[itzul] Orientalística

[Mikel Haranburu]

Tartean sartuko naiz lipar batez. Gaztelaniaz hitz berriak sortzen 
dituzte etengabe, eta sarri askotan zentzugabeki ere bai. Lingüística 
izen batetik eratorri da, *orientalística, adjektibo batetik, nire ustez 
okerbidez. Baina hori bezala, hor (oso hurbil) ditugu honakoak: 
"Tabacalera", zein *tabacal munstro batetik datorren (industria 
tabaquera da, dudarik gabe); "siniestralidad", *siniestral batetik; 
"medicalizada", *medical batetik, "calendarización", *calendarizar 
batetik... eta horrela ad inifinitum. Gaztelaniaz egiten diren 
burugabekeriak onartu behar ditugu guk ere? Euskaraz sortutako 
*intsumitu ez al dugu jada baztertu?

al., 2012.eko urtren 30a 19:05(e)an, Aristegieta, Xabier(e)k idatzi zuen:
> Jon,
>
> Zure erantzun guztietan saiatu zara begiradak gaztelaniazko "orientalística"tik "orientalismo"ra desbideratzen, ulertezina egiten zaidan irrika batekin, "orientalística" ERE erabiltzen baita, begi-bistan dagoenez. Erantzun-katea itzulkide guztien ordenagailuetan dago, interesa duenak nahi badu egiazta dezan esan berri dudan hori.
>
> Eta, gainera, aipatu dizut "orientalistika"ri "orientalismo"ren aldean ikusten diodan abantaila bat. Hala ere, zuk euskaraz "orientalismo" erabiltzearen aldeko apustua egin duzu (eta, dirudienez, apustu horri eusten diozu, zure azken mezuko hitzetatik ez baita ondorioztatzen apustu horretan atzera egin duzunik).
>
> Tamalez, bospasei estekatan "orientalística" ez aurkitzetik gaztelaniaz "ez dagoela" esatera jauzi egin duzun bezalaxe, argudio-elkartruke arrunt bati kutsu itsusi bat ematera egin duzu jauzi oraingoan, demagogia-akusazio mindu eta mingarri horrekin, eta horrelako argudioek, niri behintzat, eztabaidarako gogo oro uxatzen didate.
>
> Ongi izan.
>
> Xabier
> 	
> -----Mensaje original-----
> De: itzul-bounces a bildua postaria.com [mailto:itzul-bounces a bildua postaria.com] En nombre de jon-agirre a bildua ej-gv.es
> Enviado el: lunes, 30 de enero de 2012 18:31
> Para: itzul a bildua postaria.com
> Asunto: Re: [itzul] Orientalística
>
> Nik ez dut ezer isilarazi. Gaztelaniaz "orientología" ere erabiltzen da. Zuk hori isilarazi duzula esan dezaket? Ez duzu esan, baina ez duzu isilarazi, ezta?. Ba, nik ere ez. Demagogian (edo demagogistikan) iaioa zara. Baina nire hitzen eta ekintzen jabe neu naiz.
>
> Isilarazle bikaina da, ordea, Google. Agerraldi kopuruak ikusi. Hitzak gastatu ahala berriak sortzen ditugu, hartu dituzten konnotazioak-eta saihesteko, edo besterik gabe aurrekoengandik bereizteko, berri kutsua emateko. Hortik etor daiteke hitz berrien erabilera berria. Eta testuinguruaren arabera 'ekialdekoaren zaletasuna' ere esan nahi lezakeenez (testuinguruak argitzen badu ere), batzuek -ismo-tik -ística-ra jauzi egin beharra sumatu izana nik ez dut ukatu; baina, hain da berria, ze, oraindik hiztegietan ez dela agertzen frogatu dut (azken oihukoarenean izan ezik).
>
> Jon
>
>
> -----Jatorrizko mezua-----
> Nork: itzul-bounces a bildua postaria.com [mailto:itzul-bounces a bildua postaria.com] Noren izenean: Aristegieta, Xabier
> Bidaltze-data: astelehena, 2012.eko urtarrilak 30 18:05
> Nori: ItzuL
> Gaia: Re: [itzul] Orientalística
>
> Diozu, berriro ere: "Eta gure auzoetan (gaztelania, frantsesa, ingelesa, portugesa eta katalana; turkiera anekdotikoa da) euskaraz bezala (cf, HB) "orientalismo" egiten dutela/dugula".
>
> Eta nik diot ez dudala ulertzen zergatik tematzen zaren isilarazten gaztelaniaz "orientalística" ERE erabiltzen dela.
>
> Eta, gainera, diot: euskarak "orientalismo" har badezake, "orientalistika" ere har dezake. Abantaila garbi batekin: "orientalismo", "indigenismo" bezala, polisemikoa da; "orientalistika", ordea, ez: zehatzagoa da. Zerorrek ondoriozta dezakezu ondorioztatu beharrekoa.
>
> Ondo izan.
>
> Xabier
>
> -----Mensaje original-----
> De: itzul-bounces a bildua postaria.com [mailto:itzul-bounces a bildua postaria.com] En nombre de jon-agirre a bildua ej-gv.es
> Enviado el: lunes, 30 de enero de 2012 17:48
> Para: itzul a bildua postaria.com
> Asunto: Re: [itzul] Orientalística
>
> Urrunago joan barik, lingüística. Baina inork ez du esan -ística amaiera hizkuntza germanikoen esklusiba denik (euskaraz ere badaude -istika amaierakoak). Orientalistik (de) eta horren aldaera ortografikoak alemanez eta inguruko hizkuntzetan (suediera eta poloniera barne, denak germanikoak izan ez arren) erabiltzen dituztela esan (nahi) dut. Eta gure auzoetan (gaztelania, frantsesa, ingelesa, portugesa eta katalana; turkiera anekdotikoa da) euskaraz bezala (cf, HB) "orientalismo" egiten dutela/dugula.
>
> Tira, gaztelaniaren azken oihuari jarraitu nahi bazaio, ekin bipil eta zangar. Baina bakez asmatuta zegoenari ez diogu muzin egingo, aldatze hutsak biziberritu egiten gaituelakoan. Iritzi bat baino ez da; sendoa, baina iritzia.
>
> Jon
>
>
> -----Jatorrizko mezua-----
> Nork: itzul-bounces a bildua postaria.com [mailto:itzul-bounces a bildua postaria.com] Noren izenean: Aristegieta, Xabier
> Bidaltze-data: astelehena, 2012.eko urtarrilak 30 17:29
> Nori: ItzuL
> Gaia: Re: [itzul] Orientalística
>
> Gauza bat da Googlek eskainitako lehenbiziko esteketan "orientalística" ez aurkitzea, eta beste gauza bat da horretan oinarrituz esatea gaztelaniaz "orientalística" hitza ez dagoela.
>
> "-ística" amaierarekin, hitz gehiago ere badaude gaztelaniaz; hots, ez dela hizkuntza germanikoen esklusiba. Adibidez, "romanística", "anglística", "patrística". Ez dira eguneroko hitzak, baina horrek ez du esan nahi hizkuntzan ez "daudenik".
>
> Xabier
>
> -----Mensaje original-----
> De: itzul-bounces a bildua postaria.com [mailto:itzul-bounces a bildua postaria.com] En nombre de jon-agirre a bildua ej-gv.es
> Enviado el: lunes, 30 de enero de 2012 16:02
> Para: itzul a bildua postaria.com
> Asunto: Re: [itzul] Orientalística
>
> Bipila, bai, bipilegia ez. "Egotea" zer den definitu beharko genuke. Asko begiratu barik Googlen "diccionario español" idatzi eta lehen orrialdean agertzen diren esteketan, batean ere ez "dago". Esanguratsua, bipilaz gain.
>
> Jon
>
>
> -----Jatorrizko mezua-----
> Nork: itzul-bounces a bildua postaria.com [mailto:itzul-bounces a bildua postaria.com] Noren izenean: Aristegieta, Xabier
> Bidaltze-data: astelehena, 2012.eko urtarrilak 30 15:40
> Nori: ItzuL
> Gaia: Re: [itzul] Orientalística
>
> Ezeztapen bipilegia iruditzen zait esatea gaztelaniaz ez dagoela "orientalística". Begiratzen baduzu "Diccionario del Español Actual", Manuel Seco, Olimpia Andrés eta Gabino Ramos-ena, bere bigarren edizio eguneratuan, behintzat, hauxe diola ikusiko duzu:
>
>
>
>
>
>
>
> Orientalística: conjunto de disciplinas relativas al estudio de las lenguas y culturas del Oriente.
> Estekak ere mordo bat agertzen dira. Adibidez, hau: http://www.elpais.com/articulo/cultura/EGIPTO/ORIENTE_PROXIMO/CULTURA_FARAONICA_EGIPCIA/congreso/muestra/pujanza/orientalistica/Espana/arqueologia/Mesopotamia/ha/revisar/expertos/elpepicul/20000404elpepicul_14/Tes
>
> Xabier
>
>
> -----Mensaje original-----
> De: itzul-bounces a bildua postaria.com [mailto:itzul-bounces a bildua postaria.com] En nombre de jon-agirre a bildua ej-gv.es
> Enviado el: lunes, 30 de enero de 2012 15:26
> Para: itzul a bildua postaria.com
> Asunto: Re: [itzul] Orientalística
>
> Mailegatzekotan, 'orientalismo' forma hartuko nuke. Alde batetik, gaztelaniaz, *orientalística ez dago, 'orientalismo' baino. Eta:
>
> Ingelesez, Orientalism
> Frantsesez eta katalanez, orientalisme
> Portugesez, orientalismo
> Turkieraz, oryantalizm
> Hizkuntza eslaviarrek beste erro batzuetatik jotzen dute.
>
> Alemanak, hizkuntza germanikoek eta ingurukoek jotzen dute '-istika' amaiera erabiltzera (ortografia aldaerak gorabehera).
>
> Jon
>
>
>
> -----Jatorrizko mezua-----
> Nork: itzul-bounces a bildua postaria.com [mailto:itzul-bounces a bildua postaria.com] Noren izenean: Itzuliz Itzulpen Zerbitzua
> Bidaltze-data: astelehena, 2012.eko urtarrilak 30 13:07
> Nori: itzul a bildua postaria.com
> Gaia: [itzul] Orientalística
>
> Kaixo: nola eman dezaket hori euskaraz? Eman al duzue inoiz?
>
> "Friedrich Rückert fue un importante catedrático alemán de
> orientalística durante los siglos s. XVIII y XIX"
>
> Mila esker aurrez
>
> Joxemari
>