[itzul] BEZ

[Elhuyar Fundazioa]

Ulertzen dut Juan Mariren ikuspegia. Boletinak itzultzen aritzen direnek
hori ikusten dute, gaztelaniaz nagusiki letra larriz idazten dela boletin
ofizialetan; horrenbestez, euskaraz ere hala egiten dute, hala egin
dutelako orain arte. Eta honela dio: "iruditzen zaigu erabilerari ere kasu
egin behar zaiola EIMAk edo Fundeuk besterik esan arren".

Ulergarria da iritzi hori arlo horretako itzultzaileen artean nagusi
izatea. Ni ez naiz nor boletinak itzultzen dutenei zer egin behar duten
esateko, baina uste dut on dela, gaiari heltzeko orduan, ikuspegia
zabaltzea. Gaztelaniazko hizkuntza administratiboan, urteen poderioz,
zenbait bizio sortu ziren (nik baino hobeto dakite hori Administrazioan
aritzen diren itzultzaileek); haien artean, letra larrien gehiegizko
erabilera.

Katalanak ere konturatuta daude, eta zergen izenak minuskulaz emateko
gomendioa ematen dute. Adibidez:
-----------------------------------------------------------------

Universitat de Girona

UdG Llengua. Guia lingüística i d’estil

Que les sigles s’escriguin normalment amb majúscula no vol dir que el
sintagma que representen s’hagi d’escriure necessàriament amb majúscules
inicials. Així:

PAS* *peró <personal d’administració i serveis>

DNI però <document nacional d’identitat>

IVA però* *<impost sobre el valor afegit>

-----------------------------------------------------------------

Eta gaztelaniaz ere saiatzen ari dira egoera aldatzen. Adibidez:

----------------------------------------------------------------------



Europar Batasuneko Argitalpen Zerbitzuaren *Libro de estilo
interinstitucional*:

Anexo B2 Mayúsculas y minúsculas (
http://publications.europa.eu/code/es/es-5010200es.htm)

impuesto sobre el valor añadido (IVA)

----------------------------------------------------------------------

José Martínez de Sousa (Diccionario de uso de las mayúsculas y minúsculas)

impuesto. (...) Los nombres de los impuestos deben escribirse con
minúsculas iniciales: el impuesto de tráfico de empresas; el impuesto sobre
la renta de las personas físicas; el impuesto de bienes inmuebles; el
impuesto sobre el valor añadido.

- En los textos oficiales y semejantes suelen aparecer con iniciales
mayúsculas, pero no parece una grafía justificada.

----------------------------------------------------------------------

Azkenik, RAE bera etorri da afera arautzera:

----------------------------------------------------------------------

Ortografía de la lengua española (RAE, 2010)

*4.2.4.12.2 **Impuestos **y tasas*

Las denominaciones de impuestos y tasas se escriben siempre con
minúscula: *impuesto
sobre el valor añadido, impuesto *sobre *la renta, **Im**puesto sobre la
renta *de *las personas físicas, *aunque las siglas que generan deban
escribirse con letras mayúsculas: *IVA, ISR, IRPF.*

----------------------------------------------------------------------

Ikusi beharko da gaztelaniazko boletinak idazten dutenek RAEri kasu egingo
dioten ala ez, baina nire iritziz euskaraz ez dugu argudio pisuzkorik
<balio erantsiaren gaineko zerga> letra larriz hasita idazteko.

IVAPen Administrazioa euskaraz aldizkarian honela idatzi nuen 2008ko
uztailean (artean, RAEren araua argitaratu gabe zegoen):

--------------------------------------------------------------------

"Horrek zer esan nahi du? Hego Euskal Herriko euskarazko testu
administratiboen orain arteko tradizioa bertan behera utzi behar dela?
Administraziorako irizpide bat eta hortik kanpo beste bat erabili behar
dela?

Bestela, zer egin behar da? Espainiako administrazioarekiko mimetismo hori
besterik gabe ontzat eman eta, gainera, administrazioaren esparrutik
kanpora ere eraman?"

----------------------------------------------------------------------

2008ko uztailetik lau urte joan dira ia, baina ez dugu askorik aurreratu.


Alfontso Mujika
Elhuyar Hizkuntza Zerbitzuak


2012/3/15 BECERRA ITURGAITZ, Juan Mari <jmbecerra a bildua gipuzkoa.net>

>
>        Gipuzkoako Foru Aldundiko Ogasun Departamentuan erabiltzen dugun
> irizpidearen berri ematera natorkizue:
>
>        1.- Deformazio profesionalak eraginda-edo, egunero ari baikara
> Ogasun Departamentuan zergak gora eta zergak behera, zaila egiten zaigu oso
> zergen izen espezifikoak letra txikiz idaztea.
>
>        2.- Modu generikoan aipatzen direnean, argi dago letra xehea dela
> erabili beharrekoa ("Eusko Jaurlaritzak zergak igotzea erabaki du"
> adibidean bezala). Beste kontu bat da dena delako testuinguruan zerga jakin
> eta espezifiko bat aipatzen denean ("Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko
> Zerga aitortzeko kanpaina"). Horrelakoetan, ez dugu dudarik egiten, eta
> zergaren hasierako letrak maiuskulaz idazten ditugu.
>
>        3.- Bai Fundeuren gomendioan eta bai EIMAren estilo liburuan esaten
> da "zerga" terminoa izen arrunta denez, letra txikiz idatzi behar dela.
> Horraino, ados. Alabaina, zer gertatzen da aipamen generiko batetik aipamen
> espezifiko batera pasatzen denean? "Ondare Eskualdaketen gaineko Zerga"
> idazten badugu, ez al gara zerga jakin bat "bereziki" aipatzen ari? Ez al
> dugu izen "arrunt" zena izen "berezi" bihurtu?
>
>        4.- Antzeko zerbait gertatzen da euskaraz "udal" hitzarekin. Zentzu
> generikoa duenean minuskulaz idazten dugu termino hori ("Gipuzkoako
> udalak"), baina, aldi berean, "Donostiako Udala" ere idazten dugu propio
> udal horri buruz ari garenean. Zergen kontuan, egoera antzekoa izango
> litzateke. Eta seguru badirela adibide gehiago.
>
>        5.- Azkenik, egungo erabilerak argi erakusten du zergak maiuskulaz
> idazteko joera nagusitzen dela 5 boletin ofizialetan (bada salbuespenik,
> hala ere), eta seguraski hori gertatzen da, Patxik ongi dioen bezala,
> legeekin-edo identifikatzen ditugulako. Hala izan edo ez, iruditzen zaigu
> erabilerari ere kasu egin behar zaiola EIMAk edo Fundeuk besterik esan
> arren.
>
>
>        Juan Mari Becerra
>        Gipuzkoako Foru Aldundia
>        Ogasun Departamentuko itzultzailea