[itzul] Marratxoaren erabileraz

Ast, Aza 9, 12:36:57, CET 2017

Euskarazko ortotipografia ez dago arautua, denok dakigunez. EIMAren
*Ortotipografia* lanean ere (bide batez, jorratu latza behar du lan horrek)
ez du aipatzen, baina marratxoa ezarri du “halakotik halakora” adierazteko
zenbakiak erabili dituenean, hala nola orrialde-tarteak adierazteko
(“14.-19. or.”, 47. orrialdean; “52-64” eta “17-23”, 56. orrialdean).

RAEren *Ortografía* obran, gidoiari buruzko atalean, argi asko zehazten da
marratxoa erabili behar dela halakoetan.

Bestalde, nazioarteko estandarrak, ISO 8601 arauak, marratxoa “agintzen” du
datetarako. Horiek horrela, badirudi ez litzatekeela logikoa izango datetan
marratxoa erabiltzea (2017-11-09) eta urte-bitartea adierazteko, berriz,
beste zerbait (hala nola 1959—2017 edo 1959–2017).

Hona hemen RAErena:

4.1.1.3 *Otras funciones*

*4.1.1.3.1 **Nexo **en **expresiones numéricas*

El guion se emplea también para separar, conectándolos al mismo tiempo, los
grupos o bloques de cifras que componen determinadas expresiones numéricas,
tal como se explica en el capítulo VIII (§ 5). En todos estos usos

el guion debe aparecer siempre pegado a los signos que lo preceden o lo
siguen.

a) De acuerdo con la norma ISO 8601, en la expresión  normalizada de una
fecha, el guion debe utilizarse como separador de las cifras que indican el
día, el mes y el año: 27-7-1968. No obstante, en el uso común, con esta
misma función puede utilizarse tanto el punto como la barra (v. § 4.2.1.4a),
siendo esta más frecuente en formularios y bases de datos.

(...)

c) El guion es el nexo conector de cualquier tipo de intervalo numérico, ya
se exprese en números arábigos o romanos: *las páginas* *23-45; durante los
siglos **X-XII; **20-25 *%.

En la expresión de periodos temporales, los años pueden estar escritos en
su forma plena (1998-1999), o bien en forma abreviada, con omisión de las
dos primeras cifras *(curso académico *71-72). Solo es posible combinar la
forma plena del primer año y la forma abreviada del segundo cuando las dos
primeras cifras de ambos coinciden: *Revolución de **1688-89.*

*Información adicional*

La expresión de intervalos de años con guion se utiliza para indicar el
arco de vida de una persona, definido por el año de su nacimiento y de su
muerte: *Leonardo da Vinci *(1452-1519). En caso de desconocer alguno de
los datos, es posible reemplazarlo por una interrogación de cierre: *Benedicto
1 *(?-579).

Horiek horrela, nire ustez marratxo arrunta erabiltzea dagokigu euskaraz
ere. Baina zuk aipatzen duzuna ez da hori, zehazki: urte-bitarte bat da,
baina, horretaz gainera, urte bakoitzaren aurretik leku-izen bat eta koma
bat dago. Kasu horretarako gomendio ortotipografikoa ez dut inon ikusi
esplizitatuta, baina, nire ustez, logikoena da aurreko kasuan bezala
jokatzea, marratxo hutsa erabilita alegia. Azken batean, zuriunea jartzen
da marratxoaren alde banatan dagoena ez baita zenbaki huts bat baizik eta
zerbait konplexuagoa (leku-izen bat, koma bat eta zenbaki bat).

Alegia, <1959-2017> kasurako marratxoa erabiltzen badugu, normala da
<Donostia, 1959 - Usurbil, 2017> kasurako ere marratxo bera erabiltzea, eta
ez marra luzeago bat.

Ingelesez, berriz, *en dash* delakoa erabiltzen dute (–), eta ez marratxoa
(-). Honela dio *Chicago Manual of Style* ospetsuak:

The principal use of the en dash is to connect numbers and, less often,
words. In this use it signifies *up to and including* (or *through*)

(...)

Her college years, 1958–2002, were the happiest in her life.

(...)

I have blocked out December 2002–March 2003 to complete may manuscript.

Eta, aurreko adibideetan ageri den moduan, ingelesez ez dute zuriunerik
erabilti ohi marraren alde banatan. Erreparatu, adibidez, *Britannica*ren
beste adibide honi:

*John F. Kennedy**, *in full John Fitzgerald Kennedy, byname JFK (born May
29, 1917, Brookline, Massachusetts, U.S.—died November 22, 1963, Dallas,
Texas)

Azkenik, Wordek marratxo hori automatikoki aldatze hori desaktibatzeko,
Ander Altunak ondo adierazi du nola egin (bertsioaren arabera, baliteke
horra iristeko bidea pixka bat desberdina izatea).

Elhuyarreko helbide elektronikoak @elhuyar.eus dira orain.

*Alfontso Mujika Etxeberria*
<https://twitter.com/elhuyarhizk>[image:
https://www.youtube.com/user/ElhuyarFundazioa1]
<https://www.youtube.com/user/ElhuyarFundazioa1>[image:
https://www.facebook.com/elhuyar.fundazioa]
<https://www.facebook.com/elhuyar.fundazioa>

a.mujika a bildua elhuyar.eus

tel.: 943363040 | luzp.: 216
Zelai Haundi, 3
Osinalde industrialdea
20170 Usurbil

*www.elhuyar.eus* <http://www.elhuyar.eus/>
<https://www.elhuyar.eus/eu/site/komunitatea/bazkideak/elhuyarkide-izan>
[image:
https://www.elhuyar.eus/eu/site/komunitatea/bazkideak/elhuyarkide-izan]
<https://www.elhuyar.eus/eu/site/komunitatea/bazkideak/elhuyarkide-izan>

Mezu honek, baita erantsitako edozein agirik ere, isilpeko informazioa izan
dezake. Informazio hori jasotzeko baimena izendatutakoak baino ez du. Zu ez
bazara adierazitako hartzailea, indarrean dagoen legeriaren arabera
debekatuta daukazu informazio hori baimenik gabe erabili, hedatu eta/edo
kopiatzea. Mezu hau errakuntza baten ondorioz jaso baduzu, jakinarazi
bidaltzaileari, eta ezaba ezazu. Eskerrik asko.

2017-11-09 12:00 GMT+01:00 Joxemi Hernandez <joxemiher a bildua euskalnet.net>:

> Harluxet hiztegi entziklopedikoan honela erabiltzen dute:
> Villasante. Idazle eta gramatikalaria (Gernika, 1920 - Oñati, 2000).
>
> ----- Mensaje original -----
> De: Amaia Apalauza <amaia.apalauza a bildua gmail.com>
> Fecha: Jueves, 9 de Noviembre de 2017, 10:41 am
> Asunto: [itzul] Marratxoaren erabileraz
> A: Itzul <itzul a bildua postaria.com>
>
>
> > Egun on:
>
> > Jakin nahi nuke nola erabiltzen duzuen edo nola erabili behar den
> (baldin eta araurik badago) marratxoa kasu jakin batean. Zehazki, jakin
> nahi dut ea zuriunerik uzten duzuen marratxoaren aurretik eta atzetik
> honelakoetan:
>
> *> Mikaela Elizegi (Asteasu, 1869 - Donostia, 1967)*
>
> > (Alegia: jaiotza-lekua, jaiotza-urtea - heriotza-lekua, heriotza-urtea)
>
> > Bestalde, zuriunea sartzean, Word-ek automatikoki luzatzen du
> marratxoa, eta tarteki-marra bihurtu (hemen ezin dut aldatu).
>
> > Beraz, bi galdera:
> > 1. Zuriunea utzi behar da marratxoren aurretik eta ondotik?
> > 2. Tarteki-marra erabili behar da halakoetan?
>
> > Eskerrik asko,
>
> > Amaia
>
-------------- hurrengo zatia --------------
Erantsitako HTML dokumentu bat ezabatu egin da...
URL: <https://postaria.com/pipermail/itzul/attachments/20171109/df0e91a2/attachment-0001.html>