[itzul] fundazio eta abarren izenak

[Alfontso Mujika]

Oso gai polita (polita, ogibide hau gustuko dugunontzat; bestela, gai 
amorragarria esan behar nuke) atera da plazara: erakunde, instituzio eta 
enpresen izenen itzulpen-irizpideak. Ziur nago itzultzaile gehienoi 
behin baino gehiagotan atera zaigun gaia dela eta zalantzak behin baino 
gehiagotan eragin dizkigula. Niri eta nire ingurukoei, behintzat, maiz 
ateratzen zaigun kontua da, errekurrentea, eta, hezi samartuta badugu 
ere, ezin esan nahierara gobernatzen dugunik, ez beti-beti berdin 
jokatzen dugunik. Eta, nire ingurutik kanpo ere, askotan ikusi ditut 
euskaratutako testuetan irizpide-aniztasuna edo -okerrago, askoz ere- 
irizpiderik eza. Horren inguruko lantxo bat zirriborratzen hasia naiz, 
besterik ez bada ere hor zehar erabiltzen ditudan/ditugun irizpideak 
esplizitatzearren, eta garbi ikusi dut (nire ikuspegi hutsetik ari naiz, 
inorekin eztabaidatu eta adostu gabeko iritzi hutsa ematen ari naiz), 
ezinbestekoa dela azpisailak egitea. Ez da beti berdin jokatzen, eta 
kontuan hartu behar izaten da nolako eta nongo erakundea den: alderdi 
politikoa, erakunde publikoa, unibertsitatea, irabazte-asmorik gabeko 
erakundea, enpresa pribatua, nazioarteko erakundea den ala ez...

Oro har, "fundazio eta abarrak" diren horiek irabazte-asmorik gabeko 
erakundeen sailean sartuko genituzke: Colegio de Farmaceúticos, Médicos 
sin Fronteras, Compañía de Jesus...
Horietan, irizpide gisa, aparte utzita erakunde horiek zer izendapen 
duten erregistratuta, esango nuke irizpide orokorra izan litekeela 
izendapena euskaratzea. Batzuetan, gainera, erakunde horiek berek hala 
erabiltzen dituzte beren idazkietan, erregistratutako izena beste 
hizkuntza batean badute ere. Adibidez, "Médicos sin Fronteras" 
zalantzarik gabe euskaratuko dugu ("Greenpeace", alde horretatik, 
salbuespenen zakuan sartzekoa litzateke). Beste aldera pasatuta, ni ez 
naiz harritzen gaztelaniazko testu batean "la Fundación Elhuyar" ikusten 
dudanean, gure izen ofiziala "Elhuyar Fundazioa" izan arren, edo "la 
Universidad Vasca de Verano (UEU) ha presentado...".

Irizpide hori aldezten dute, adibidez, katalanek ere (Hizkuntza 
Politikarako Zuzendaritza Nagusia). Nolanahi ere, salbuespen bat egin 
behar litzateke: dena delako erakundeak esplizitatu balu izendapena 
hizkuntza bakarrean nahi duela, baldin eta esplizitazio hori publikoa 
eta ezaguna balitz, errespetatu egingo litzateke.

Siglei dagokienez (era horretako erakundeen sigleei buruz ari naiz, ez 
edozein erakunderen siglari buruz), irizpide orokorra, nire iritziz, 
siglak eta akronimoak ez itzultzea da, nahiz eta izendapena euskaratu. 
Izan ere, itzultzailearen eginkizuna -kasu eta arlo horretan- ez da 
siglak asmatzea (ez luke izan behar, behintzat).

Alfontso Mujika
Elhuyar Hizkuntza Zerbitzuak


mazkarate a bildua gipuzkoa.net(e)k dio:
> -----Mensaje original-----
> De: itzul-bounces a bildua postaria.com [mailto:itzul-bounces a bildua postaria.com] En nombre de emakunde.administracion5 a bildua ej-gv.es
> Enviado el: miércoles, 23 de julio de 2008 14:01
> Para: itzul a bildua postaria.com
> Asunto: [itzul] fundazio eta abarren izenak
>
>
> Normalean, siglak bere horretan uzten ditut eta siglen atzean dagoen izendapena, aldiz, euskaraz adierazi. 
>
> ---
> Mikel Azkarate
> Gipuzkoako Foru Aldundia
>  
>
>  
>
>