ER: [itzul] Erretzea debekatuta/ezin erre?

[Juan Garzia Garmendia]

Oso berandu nator auzira, eta horregatik jo dut lehen mezura erantzuteko,
baina tartekoak gogoan.

Lehenengo eta behin, ingelesezko jatorrizkoak ez dio, ez zuzenean eta ez
zeharka, "smoking in the room", baizik eta "permitted in the room".
Bestalde, mintzagaia (eta arretagune lehenetsia) "smoking" da, eta hasierako
posizio hori gordetzea litzateke leialena, itzulpenik hurbilenean.

Beraz, 5) aukera nagusituko litzateke, formularik estandarrenetik urruntxo
baina, ustez, egoki kasu horretan, jatorrizkoa ere berezia baita.
Pragmatikoki, hala ere, beste formula laburrago eta estandarrago horiek izan
daitezke aukera hobea inoiz.

Nik neuk, esaldiari dotorezia edo formaltasun/formulatasun handixeagoa
emateko, ukitutxoren bat emango nioke, oraindik ere:

"Erretzea debeku da gela honetan"

Jakina, beste muturrekoa litzateke honelakoren bat (eta desegokia, beraz,
tonuz):

"Erretzerik ez dago gela honetan"

Eta, nik uste (orain dator nire desadostasunik handiena), desegokia
litzateke, guztiz, horretarako, "ezin" erabiltzea. Niri esango balidate,
behintzat, "ezin da erre", gogoz kontra ere erreko nuke bertan puru eder
bat, enpirikoki frogatzeko esaldiaren okerra.

Izan ere, ez da ezintasuna hor markatu behar dena, debekua baizik. Apur bat
disimula daiteke efektua ahalerazko forma formalak erabilita, baina oso
labanak dira hor bereizkuntzak (erretzea bekatu edo tabu dela iradokitzen
dit niri, bere horretan, esaldiak):

"Ez(in) daiteke erre"

Potentzialen abusu hori aski zabalduta dago. Ez dakit arrazoi guztia edo
nagusia den gaztelaniaren kalkoa, baina badu noski, oro har, zerikusiik
halakoetan eta beste askotan.

Ez dakit zuei, baina niri behintzat, inork, kasurako, <<ezin da esan "joan
behar naiz"?>> galdetzen duenean, lehenengo bururatzen zaidana "joan behar
naiz" esatea da, nahiz gero argitu, esan, esan daitekeela noski, baina ez
dela beharbada egokiena.

Bada, erretzearekin berdin, bistan denez: debekua ez da ezina.

Kontuz kearekin, nolanahi ere.

-----Jatorrizko mezua-----
Nondik: itzul-bounces a bildua postaria.com
[mailto:itzul-bounces a bildua postaria.com]Honen izenean: Gotzon Egia
Bidalia: Asteazkena, 2004.eko abuztuak 4 08:55
Nora: ItzuL
Gaia: [itzul] Erretzea debekatuta


Esaldia halaxe da ingelesez, gelako atean ipintzeko:

Smoking is not permitted in the room

Euskaraz, batekin aski ez, eta bost aukeratan banatu zait zalantza:

1 - Gelan erretzea debekatuta dago
2 - Gelan debekatuta dago erretzea
3 - Debekatuta dago gelan erretzea
4 - Debekatuta dago erretzea gelan
5 - Erretzea debekatuta dago gelan

Zeinen alde egiten duzue?

--
Gotzon Egia
gegia a bildua gipuzkoa.net
43º 19' 12.8" N 1º 57' 49.6" W