[itzul] Jarriozu

[jon-agirre a bildua ej-gv.es]

Oporren ostean irakurri dut ekainaren 23ko mezu hark izandako erantzunen
katea (kostata; etsita geratu naiz, zein zaila egin zaidan postaria
erabiltzea: oraindik ez dakit mezu bati erantzuten, eta mezu barri bat
idazten dut, nire ezjakintasunak behartuta).

Harira etorrita, aditz trinkoak, direnak dira, eta, euskara batuan,
Euskaltzaindiaren paradigmetan agertzen direnak dira. Hortaz, 'jarri',
'hartu' eta 'heldu' aditzak, esate baterako, trinkorik gabeak dira, 'eman',
'esan' eta 'ezagutu', adibidez, forma trinkodunak diran bezala, hots,
'jarriozu', 'hartzazu' eta 'banel' ez daude, 'jar(ri) iezaiozu', 'har(tu)
ezazu' eta 'heltzen naiz' baino (lehen biak ahoz badaude, baina ahoz laburtu
izanaren ondorioz soilik, ez dira beren kabuz bizi diren aditz formak),
'emazu', 'esaguzu' eta 'badazagugu' ordea badaude aditz trinko moduan,
burujabe, inori ezer zor ez diotela.

 

Euskaltzaindiak aditz trinkoak erabaki zituenean forma horiek ('jarriozu',
'hartzazu' edo 'hartuizu' eta abar) erabakitzea izan zuen, eta badauka,
oraindik ere, baina ez zituen batasunerako onartu. Ez nik, Euskaltzaindiak.
Ahozkorako edo euskalki-mailarako utzi zituela dirudi. Ez nabil erabaki
horren alde egiten. Hala erabaki zuela jasota uzten ari naiz, iritzirik eman
gabe.

 

Beraz, ezin ditugu zaku berean sartu 'hartzazu' eta 'emazu'. Batak 'aditz
nagusia + aditz laguntzaile laburtua' egitura dauka eta bestea aditz trinkoa
da. Bata 'har ezazu' sinkopatua da, eta bestea 'emazu' da, hala onartua,
hala erabilia eta hala idazten dena. Lan Kide Aurrezkiak edo Euskadiko
Kutxak "hartzazu zure txartela eta dirua" (edo horrelako zerbait) esaten
dizunean, oso ondo esaten du, baina gipuzkeraz esaten du, ez euskara batu
gaztean. Euskara batu gazterako ('Jarriozu' kanpaina gazteentzat ei dela
eta) hika erabiltzea dago, nire ustez egokiago. Kontua izango litzateke,
orduan, kanpainaz esan dena (nori zuzendua, mutilei ala neskei edo biei)
euskarazkoak argituko ligukeela, kartel bi egin beharko bailirateke bestela:
"Jar iezaiok", "Jar iezaion".

 

Baina nik planteatzen nuena horrek ere ez du konpontzen. Mahairatu nuena eta
dudana zera da:

 

1.- Gure burua engainatzen dugula 'jarriozu' eta 'hartzazu' idatzirik
euskara batuan gabiltzala uste badugu.

2.- Forma horiek euskara batuan idazteko (gazte kutsua emateko edo nik dakit
zertarako), zerbait ezabatu dugula adierazten duen ikurren bat erabili behar
dugula.

3.- Ikur hori komatxoa (') dela.

 

Ondorioz, kutxazainak "har ezazu..." esan beharko luke eta hiesaren
kanpainakoak ("jarriozu" gustukoago badut ere, nori axola dio nire
gustuak?!), "Jar iezaiozu" edo "Jar i'ozu" gazte askoa. Edo euskalkiak
erabiltzen hasi, orain arte baino gehiago.

 

Jon Agirre

 

 

 

 

 

 

Jar i'ozu

-------------- hurrengo zatia --------------
Erantsitako HTML dokumentu bat ezabatu egin da...
URL: <https://postaria.com/pipermail/itzul/attachments/20040728/df6d2e8e/attachment.html>