[itzul] Esterilidad eta infertilidad
Alfontso Mujika Etxeberria
a.mujika a bildua elhuyar.eus
Al, Ots 14, 08:38:46, CET 2022
Eztabaida ulertu badut, *ernalezintasun *hitzak dirudienez duen arazoa *ernaldu
*hitzaren esanahia da, ernalezintasuna ernalketa izanda ere gerta baiteke.
Hala ere, badirudi hori jakinda eta kontuan izanda proposatzen duela
Euskaltermek *ernalezintasun* ordaina:
* ernalezintasun *(4)
Medikuntza - Ginekologia, Obstetrizia - Patologia
Ume bat modu naturalean sortzeko edo urtebeteko bizitza sexual aktiboaren
ostean haurdunaldi bat bururaino eramateko ezintasuna. Ernalketan,
ezarpenean edo umetoki barruan produktuaren garapenean gertatutako akats
edo hutsegiteengatik izan daiteke.
*infertility*. Diminished or absent capacity to produce offspring; the term
does not denote complex inability to produce offspring as does sterility.
Alegia, definizio horren arabera, ernalketa gertatuta ere izan daiteke
ernalezintasuna. Ulertzen dut bagoela hor, itxuraz, kontraesan bat (*ernaldu
*aditzak badu adiera bat baino gehiago, dena dela), baina, era berean, uste
dut orain arte *antzutasun *eta *ernalezintasun *terminoek funtzionatu
dutela. Ni ere ez nintzateke ausartuko aldatzen, kontuan izanda zer
termino-familia dagoen horren inguruan.
Hau idatzi du Joseba (jepeldebereziartua a bildua gmail.com) erabiltzaileak (2022
ots. 13, ig. (22:05)):
> Eskerrik asko azalpenengatik, Koldo.
>
> Ez dut eztabaida luzatu nahi, baina arazo bat ere ikusten diot erabilera
> horri: ez dago inongo hiztegitan "bedeinkatuta".
> Euskalterm-ek, adibidez, honela definitzen du "antzu": "Emakumeez
> mintzatuz, obulurik sortzen ez duena, edo hainbat zirkunstantzia organiko
> direla medio, bere obuluak ernal ezin daitezkeena". Beraz, "ernalezintasun"
> eta "antzutasun" sinonimotzat hartzen dituela dirudi, Elhuyarren hiztegiak
> bezala.
>
> Ni ez naiz ausartzen inongo hiztegitan edo testutan ikusi ez dudan adiera
> bat erabiltzera (badu tradiziorik?); are gutxiago DBH3ko ikasleentzako
> liburu batean.
>
>
>
>
>
>
>
> El dom, 13 feb 2022 a las 18:14, Koldo Biguri , ItzuL-en bidez (<
> itzul a bildua postaria.com>) escribió:
>
>> Joseba:
>>
>> Ondoko testuan oinarrituta, bat nator Fernando Reyk emandako
>> interpretazioarekin (esterilidad = ernalezintasun / infertilidad =
>> antzutasun). Gainera, terminoak dira eta hala itzuli behar dira, ezin dira
>> parafrasi batez ordezkatu testu espezializatu batean (bestela izan daiteke
>> testu desterminologizatu batean, noski, baina terminologiari uko egitea
>> zentzugabekeria kaltegarria da euskararentzat).
>>
>>
>>
>> La esterilidad e infertilidad son dos conceptos que hacen referencia a
>> la incapacidad de conseguir el embarazo. Lasdiferencias entre
>> infertilidad y esterilidad son:
>>
>> - Esterilidad: se trata de la imposibilidad de lograr el embarazo
>> porque no tiene lugar la fecundación del óvulo por parte del
>> espermatozoide. La esterilidad puede ser primaria (si la pareja nunca ha
>> tenido hijos) o secundaria (cuando no se consigue el embarazo después de
>> haber tenido hijos).
>> - Infertilidad: es la incapacidad de que el embarazo llegue a término
>> debido a algún problema que surge durante la gestación. Aunque la
>> fecundación se produce, el embrión no se implanta o no se desarrolla
>> correctamente hasta el momento del parto. La infertilidad puede ser
>> primaria (cuando la mujer se queda embarazada, pero la gestación no tiene
>> lugar o el bebé muere poco tiempo después del parto). También puede ser
>> secundaria (la pareja ya tiene hijos, pero no logra que una nueva gestación
>> se complete de manera satisfactoria).
>>
>>
>>
>> Koldo Biguri
>>
>>
>> En domingo, 13 de febrero de 2022 16:59:59 CET, Joseba <
>> jepeldebereziartua a bildua gmail.com> escribió:
>>
>>
>> Kaixo, Bitor:
>>
>> Ulertu dudana azaltzen saiatuko naiz:
>>
>> - Hiztegien arabera, “antzutasun” eta “ernalezintasun” erabili
>> behar dira bai “esterilidad” bai “infertilidad” itzultzeko, bien artean
>> bereizi gabe.
>>
>> - Hitzak berak dioena kontuan hartuz, ez du egokiena ematen
>> “ernalezintasun” erabiltzea “infertilidad” itzultzeko, nahiz eta erabilera
>> hori eman izan zaion, Imanol Salegik aipatu zuen moduan.
>>
>> - Fernandok proposatu zuen agian egokiagoa zela “antzutasun”
>> erabiltzea “infertilidad” itzultzeko (“antzutasun” lausoagoa delako eta ez
>> duelako argitzen arazoa ernaltzeko garaian edo geroago dagoen?).
>>
>> - Beste aukera bat mailegua erabiltzea litzatekeela ere proposatu
>> zuen Fernandok (“infertilitate”, adibidez?).
>>
>> - Imanolek eta zuk proposatzen duzuena da beste bide bat; hau da,
>> perifrasiak erabiltzea.
>>
>> Azkenean, dakitenek erabaki beharko dute, erabakirik hartu behar bada.
>>
>> El sáb, 12 feb 2022 a las 17:14, Bittor Abarzuza (<bittorbe a bildua gmail.com>)
>> escribió:
>>
>> Barkatu baina ez naiz aklaratzen. Orduan,
>>
>> esterilidad = antzutasun
>> infertilidad = ernalezintasun
>>
>> Baina azken honek esan nahi badu ernaldu ondorengo haurdunaldia
>> arrakastaz burura eraman ezin dela, orduan, ernaltzen ahal du eta ez dago
>> ezintasunik; nahasgarria suerta daiteke; ez da hala?. Zehatzagoa litzateke
>> esatea *ernaldu ondorengo ezintasun* perifrastikoa bada ere.
>>
>> Argitzen ahal duzue kontua faborez?
>>
>> Mila esker, Bitor (zeladore)
>>
>> Hau idatzi du Joseba (jepeldebereziartua a bildua gmail.com) erabiltzaileak (2022
>> ots. 11, or. (20:13)):
>>
>> Ados Fernandoren "buelta" horrekin. Eskerrik asko zuen ekarpenengatik eta
>> asteburu on.
>>
>> El vie, 11 feb 2022 a las 18:29, imanol salegi (<isuuis a bildua gmail.com>)
>> escribió:
>>
>> Neu ere Fernandorekin bat, nahiz eta, Interneten ikusitakoagatik,
>> *ernalezintasun* horrek dagoeneko bidea egin duen. Horregatik, liburuan
>> termino horiei buruzko argitasun gehiago ematen ez bada, galdera beste modu
>> batera egin dezakezu, irakurleak ez gehiegi nahasteko edo: Gauza bera al
>> dira ernaldu ezina eta umerik izan/eduki ezina? Zertan bereizten dira?
>> (Agian galdera eta erantzuna da aldi berean, baina tira...).
>>
>> Asteburu ona izan
>>
>> Mezu hau jaso duzu <fernando.rey a bildua unavarra.es> helbidetik (2022 ots. 11,
>> or. (16:28)):
>>
>> Koldo, zure proposamenari buelta emanda, hau hobea izan liteke:
>> - ernalezintasun, esterilidad
>> - antzutasun, infertilidad
>>
>> Mailegua, betiere, hor dago, batik bat hizkera espezializaturako.
>>
>> Fernando
>>
>> El Vie, 11 de Febrero de 2022, 15:37, kbiguri , ItzuL-en bidez escribió:
>> > Tradizioan, “antzua” eta “agorra” erabili izan dira “fruiturik, umerik
>> > edo dagokionik ematen ez duena” esateko. “Antzua” OEHn “estéril”
>> itzulita
>> > ematen da adibide askotan. “Antzutasuna”, beraz, “esterilidad” esateko
>> > erabil liteke, hizkera espezializatuan.
>> > Bestetik, gaur egun beti erabiltzen da “ernalketa” hitza “fertilización”
>> > esateko; obulua ernari geratu ezin denean, “infértil” esaten zaio.
>> Hortaz,
>> > “ernalezintasun” erabil liteke hizkera espezializatuan “infertilidad”
>> > esateko.
>> >
>> >
>> > Koldo Biguri
>> >
>> >> El 11 feb 2022, a las 8:51, Joseba <jepeldebereziartua a bildua gmail.com>
>> >> escribió:
>> >>
>> >> Egun on:
>> >> Biologiako liburu batean, “¿Qué diferencias hay entre la esterilidad y
>> >> la infertilidad?” galdetzen dute. Gaztelaniaz ñabardurak daude bi
>> >> termino horien esanahian, baina euskara hiztegietan antzutasuna eta
>> >> ernalezintasuna erabiltzen dira, biak ere gaztelaniazko esterilidad
>> >> hitzaren ordainak, nik uste. Esan didatenez, Medikuntza Fakultatean
>> >> (Ginekologia) azpiemankortasun erabiltzen dute gaztelaniazko
>> >> infertilidad adierazteko. Interneten erreferentzia bakarra ikusi
>> >> dudanez, inoiz horrelakorik itzultzea egokitu zaizuen eta nondik jo
>> >> duzuen galdetu nahi dizuet. Edo nondik joko zenuketen, egokituz gero.
>> >> Eskerrik asko aldez aurretik.
>> >> Joseba.
>> >
>>
>>
>>
>>
--
<https://www.elhuyar.eus/>
*Alfontso Mujika Etxeberria*
*Hizkuntza eta Teknologia*
Zelai Haundi 3 - Osinalde industrialdea
20170 Usurbil (Gipuzkoa)
Tel.: (+34) 943 36 30 40 | Luzp.: 217
a.mujika a bildua elhuyar.eus | <a.mujika a bildua elhuyar.eus>*www.elhuyar.eus*
<https://www.elhuyar.eus/>
--
* <https://www.elhuyar.eus/>*
**PRIBATUTASUN-POLITIKA*
<https://www.elhuyar.eus/eu/pribatutasun-politika>*
-------------- hurrengo zatia --------------
Erantsitako HTML dokumentu bat ezabatu egin da...
URL: <https://postaria.com/pipermail/itzul/attachments/20220214/d6a1ebaa/attachment-0001.htm>
ItzuL posta zerrendari buruzko
informazio gehiago