[itzul] "Zonalde"

Or, Aza 3, 18:10:45, CET 2017

Bada, "ministeritza" hain bada hitz aldrebesa, ez dut ulertzen nolatan jaso
duzuen Elhuyar Hiztegian...

Xabier Aristegieta

Alfontso Mujika Etxeberria<a.mujika a bildua elhuyar.eus> igorleak hau idatzi zuen
(2017(e)ko azaroa 3 17:47):

> <Tira, gaztelaniazko "ministerio" hori badugu... baldin eta onartuko
> dugula erabaki badugu, bestela ez. Pixka bat harritzen nau, egia esateko,
> euskararako mailegu hartzea gaztelaniazko bukaeradun den "ministerio" hori.
> Uste nuen mailegu-kontuetan aintzat hartzen zela euskaldun guztiak ez
> direla gaztelaniadunak.>
>
> Badaezpada, ohartxo bat, ez baitakit nola ulertu behar den "onartuko
> dugula erabaki badugu" hori. Norberaren hautu gisa edo idiolekto-kontu gisa
> bada, ez daukat zer erantsirik. Bestela, euskaldunen komunitatearen hautu
> gisa ulertzekoa bada, uste dut aspalditik onartuta dagoela, ez baita *Euskaltzaindiaren
> Hiztegi*ak "ezarri" digun zerbait: "ministerio" hitza gaztelaniadun ez
> ziren euskaldunek idatzi dute euskaldun gaztelaniadunek baino lehenago
> (ikus OEH), eta XVI. mendeaz geroztik erabiltzen ari dira euskaldun
> gaztelaniadunak eta gaztelania gabeak hitz hori.
>
> Elhuyarreko helbide elektronikoak @elhuyar.eus dira orain.
>
> *Alfontso Mujika Etxeberria*
> <https://twitter.com/elhuyarhizk>[image:
> https://www.youtube.com/user/ElhuyarFundazioa1]
> <https://www.youtube.com/user/ElhuyarFundazioa1>[image:
> https://www.facebook.com/elhuyar.fundazioa]
> <https://www.facebook.com/elhuyar.fundazioa>
>
>
> a.mujika a bildua elhuyar.eus
>
> tel.: 943363040 | luzp.: 216
> Zelai Haundi, 3
> Osinalde industrialdea
> 20170 Usurbil
>
> *www.elhuyar.eus* <http://www.elhuyar.eus/>
> <https://www.elhuyar.eus/eu/site/komunitatea/bazkideak/elhuyarkide-izan>
> [image:
> https://www.elhuyar.eus/eu/site/komunitatea/bazkideak/elhuyarkide-izan]
> <https://www.elhuyar.eus/eu/site/komunitatea/bazkideak/elhuyarkide-izan>
>
> Mezu honek, baita erantsitako edozein agirik ere, isilpeko informazioa
> izan dezake. Informazio hori jasotzeko baimena izendatutakoak baino ez du.
> Zu ez bazara adierazitako hartzailea, indarrean dagoen legeriaren arabera
> debekatuta daukazu informazio hori baimenik gabe erabili, hedatu eta/edo
> kopiatzea. Mezu hau errakuntza baten ondorioz jaso baduzu, jakinarazi
> bidaltzaileari, eta ezaba ezazu. Eskerrik asko.
>
> 2017-11-03 15:22 GMT+01:00 Xabier Aristegieta <allurritza a bildua gmail.com>:
>
>> Fernando, nik ez dut esan hiztegiari "intsumisioa" egin behar zaionik
>> (!!!); ez dakit zergatik ateratzen duzun "intsumisio" hitzaren aipamena.
>> Nik, hori bai, kritika bat egiten dut (hori bezainbeste zilegi izango dugu,
>> ezta?), argudio batzuk emanda.
>>
>> Oinarrizkoa iruditzen zait kontuan hartzea hemen ez garela ari inori
>> burura etorri zaion okurrentzia linguistiko baten onargarritasunaz. Hemen
>> ari gara milaka eta milaka euskaldunek beren egunerokotasunerako onartu
>> duten hitz bati buruz (argudio faktikoa, nolabait esatearren). Ni ausartuko
>> nintzateke esatera, lehen adierazi bezala, gaur egun euskaraz gehiago
>> erabiltzen dela "zonalde", "zona" bera baino.
>>
>> Eta hitz horri ateak ixten zaizkio, tankera berberekoak diren beste
>> batzuei atea ireki ondoren. Hor tratu-diferentzia bat dago, eta nire ustez
>> ez duzue esplikazio asegarririk eman tratu-diferentzia hori azaltzeko:
>> "Epealdi" bai eta "zonalde" ez? Horren zergatiaren berri ez dizuet
>> irakurri. Esaten duzu "gaizki" sortua dela, baina ez dizut irakurri
>> zergatik. Nik adibide batzuk jarri ditut, eta guztiak onartuta daude. Nire
>> ustez, "zonalde" beste horiek bezain ona da ("zuzentasunaren" argudioa).
>>
>> "Zertarako sortu ministrotza baldin eta lehendik ministerio badugu?",
>> galdetzen du Alfontsok. Tira, gaztelaniazko "ministerio" hori badugu...
>> baldin eta onartuko dugula erabaki badugu, bestela ez. Pixka bat harritzen
>> nau, egia esateko, euskararako mailegu hartzea gaztelaniazko bukaeradun den
>> "ministerio" hori. Uste nuen mailegu-kontuetan aintzat hartzen zela
>> euskaldun guztiak ez direla gaztelaniadunak.
>>
>> Nire ikusmoldea da ezen, erabileraren irizpidea bigarren mailakotzat
>> jotzen bada zuzentasunaren irizpidearen aldean, halako moduz non xedetzat
>> hartzen baita euskaldun-kopuru bati hitz baten ordez beste bat
>> erabilaraztea, hiztegiak oso-oso koherentea eta zorrotza behar duela izan
>> zuzentasun-irizpide hori bere barrenean dituen hitz guztiei aplikatzen.
>> "Heziketa"ren ordez ez al luke "hezketa" behar? Ala erabilera aintzat hartu
>> da?
>>
>> Asteburu on zuei ere.
>>
>> Xabier Aristegieta
>>
>> Rey Escalera, Fernando (Euskarabidea)<fernando.rey.escalera a bildua cfnavarra.es>
>> igorleak hau idatzi zuen (2017(e)ko azaroa 3 14:19):
>>
>> Ba, begira, ez naiz hizkuntzalaria, eta ez naiz bere buruaz oso seguru
>>> egoten diren horietakoa, baina nire iritzia esanen dizut.
>>>
>>> Niri ez zait gustatzen “zonalde” hitza (gustua ez da indar handiko
>>> irizpidea, badakit), baina oso-oso gutxitan egiten diot insumisioa
>>> hiztegiari, eta, gainera, hiztegietan ez badago, ez dut bultzatuko ongi
>>> jakinda, gainera, gaizki sortua dela, pleanasmo bat dela, garbizalekeria
>>> puntu bat duena.
>>>
>>> Egia da beste hitz erredundante asko existitzen direla, eta, bizirik
>>> badaude, bizi daitezela, baina batzuk existitzea ez zait behar adinako
>>> arrazoia iruditzen denei atea irekitzeko.
>>>
>>>
>>>
>>> “Denak ala inor ez” irizpideak ez nau asebetetzen.
>>>
>>> Adibide bat jarriko dizut: “anbulategi” hitza zabaldu zen, gaizki
>>> sortua, anbulatorioa esateko konplexuagatik. Zorionez, azkenean,
>>> anbulatorio mailegua onartu dugu, anbula ez delako deus ere. Laborategi
>>> hitza ere, nik dakidala, gaizki sortua dago, gaitz berak joa, eta egia
>>> esanda nik nahiago izanen nuen laboratorioa, baina erabakia hartu behar
>>> dutenei iruditu baldin bazaie oso “errotua” zegoela hitza eta onartu
>>> beharra zegoela, ba, aurrera.  Kontradikzioz betea dago bizitza.
>>>
>>>
>>>
>>> Gaizki sortua dago, nik uste, ministeritza.
>>>
>>> -tza atzizkia pertsona-izenari eransten zaio:  gidari-tza, nekazari-tza,
>>> abeltzain-tza…
>>>
>>> Nor da “ministeri”? Inor ez.
>>>
>>> Nire ustez, konplexuagatik sortu da ministeritza, ukitu baskoa eman
>>> nahian hitzari, erdal kutsua duelako.
>>>
>>> Bi bide ditugu hitzak sortzeko:
>>>
>>> a)      Hizkuntzaren barreneko legeei jarraikiz hitza sortu,
>>> hitz-elkarketaren legeei kasu honetan.
>>>
>>> b)      Edo mailegua onartu, bere horretan.
>>>
>>>
>>>
>>> Kasu honetan bi bideak izan litezke zilegi. Ministrotza edo Ministerioa.
>>> Ministerioa da darabilguna. Ba, oso ongi. Bestea, ministeritza, hibrido
>>> txar bat dela iruditzen zait. Eta ez naiz igarlea, baina lepoa eginen nuke
>>> gaztelaniaren eraginagatik sortu dela, ez ingelesaren “ministry” horregatik.
>>>
>>>
>>>
>>> Halako kasu gehiago ditugu.
>>>
>>> a)      Asesoritza*. Aholkularitza edo asesoria behar genuke.
>>>
>>> b)      Alemandar* eta katalandar*. Edo alemaniar, euskararen legeei
>>> jarraikiz, edo aleman maileguaz baliatu. Edo kataluniar, edo katalana.
>>>
>>> c)       Notaritza* eta tutoritza*. Edo notariotza, edo notaria.
>>>
>>>
>>>
>>> Ez dakit, luze jo genezake.
>>>
>>>
>>>
>>> Ongi pasa asteburua.
>>>
>>>
>>>
>>> Fernando Rey
>>>
>>
>>
>
-------------- hurrengo zatia --------------
Erantsitako HTML dokumentu bat ezabatu egin da...
URL: <https://postaria.com/pipermail/itzul/attachments/20171103/1da77303/attachment.html>