[itzul] Olentzaro / Olentzero
Alfontso Mujika
alfon a bildua elhuyar.com
As, Aza 20, 11:10:15, CET 2007
Nire ustez, Henrike Knörrek Euskera aldizkarian idatzi duenetik segi
daitekeen ondorio bakarra da Henrike Knörren hobespena "Olentzaro" dela.
Ez dut uste hortik segi daitekeenik Euskaltzaindiak hori ontzat ematen
duenik.
Beste kontu bat da Euskaltzaindiak zer arautuko duen, inoiz hori
arautzea erabakitzen badu.
Nolanahi ere, ez dut uste irizpide etimologista nagusitzen denik
Euskaltzaindiaren arauetan. Gehienbat idatzizko tradizioari (eta, neurri
txikiagoan, gaur egungo erabilerari) erreparatu dio Euskaltzaindiak,
orain artean, hala Hiztegi Batuan nola toponimian.
Orotariko Euskal Hiztegiak, adibidez, "Olentzero" du sarrera nagusi, eta
"Olentzaro", "Onentzero", "Onentzaro", "Onontzero" eta "Orentzaro"
bgarren mailako formatzat ematen ditu.
Ereduzko Prosa corpusak gaur egungo erabilera "landuaren" nolabaiteko
argazkia ematen digu:
"Olentzero"
Emaitza: 190 agerraldi / 186 esaldi
Liburuetan: 39 esaldi / 11 liburu
Prentsan (gehienak Herria aldizkariarenak) : 147 esaldi / 81 artikulu
"Olentzaro"
Emaitza: 6 agerraldi / 6 esaldi
Libureetan: 4 esaldi / 2 liburu
Prentsan: 2 esaldi / 2 artikulu
Ete Elebila bilatzaileak gaur egungo erabilera orokorraren argazkia
ematen digu:
"Olentzero": 1040 agerraldi
"Olentzaro": 147 agerraldi
Alfontso Mujika
Elhuyar Hizkuntza Zerbitzuak
Alberto Martinez de la Cuadra(e)k dio:
> "Olentzero" ageri da hiztegi batzuetan (Labayru, Elhuyar hiztegi entziklopedikoa...); "Olentzaro", berriz, beste batzuetan (3000 Hiztegia).
>
> Badago ezer erabakita hitz horretaz? Henrike Knörr-ek "Olentzaro, San Nikolas eta beste" artikuluan (Euskera 2005, 1, 384-385. or.) dioenetik (behean) segi daiteke Euskaltzaindiak "Olentzaro" ematen duela ontzat?
>
> Henrike Knörr-ek hau idatzi zuen:
>
> "Pero la palabra Noël hizo en nuestra lengua vasca una segunda recalada. Se trata del primer elemento de Olentzaro, que procede de *Noel-(t)zaro, «época de Navidad». El segundo elemento es -aro, -zaro, el mismo que vemos, en Subilaro, literalmente, «época del tronco», por el madero que se quema en Navidad. Las formas atestiguadas de Olentzaro con mayor antigüedad nos llevan a pensar en esa relación con *Noel-tzaro, y entre ellas está Onenzaro, que trae el historiador Isasti. Hay que lamentar la derivación Olentzero, sin duda por influencia del sufijo castellano -ero, de panadero, etc., y hay que lamentar todavía más ese empleo de el Olentxéro".
> http://www.euskaltzaindia.net/euskera/dok/euskera_2005.pdf
>
> Alberto
>
>
>
ItzuL posta zerrendari buruzko
informazio gehiago