[itzul] Itzultzaile automatikoaz

As, Mar 6, 11:18:52, CET 2012

Egun on,

Atzo Josebak bidalitakoaren harira, Opentrad/Matxinen emaitza ere gehitu
dugu (www.opentrad.com).
Berak zioen moduan, corpusak lortzea ezinbestekoa dugu itzultzaile
automatiko hauen emaitza hobetzeko, eta beraz, poztekoa da administrazioek
dituzten baliabideak denon esku uztea.
Egun ona izan!

Jatorrizkoa
> "El cerebro tiene distintos mecanismos para aprender un idioma si es joven
> o mayor.
> Hay que invertir en innovación para salir de la crisis; el conocimiento
> genera bienestar"
>
> EJ
> "Garunak mekanismo desberdinak ditu gazte edo handiagoa bada hizkuntza
> ikasteko.
> Berrikuntzan inbestitu behar da krisitik irteteko; ezaguerak ongizatea
> sortzen du"
>
> OPENTRAD/MATXIN
> "Garunak mekanismo desberdinak ditu hizkuntza bat ikasteko gaztea bada edo
> nagusia. Dago berrikuntzan inbertitzea krisiaren ateratzeko ; ezagutzak
> ongizatea sortzen du"
>
>
> Google
> "Garunak gaztea edo zaharra bada hizkuntza bat ikasteko hainbat mekanismo
> ditu.
> Berrikuntzan inbertitu beharko dugu krisialdia gainditzea du helburu,
> ezagutza sortzen"
>
> Jatorrizkoa
> "La Real cae derrotada en San Mamés (2-0). Mateu Lahoz no concede un gol
> claro a la Real Sociedad y anula otro por un supuesto fuera de juego de
> Cadamuro cuando el balón venía de un rival"
>
> EJ
> "Real San Mamés-engan (2-0etan) garaituta erortzen da. Mateu Lahoz-ekez
> dio gol argia ematen Gizarte Errealari eta baloia lehiakide batengandik
> zetorrenean Cadamuro-ren ustezko jokoz kanpoagatik beste bat baliogabetzen
> du."
>
> OPENTRAD/MATXIN
> "Erreala San Mamésengan garaitua erortzen da 2-0 (). Mateu Lahozek gol
> argi bat ez dio ematen Erreala Sociedadi eta beste bat baliogabetzen du
> ustezko batetik Cadamuroren fuera de juego zezan baloia aurkari batetik
> zetorrenean"
>
>
> Google
> "Real San Mamés galtzen du (2-0). Mateu Lahoz Real Sociedad aurka helburua
> argi eta garbi bat ez ematea eta beste bertan behera ustezko Offside Baloia
> zen, Cadamuro rival bat"
>
> Jatorrizkoa
> "Intérpretes.- Aparecen en las fotografías junto a presidentes y
> mandatarios de todo el mundo, pero casi nunca se repara en ellos. Los
> intérpretes son como una especie de sombra, aunque su labor resulta
> fundamental en cualquier negociación. En Bruselas, Carlos Ameller se ha
> ganado la confianza de los tres últimos presidentes españoles para
> asesorarles en las cumbres comunitarias. José María Aznar, José Luis
> Rodríguez Zapatero y Mariano Rajoy han contado con sus servicios -sujetos a
> una estricta confidencialidad- para intercambiar impresiones con el resto
> de líderes. Ameller, que domina el inglés y el francés, cobró cierto
> protagonismo en la primera cumbre de Rajoy, celebrada en enero. Entonces,
> le tocó interpretar una conversación del presidente captada por un
> micrófono abierto con sus colegas de Holanda y Finlandia -dos países que
> defiende al máximo austeridad- en la que les anticipó que la reforma
> laboral le costaría una huelga general"
>
> EJ
> "Interpretatzaileak.- Agertzen dira lehendakarien ondoan argazkietan eta
> mundu guztiko ordezkariengan, baina ez da ia inoiz konpontzen haietan.
> Interpretatzaileak itzal-mota bezala dira, nahiz eta bere lana edozein
> negoziaziotan funtsezko gertatu. Bruselan, Carlos Ameller-ek azken hiru
> lehendakari espainiarren konfiantza irabazi du haiek erkidego-gailurretan
> aholkatzeko. José María Aznar-ek, José Luis Rodríguez Zapatero-k eta Andre
> Mariaren Rajoy-ek izan dituzte bere zerbitzuak -konfidentzialtasun
> zorrotzari lotuta- inprimatzeak gainerako liderrekin trukatzeko.
> Ameller-ek, ingelesaz eta frantziarraz menderatzen dituenak, halako
> protagonismo bat kobratu zuen Rajoy-en lehen gailurrean, urtarrilean
> ospatuta. Orduan, egokitu zitzaion mikrofono irekiak Holandako bere
> kideekin eta Finlandiarekin -laztasunak maximoan babesten dituen bi
> herrirekin- hartutako lehendakariaren greba orokor batek erreforma laborala
> kostatuko litzatekeela aurreratu zien elkarrizketa interpretatzea"
>
> OPENTRAD/MATXIN
> "Interpreteak. - fotografietan agertzen dute presidenteen ondoan eta
> mandatariek denetik El Mundo, baina ia inoiz  ez haiek konpontzen da.
> Interpreteak dira itzalaren moduko, haren lana funtsezkoa da edozein
> negoziaziotan. Bruselan, se Carlos Amellerrek espainiar azken hiru
> presidentetako konfiantza irabazi du komunitate gailurretan aholkatzeko.
> José María Aznar, José Luis Rodríguez Zapaterok eta Mariano Rajoyek haren
> zerbitzuekin kontatu dute - confidencialidad hertsi bati pertsonak -
> inprimatzeak liderren gainerakoarekin trukatzeko. Ameller, menderatzen duen
> ingelesa eta frantsesa, benetako protagonismoa kobratu zuen La
> Primerarengan Rajoyen gailurra, urtarrilean ospatua. Orduan, presidentearen
> elkarrizketa bat mikrofono bat ireki bildua Holandaren haren kideekin eta
> Finlandia interpretatzea ukitu zion - laztasun maximoa defendatzen duen bi
> herri - aurreratu zien lan erreforma greba orokor bat kostatuko
> litzaiokeela"
>
> Google
> "Interpretatzaileak.- Presidenteak eta mundu osoko lider argazkiak, baina
> ia inoiz haiek ohartzen. Interpretatzaileak itzal moduko bat dira, baina
> bere lana funtsezkoa da negoziazio edozein. Bruselan, Carlos
> Ameller-konfiantza irabazi du azken hiru presidenteek Espainiako komunitate
> gailur aholkua. José María Aznar, José Luis Rodríguez Zapatero eta Mariano
> Rajoy izan dituzte beren zerbitzuak, konfidentzialtasun zorrotza gaia,
> aldiz beste liderrak trukatzeko. Ameller, nor da ingelesa eta frantsesa
> menderatuko gainean protagonismo batzuk Rajoy tontorrera, urtarrilean
> ospatutako lehen. Beraz, Holanda eta Finlandia, bi herrialde soiltasuna,
> lan erreforma kostatuko litzateke greba orokorrarekin bat iragarri dute
> gehienez defendatzen duen lankideekin irekita mikrofono bat jaso
> presidenteak elkarrizketa bat interpretatu zuen"
>

-----------------------------------
*Elena Garcia Berasategi*
*Eleka Ingeniaritza Linguistikoa
*Zelai Haundi Kalea, 3
Osinalde Industrialdea
20170 Usurbil
Tlf: 943 377225 / Faxa: 943 365923
elena a bildua eleka.net / www.eleka.net

* Mezu hau adierazitako pertsonentzat da. ELEKA INGENIARITZA LINGUISTIKOA
SLri buruzko isilpeko informazio legala edo pertsonala izan dezake. Nahiz
eta mezua oker transmititu, ez zaio konfidentzialtasunari uko egiten. Mezua
irakurtzen duena hartzailea edo aipatu pertsonari entregatzeaz arduratzen
dena ez bada, mesedez, berehala jakinarazi, eta bidali jatorrizko mezua
adierazitako helbidera. Berariaz debekatuta dago jakinarazpen honen edozein
kopia egitea edo hori banatzea. *

* Este mensaje va dirigido a la(s) persona(s) indicada(s). Puede contener
información confidencial de carácter legal o personal de ELEKA INGENIARITZA
LINGUISTIKOA SL. La transmisión errónea del presente mensaje en ningún
momento supone renuncia a su confidencialidad. Si el lector del mensaje no
es el destinatario indicado, o el empleado encargado de su entrega a dicha
persona, por favor, notifíquelo inmediatamente y remita el mensaje original
a la dirección indicada. Cualquier copia o distribución de esta
comunicación queda estrictamente prohibida. *

2012/3/5 ERKIZIA ITOIZ, Joseba <jerkizia a bildua gipuzkoa.net>

> Hautsak harrotu ditu Eusko Jaurlaritzak aurkeztu duen itzultzaile
> automatikoak. Munduko edozein itzultzaile automatiko izan daiteke
> txantxarako iturri agorrezin. Baita hau ere. Eta hala izaten ari da, baina
> gauza batek harritu nau pixka bat: euskalgintzaren esparrutik, eta bereziki
> itzulpengintzarenetik, hainbatek  erakutsi duen jarrera gogorra. Nik
> bestelako iritzia dut, baikorragoa. Azaltzera noa zergatik.
> Uste dut itzultzaile automatiko honek badituela ezinbestekoak diren
> baliabideak, eta baliabide horiek garatzea dugula orain dema. Eta uste dut,
> baita ere, itzulpengintza automatikoa garatzeak on egin diezaiokeela
> euskarari.
> Dakidan heinean, itzultzaile automatikoa garatzeko orduan, Jaurlaritzak
> lehenbizi aditu talde bat bildu zuen, hizkuntzalaritzaren,
> itzulpengintzaren eta ingeniaritza linguistikoaren arloetako adituen
> taldea, hain zuzen. Orobat, itzulpen automatikoan prototipoak edo
> egitasmoak zituzten inguruko enpresa eta taldeei txosten bana eskatu zien.
> Ondoren, jasotako proposamenetan  eta ezagutzan oinarrituta, lehiaketa
> publikoa egiteko baldintza pleguak zehaztu zituen, eta deialdi irekia egin.
> Beraz, hausnartutako eta landutako urratsak egin zituen aurrez. Ondorioz,
> azpimarratu beharreko baldintza jakin bat  jaso zen -besteak beste, jakina-
> pleguetako xehetasunen artean: itzultzaile automatikoak arauak eta
> estatistikak edo korpusak kudeatu behar zituen; biak ala biak, alegia.
> Lehiaketara hainbat talde eta enpresa aurkeztu ziren, gehienetan talde
> mistoak: oinarrizko sistema zuen enpresa bat (kanpokoa) eta hizkuntzaren
> ezagutza zuen enpresa edo talde bat (hemengoa).
> Lehiaketan irabazle aterako Lucy Software enpresa UZEIrekin elkar hartuta
> aurkeztua zen; hain zuzen ere, bi erakundeok garatu dute proiektua orain,
> gehitu zaien Deustuko Unibertsitateko hizkuntzalari-ingeniari taldearekin
> batera.
> Egun hauetan, nola ez, ni ere proba batzuk egiten aritu naiz eta, egia
> esateko, sorpresa hartu dut, onerako sorpresa. Izan ere, ez nuen espero
> halako emaitzak eskainiko zituenik sortzetik beretik.
> Itzultzaileok baitakigu, beste inork baino hobeto, itzultzaile automatiko
> bat beti-beti izango dela ahalmen mugatukoa. Zorionez, diot: ez bakarrik
> hartara ez duelako gure etorkizun profesionala auzitan jarriko, baizik eta
> erakusten duelako gizakiaren askatasuna, hizkuntzarenean, beti izango dela
> ahaltsuagoa makinaren kapazitatea baino.
> Hizkuntzaren ezagutza (gramatika, lexikoa...) eta korpusaren kudeaketa
> (itzulpen memoriak...) uztartzen dituen edozein sistemak, testuz eta testuz
> hornitu ahala izaten du, izatekotan, hobekuntza esponentziala. Ikusi
> besterik ez dago nola egin duen hobera azken hilabeteotan Google
> itzultzaileak (batez ere ingelesa tarteko duten hizkuntza pareetako
> itzulpenetan).
> Kontuan hartuta gaztelaniaren eta euskararen arteko alde linguistikoa oso
> handia dela, eta jakinik eskura dauzkagun korpusak (batik bat itzulpen
> memoriak) oraindik mugatuak direla, abiapuntua zuen zailena itzultzaile
> automatiko berriak. Eta abiapuntua, nik uste, baliozkoa da. Hizkuntza
> Politikako arduradunek (eta tartean bada itzulpenaz dakienik!) argi esan
> dute testu orokorretarako tresna dela itzultzaile automatikoa; eta,
> itzulpen baten emaitza inola ere plazaratzeko asmoa izanez gero, gizakiak
> zuzendu behar duela beti testu sortzez automatikoa.
> Betor, beraz, 'es >eu' itzultzaile automatikoa. Betoz  'eu>es' eta 'en>eu'
> iragarriak ere, gure hizkuntzaren ezagutza eta hobekuntza ekarriko
> dutelakoan.
> Orain, ordea, norabide horiek lantzea bezain garrantzitsua da dagoeneko
> sortua den 'es>eu' itzultzailea hobetzeko korpusak gehitzea, batik bat
> itzulpen memorien banku publikoa garatuz; hori baita tresna automatikoa
> hobetzeko eskura dugun bitartekorik eraginkorrena. Euskal Herrian egunero
> egiten diren itzulpen profesionalen ehuneko esanguratsu bat modu
> sistematikoan jasotzeko bidea jarriz gero, nabarmen hobetuko lirateke
> emaitzak; itzultzaile honenak ez ezik, baita Opentrad eta Google
> itzultzaileenak ere.  Hain  zuzen ere, bide hori urratzen laguntzeko
> argitaratu zituen itzulpen memoriak iaz  Gipuzkoako Foru Aldundiak (
> http://www.gipuzkoa.net/imemoriak/). Txantxen beldur izan bagina, ez
> genituzkeen plazaratuko; izan ere, giza itzulpenen memoriekin ari garela
> ere -segmentu laburretan bederen- parrez hasteko moduko emaitzak itzultzen
> dizkigu maiz sistemak.
> Bukatzeko, atzoko prentsatik ausaz hartutako hiru testu zatitxo dakartzat
> hona segidan (Eusko Jaurlaritzaren eta Google handiaren itzulpenak
> erkatuta). Abiapuntua txukuna dela erakusten dute, nire ustez, ez baitut
> ikusten hor zehar dauden beste itzultzaile automatikoen emaitzatik hain
> urrun.
>
> Jatorrizkoa
> "El cerebro tiene distintos mecanismos para aprender un idioma si es joven
> o mayor.
> Hay que invertir en innovación para salir de la crisis; el conocimiento
> genera bienestar"
>
> EJ
> "Garunak mekanismo desberdinak ditu gazte edo handiagoa bada hizkuntza
> ikasteko.
> Berrikuntzan inbestitu behar da krisitik irteteko; ezaguerak ongizatea
> sortzen du"
>
> Google
> "Garunak gaztea edo zaharra bada hizkuntza bat ikasteko hainbat mekanismo
> ditu.
> Berrikuntzan inbertitu beharko dugu krisialdia gainditzea du helburu,
> ezagutza sortzen"
>
> Jatorrizkoa
> "La Real cae derrotada en San Mamés (2-0). Mateu Lahoz no concede un gol
> claro a la Real Sociedad y anula otro por un supuesto fuera de juego de
> Cadamuro cuando el balón venía de un rival"
>
> EJ
> "Real San Mamés-engan (2-0etan) garaituta erortzen da. Mateu Lahoz-ekez
> dio gol argia ematen Gizarte Errealari eta baloia lehiakide batengandik
> zetorrenean Cadamuro-ren ustezko jokoz kanpoagatik beste bat baliogabetzen
> du."
>
> Google
> "Real San Mamés galtzen du (2-0). Mateu Lahoz Real Sociedad aurka helburua
> argi eta garbi bat ez ematea eta beste bertan behera ustezko Offside Baloia
> zen, Cadamuro rival bat"
>
> Jatorrizkoa
> "Intérpretes.- Aparecen en las fotografías junto a presidentes y
> mandatarios de todo el mundo, pero casi nunca se repara en ellos. Los
> intérpretes son como una especie de sombra, aunque su labor resulta
> fundamental en cualquier negociación. En Bruselas, Carlos Ameller se ha
> ganado la confianza de los tres últimos presidentes españoles para
> asesorarles en las cumbres comunitarias. José María Aznar, José Luis
> Rodríguez Zapatero y Mariano Rajoy han contado con sus servicios -sujetos a
> una estricta confidencialidad- para intercambiar impresiones con el resto
> de líderes. Ameller, que domina el inglés y el francés, cobró cierto
> protagonismo en la primera cumbre de Rajoy, celebrada en enero. Entonces,
> le tocó interpretar una conversación del presidente captada por un
> micrófono abierto con sus colegas de Holanda y Finlandia -dos países que
> defiende al máximo austeridad- en la que les anticipó que la reforma
> laboral le costaría una huelga general"
>
> EJ
> "Interpretatzaileak.- Agertzen dira lehendakarien ondoan argazkietan eta
> mundu guztiko ordezkariengan, baina ez da ia inoiz konpontzen haietan.
> Interpretatzaileak itzal-mota bezala dira, nahiz eta bere lana edozein
> negoziaziotan funtsezko gertatu. Bruselan, Carlos Ameller-ek azken hiru
> lehendakari espainiarren konfiantza irabazi du haiek erkidego-gailurretan
> aholkatzeko. José María Aznar-ek, José Luis Rodríguez Zapatero-k eta Andre
> Mariaren Rajoy-ek izan dituzte bere zerbitzuak -konfidentzialtasun
> zorrotzari lotuta- inprimatzeak gainerako liderrekin trukatzeko.
> Ameller-ek, ingelesaz eta frantziarraz menderatzen dituenak, halako
> protagonismo bat kobratu zuen Rajoy-en lehen gailurrean, urtarrilean
> ospatuta. Orduan, egokitu zitzaion mikrofono irekiak Holandako bere
> kideekin eta Finlandiarekin -laztasunak maximoan babesten dituen bi
> herrirekin- hartutako lehendakariaren greba orokor batek erreforma laborala
> kostatuko litzatekeela aurreratu zien elkarrizketa interpretatzea"
>
> Google
> "Interpretatzaileak.- Presidenteak eta mundu osoko lider argazkiak, baina
> ia inoiz haiek ohartzen. Interpretatzaileak itzal moduko bat dira, baina
> bere lana funtsezkoa da negoziazio edozein. Bruselan, Carlos
> Ameller-konfiantza irabazi du azken hiru presidenteek Espainiako komunitate
> gailur aholkua. José María Aznar, José Luis Rodríguez Zapatero eta Mariano
> Rajoy izan dituzte beren zerbitzuak, konfidentzialtasun zorrotza gaia,
> aldiz beste liderrak trukatzeko. Ameller, nor da ingelesa eta frantsesa
> menderatuko gainean protagonismo batzuk Rajoy tontorrera, urtarrilean
> ospatutako lehen. Beraz, Holanda eta Finlandia, bi herrialde soiltasuna,
> lan erreforma kostatuko litzateke greba orokorrarekin bat iragarri dute
> gehienez defendatzen duen lankideekin irekita mikrofono bat jaso
> presidenteak elkarrizketa bat interpretatu zuen"
> ---
> Joseba Erkizia Itoitz
> Gipuzkoako Foru Aldundia
>
>