakarrik.
Nik
erdarak
aipatu
nituen,
eta
erdara
bakoitzak
terminologiak
fraseologian
txertaturik
garatzen
ditu.
Euskaraz
hori
zaila
zaigu
ez
dugulako
ia
ezer
idazten;
gehien-gehiena
erdaraz
idatzitakoa
itzuli
egiten
dugu
(eta
gehien-gehien
horren
ia
dena
erdara
bakarretik,
orain
bai,
gaztelaniatik).
Horrek
euskal
fraseologia
garatzeko
ikaragarrizko
muga
jartzen
digu
eta
hartara,
euskarazko
terminología
ezartzea
ere,
testuetan
txertaturik
sortu
behar
baitute
terminoek.
Bakartxo



-----Jatorrizko
mezua-----
Nork:
itzul-bounces a bildua postaria.com
[mailto:itzul-bounces a bildua postaria.com]
Noren
izenean:
Alfontso
Mujika
Bidaltze-data:
miércoles,
06
de
febrero
de
2008
11:57
Nori:
ItzuL
Gaia:
Re:
[itzul]
ER:
ER:
Democracia
representativa

"corpus
zabal
baten
aurrean
eztabaidatzekoa
litzateke..."
diote
Juanek
eta
Bakartxok.
Horretan
dago
giltzetako
bat,
bai.

"...eta
hala
jokatuz
gero
errazena
beti
da
gaztelaniazko
diskurtsoari
jarraitu
eta
parez
pare
uztea
dena..."

Bakartxoren
gogoetarekin
ados.
Zehaztapen
bat,
dena
den.
"democracia
representativa"
delakoa
ez
dut
uste
gaztelaniazko
diskurtsoaren
elementua
denik.
"democracia
representativa
de
X"
izango
balitz,
diskurtsotik
gertu
egongo
litzateke,
fraseologian-edo
arituko
ginateke,
baina
"democracia
representativa
/
démocratie
représentative
/representative
democracy
/
repräsentative
Demokratie"
delakoarekin
terminologiaren
eremuan
gaude,
eta
ez
gaztelaniako
terminologian
bakarrik.

Horrek
ez
du
esan
nahi,
jakina,
besterik
gabe
mailegatzekoa
denik.
Kontua
da
oso
nekeza
dela,
praktikoa
ez
izateaz
gainera,
gauzak
etengabe
birpentsatzen
aritu
beharra
(2005eko
maiatzean
atera
zen
termino
horri
berari
buruzko
zalantza
Itzulisten).
Horregatik
behar
dugu
jakin
zer
erabili
den,
zenbateraino
tradizioa
dagoen,
eta
espezialitate-hizkera
horretan
zer
erabiltzen
duten.
Datu
horiek
jakinda,
eta
termino
horren
eratorriak
ere
ezagututa
abia
gaitezke
termino
baten
"ontasuna"
epaitzera
(ontasun
linguistikoa
eta
soziolinguistikoa),
edo
"ex
novo"
sortzera.
Datu
horiek
gabe,
arriskutsua
da
epaitzea.

Orain,
maileguzko
"demokrazia
errepresentatibo"
(datuak
eman
ditut;
horrek
ez
du
esan
nahi
nik
hori
aldezten
dudanik,
horrela
ematea
astakeria
ez
dela
besterik
ez
dut
esan),
Euskaltermek
emandako
"demokrazia
ordezkatzaile"
(eta
hori
askotxo
erabili
da,
datuek
erakusten
dutenez),
"ordezkaritzazko
demokrazia"
(hori
ere
ez
da
atzoko
Itzulisten
sortua)
eta
beste
zerbait
ere
dabiltza
hor
zehar.
Eta
gu,
(kasu
honetan,
Koldo
Bigurik
egin
du,
baina
guztiok
egiten
dugu),
hor
gabiltza
behin
eta
berriro:
<<hau
ikusi
dut,
baina
ez
zait
gustatzen,
ba
ote
dugu
beste
aukera
gogobetegarriagorik?>>

Deustuko
Unibertsitateko
Euskal
gaien
Institutua,
IVAPekin
batera,
zuzenbideko
testu
euskarazkoak
argitaratzen
ari
da
(liburutegi
juridiko
elebiduna).
EHUn
ere,
Justizia
Sailarekin
batera,
Legeak
bilduma
argitaratzen
ari
dira.
Zuzenbideko
terminologia
bera
erabiltzen
dute
ala
bakoitza
bere
aldetik
ari
da?
Eta
Eusko
Legebiltzarreko
itzultzaileek?
Eta
diputazioetan?

Itzulisten,
behintzat,
eztabaidatzen
dugu.
Ez
da
gutxi.
Baina,
bestela,
ba
ote
dago
foro
egonkorrik
(erakundeen
artekoa
edo
erakundeetako
teknikarien
artekoa)
zuzenbideko
hizkeraz
eta
terminologiaz
eztabaidatzeko?

Beno,
esan
dut
aurreko
mezuan
ni
ez
naizela
horretan
aditua.
Hobe
dut
isildu.

Alfontso

Arrizabalaga,
Bakartxo(e)k
dio:
>
"corpus
zabal
baten
aurrean
eztabaidatzekoa
litzateke..."
>
Hortik
iruditzen
zait
heldu
beharko
geniokeela,
zeren
erraz
asko
esan
ohi
baita
ez
dugula
hitzez
hitz
itzuli
behar,
baina
azkenean
hizka
gabiltza,
erdarazko
diskurtsoak
hitzez
hitz
deskodetu
eta
euskarazko
hitzez
edo
birkodetzen,
eta
hala
jokatuz
gero
errazena
beti
da
gaztelaniazko
diskurtsoari
jarraitu
eta
parez
pare
uztea
dena...ezpada
errazago
zuzenean
gaztelaniaz
aritzea.
>
Ezin
dugu
jokatu
orain
hitz
baten
arazoa
konpondu
eta
gero,
hitz
horretarako
mailegua
onartu
genuenez,
hurrengorako
ere
bai,
ez
eta
hitzen
esanahiak
mugagabe
hedatu.
Erdarazko
mezuak
euskaraz
emateko
ditugun
baliabideak
aztertuz
behar
genuke
faltan
duguna
hartu
edo
sortu,
baina
ez
jadanik
baduguna
alde
batera
utzi,
erdarazko
diskurtsoa
hitzez
hitz
jarraitzeko
aukera
ematen
ez
digulako.
>
Bakartxo
>
>
-----Jatorrizko
mezua-----
>
Nork:
itzul-bounces a bildua postaria.com
[mailto:itzul-bounces a bildua postaria.com]
Noren
izenean:
Juan
Garzia
Garmendia
>
Bidaltze-data:
martes,
05
de
febrero
de
2008
17:10
>
Nori:
alfon a bildua elhuyar.com;
ItzuL
>
Gaia:
[itzul]
ER:
ER:
Democracia
representativa
>
>
Betiko
auzian
gaude,
eta
onartzen
ditut
arrazoiok,
oro
har,
baina
"kontzertu
>
ekonomiko",
"euskara
zientifiko"
eta
halakoen
tankera
hartzen
diot
nik
>
horri,
non
izenondoak
erdararen
bitartez
baino
ez
baitira
deskodetzen
>
"ekonomia-itun"
eta
"zientzia-euskara"
txukunago
eta,
horratx,
argiagoen
>
zentzuan.
>
>
Prest
nago
onartzeko
lauso
samarra
izan
daitekeela
muga
(eta
batzuk
>
maileguaren
bidetik
eman
beharrekoak
direla),
baina,
hor
bederen,
>
"representatibo
(=adierazgarri)"
zentzu
balioespenezkoan
errazago
irents
>
nezakemailegua,
irenstekotan
("adierazgarri"
ez
bagenu),
eta
ez
"por
>
representación"
zentzu
erlaziozkoan.
>
>
Horrekin
loturik,
"representa-"
hitz-paradigma
guztiari
eragingo
lioke
>
horrek,
ezta?:
"errepresentatu",
"errepresentazio"...
Eta
berdin
politikan
>
zein
antzerkian
nahiz
psikologian,
hizkuntzalaritzan
edo
filosofian,
>
noski...
Alegia,
erdarazko
"representa-"
den
oro
"errepresenta-"
egin
>
euskaraz
(eta
inguruko
joskera,
berriz,
ez
dagoelako
hain
peto
kalkatzerik,
>
ze
bestela...)...
>
>
Ala
uharte
bat
litzateke
"errepresentatibo"
mailegu
hori
esanahi-familia
>
bestelako
hitz
ez
(hain
gordin)
mailegatuen
artean
("ordezkatu/ri(tza)...").
>
>
Joskera-arazoak
(itzulpen
literakerako!)
edozein
terminologiarekin
izango
>
dira,
baina
jarriko
nituzke
nik
ere
batzuk
"errepresentatibo"k
konponduko
ez
>
lituzkeenak.
Nik
neureari
eutsiko
diot,
beraz,
oraingoz,
handikap
eta
guzti:
>
>
gobernu
erdizka
ordezkaritzazkoa
>
>
demokrazia
huts-hutsik
ordezkaritzazkoa
>
>
Jakina,
"gobernu
errepresentatibo
purua"
hobeto
ulertzen
*da*,
erdaraz
ondo
>
dakienaren
kasuan.
Besteak,
berriz,
ez
dakit
nola
beharko
lukeen
bide
>
horretatik:
"semierrepresentatiboa",
"erdirrepresentatiboa"...?
>
>
Bide
bakoitzak
bere
zerak
ditu,
baina
txakur-amets
egitea
da
pentsatzea
>
mailegu
gordinak
abantaila
guztiak
ekarriko
dizkigula.
Edo
beste
bidea
>
aldezten
dugunok
garbizalekeria
hutsez
ari
garenik,
edo
estukeriaz
eta
>
nazioarte
guztiaren
kontra.
>
>
Hala
ere,
bertsolariak
zioen
moduan,
"gai
horrek
badu
mamirik",
eta
patxadaz
>
eta
(testu-)
corpus
zabal
baten
aurrean
eztabaidatzekoa
litzateke,
auzi
>
nagusietarikoa
baitugu
(terminologiaren
eta
fraseologiaren
inguruan,
ze
>
sakonagorik
eta
oinarrizkoagorik
ere
ez
dugu
falta).
>
>
Kontua
zeharo
argitzen
eta
adosten
ez
dugun
bitartean,
hor
nire
iritzia.
>
>
-----Jatorrizko
mezua-----
>
Nondik:
itzul-bounces a bildua postaria.com
>
[mailto:itzul-bounces a bildua postaria.com]Honen
izenean:
Alfontso
Mujika
>
Bidalia:
asteartea,
2008.eko
otsailak
5
15:57
>
Nora:
ItzuL
>
Gaia:
Re:
[itzul]
ER:
Democracia
representativa
>
>
>
Ez
dago
gaizki
<<ordezkaritza(
bide)zko
demokrazia>>.
Ongi
eratua
eta
>
ulergarria
iruditzen
zait.
>
>
Ez
dakit,
baina,
<<democracia
semi-representativa>>
emateko
orduan
>
baliagarria
izango
litzatekeen(ez
da
termino
asmatua;
adibidez,
>
Euskaltermen
sarrera
da.
Eta
Googlen
nahi
beste
daude:
<<Pure
>
representative
government
and
semirepresentative
government>>,
adibidez).
>
>
"representative"
bada
aski
nazioartekoa:
>
>
fr:
démocratie
représentative
>
>
da:
repræsentativt
demokrati
>
>
de:
repräsentative
Demokratie
>
>
en:
representative
democracy
>
>
es:
democracia
representativa
>
>
it:
democrazia
rappresentativa
>
>
nl:
representratieve
democratie
>
>
sv:
representativ
demokrati
>
>
Euskaraz
ere
ez
da
arrotza.
Orotariko
Euskal
Hiztegian,
"errepresentatu,
>
errepresentatze,
errepresentazio"
sarreretan
ikus
daiteke
Leizarraga,
>
Landuchius,
Beriain,
Pouvreau,
Tartas,
Materre,
Kardaberaz,
Larregi,
>
Jauretxe,
Otsoa
de
Arinek
eta
beste
batzuek
erabili
zutela
aditz
hori
>
edo
aditz-izen
hori.
>
>
Gaur
egun
ere,
forma
ez
zaigu
arrotza,
<<arte
errepresentatiboa,
arte
>
ez-errepresentatiboa>>
eta
antzeko
batzuetan.
>
>
Politika
edo
zuzenbide
alorrean
ere
erabiltzen
da:
>
>
EHUko
Zuzenbide
Konstituzionala
I
irakasgaiaren
programan,
adibidez,
14.
>
ikasgaian,
<<demokrazia
errepresentatiboa>>
aipatzen
da.
EHUko
Baleren
>
Bakaikoak
eta
Enekoitz
Etxezarreta
irakasleek
"GIZARTE-EKONOMIA
>
DEMOKRAZIAREN
KRISIAREN
AURREAN:
GIZARTE-BERRIKUNTZAREN
PARADIGMA"
>
lanean,
<<Demokrazia
errepresentatiboa>>
idatzi
dute.
>
>
Klasikoak
sailean:
>

-
Alexis
Tocquevilleren
"Amerikako
Demokrazia"
obran,
<<konstituzioan
>
aurkitzen
diren
neurriak,
sistema
errepresentatiboa,
bi
ganbaren
sistema>>.
>

-
Ortega
y
Gasset-en
"Masen
Errebolta"
obran,
<<arbuiatzen
zuen
>
zientzia
enpiriko
naturala
eta
demokrazia
errepresentatiboa,
biak>>
>
>
Jakin
aldizkarian,
Uztaro
aldizkarian,
Berrian,
Garan,
Euskomedian,
>
Argian...
hainbat
aldiz
agertzen
da
"demokrazia
errepresentatiboa".
>
>
Bestalde,
Hiztegi
Batuak
<<errepresentatu*
e.
antzeztu,
irudikatu,
>
ordezkatu;
adierazi,
etab.>>
esaten
badu
ere,
ez
da
inola
ere
pentsatu
>
behar
horregatik
"errepresentatibo"
edo
beste
eratorriren
bat
debekatzen
>
denik.
>
>
Beno,
ni
ez
naiz
zientzia
politikoen
hizkeran
aditua,
baina,
beste
inork
>
proposatu
ez
duenez,
esan
nahi
dut
ez
litzaidakeela
inolako
astakeria
>
irudituko
mailegatu
eta
"demokrazia
errepresentatibo"
itzuliko
balitz.
>
>
Alfontso
Mujika
>
>
>
>
>
Diez
de
Ultzurrun(e)k
dio:
>>
Eperrak
engainagarri
omen
diren
bezala,
demokraziak
ere
ordezkagarri
izan
>
litezke
(nik
ez
dut
esango
ordezkabera
edo
ordezkabehar
direnik,
hori
>
Patziku
--Galizian
sortu--
batek
esan
zuen
bai
eta
aurrera
eraman
ere).
>>
Pedro
>>
>>
-----Jatorrizko
mezua-----
>>
Nork:
itzul-bounces a bildua postaria.com
[mailto:itzul-bounces a bildua postaria.com]
Noren
>
izenean:
Juan
Garzia
Garmendia
>>
Bidaltze-data:
martes,
05
de
febrero
de
2008
11:40
>>
Nori:
ItzuL
>>
Gaia:
[itzul]
ER:
Democracia
representativa
>>
>>
Aupa,
Koldo,
aspaldiko.
>>
>>
Bururatuko
zitzaian,
beharbada,
baina,
bide
beretik,
"ordezkaritza(
>
bide)zko
>>
demokrazia"?
>>
>>
-----Jatorrizko
mezua-----
>>
Nondik:
itzul-bounces a bildua postaria.com
>>
[mailto:itzul-bounces a bildua postaria.com]Honen
izenean:
Koldo
Biguri
>>
Bidalia:
asteartea,
2008.eko
otsailak
5
11:29
>>
Nora:
itzul a bildua postaria.com
>>
Gaia:
[itzul]
Democracia
representativa
>>
>>
>>
Kaixo:
>>
>>

Hiztegi
desberdinetan
begiratuta,
DEMOCRACIA
REPRESENTATIVA
bi
modu
>>
desberdinetara
ageri
zaigu
(nola
ez!):
"demokrazia
ordezkatzailea"
eta
>>
"ordezkaritza-demokrazia".
Niri,
egia
esanda,
ez
zait
gustatzen
ez
bata
>
eta
>>
ez
bestea.
-TZAILE
atzizkiarekin,
"representadora"
emango
luke,
nire
>
ustez.
>>
Eta
bestea
trinkoegia
eta
ulergaitza
egiten
zait;
nahiago
nuke
"ordezkari
>>
bidezko
demokrazia"
edo
holako
zerbait,
baina
ez
dakit...
>>
>>

Zer
uste
duzue
zuek?
>>
>>

Koldo
Biguri
>>
>>
>>
---------------------------------
>>
>>
¿Con
Mascota
por
primera
vez?
-
Sé
un
mejor
Amigo
>>
Entra
en
Yahoo!
Respuestas.
>>
>>
>>
>
>






      ______________________________________________________________________
______________
Looking for last minute shopping deals?
Find them fast with Yahoo! Search.
http://tools.search.yahoo.com/newsearch/category.php?category=shopping