[itzul] fotografía subexpuesta/sobreexpuesta

[Xabier Aristegieta]

Bai, argi dago beste kontsiderazio horiek ez zietela estimu handirik piztu,
ez eta egungo erabilerak ere.

Xabier

Hau idatzi du Alfontso Mujika Etxeberria (a.mujika a bildua elhuyar.eus)
erabiltzaileak (2018 urr. 31, az. (11:17)):

> Ez, Xabier, seguru zu ez zinela bakarra *merketu *esaten zuena. OEHn, *merketu
> *aldaera ere ageri da, hiztegi hauetatik jasoa:
>
> merketu (V-gip, G-azp-bet; Urt II 116, Lar, Añ, H). Ref.: A; Lrq; Etxba
> Eib; Elexp Berg.
>
> Pentsatzen dut *merkatu *bakarrik onartzeko eta *merketu*ri tokia ez
> egiteko arrazoia literaturaren pisua izango dela. OEHn, *merkatu *sarreran,
> hau ageri da:
>
> *merkatu*
>
> *1.* Abaratar(se). "Ogia merkhatzen da. Dirua merkhatu da" SP. "Nahi
> baduzu saldu, merkatu beharko duzu zure salkaria, [...]. Bihia merkatu da,
> le grain a baissé" H. Tr. Documentado en autores occidentales desde
> principios del s. XIX. Merkatu es la única forma atestiguada en la
> literatura.
> Alegia, badirudi tradizio idatziari eman ziotela lehentasuna.
>
>
> *Alfontso Mujika Etxeberria*
> ITZULPENAK, ZUZENKETAK ETA TREBAKUNTZA
>
> [image: https://es.linkedin.com/company/elhuyar-fundazioa]
> <https://es.linkedin.com/company/elhuyar-fundazioa>
> <https://twitter.com/elhuyarhizk>
> <https://www.youtube.com/user/ElhuyarFundazioa1>
> <https://es-es.facebook.com/elhuyar.fundazioa>
>
> <https://www.elhuyar.eus/eu/site/komunitatea/negozio-unitatea/hizkuntza-eta-teknologia>
> *a.mujika a bildua elhuyar.eus* <a.mujika a bildua elhuyar.eus>
> Tel.: 943363040 | luzp.: 216
>
> Zelai Haundi, 3
> Osinalde industrialdea
> 20170 Usurbil
>
> <http://www.elhuyar.eus> <http://www.elhuyar.eus>*www.elhuyar.eus
> <http://www.elhuyar.eus/> *
>
> <http://hiztegiak.elhuyar.eus/bazkidetza> <http://www.elhuyar.eus/>
> <https://www.elhuyar.eus/eu/site/komunitatea/laguntzaileak/elhuyarkide-izan>
> Mezu honek, baita erantsitako edozein agirik ere, isilpeko informazioa
> izan dezake. Informazio hori jasotzeko baimena izendatutakoak baino ez du.
> Zu ez bazara adierazitako hartzailea, indarrean dagoen legeriaren arabera
> debekatuta daukazu informazio hori baimenik gabe erabili, hedatu eta/edo
> kopiatzea. Mezu hau errakuntza baten ondorioz jaso baduzu, jakinarazi
> bidaltzaileari, eta ezaba ezazu. Eskerrik asko.
> Ez inprimatu mezu hau ezinbestekoa ez bada.
>
>
>
>
> El mié., 31 oct. 2018 a las 10:34, Xabier Aristegieta (<
> allurritza a bildua gmail.com>) escribió:
>
>> *Esposatu*rekin ez daukat inolako problemarik; beraz, horri buruzko
>> guztietan ados.
>>
>> *Merkatu*ri buruz pixka bat sakonduz: bai, egia da "merkatu" (aditza)
>> eta "merkatu" (izena) homografoak kategoria ezberdinekoak direla... baina
>> berdin-berdin dira homografo, ez? Alegia, irizpidea homografiarena baldin
>> bada, behintzat.
>>
>> Niri penagarria iruditzen zait *merketu *idazteko aukerari bizkarra
>> ematea (nik bakarrik esaten ote nuen *merketu*?), *merkatu *substantiboarekin
>> bete-betean bat egitearen alde, eta halatan atea irekita uztea auskalo zer
>> bitxikeria potentzialei (*Ordiziko merkatuan merkatu egin dira
>> tomateak...*).
>>
>> Uste dut pisuzko arrazoia dela salbuespen bat egiteko zuk aipaturiko
>> jokabide horretan ( "Oro har,* -e* bokalaz amaitutako izenondo batetik
>> sortzen diren aditzak *-atu* formakoak izaten dira (*luze -> luzatu;
>> berde -> berdatu; merke -> merkatu*)). Edo, gutxienez ere, aukera libre
>> uzteko, nahi duenak *merkatu *esan dezan eta nahi duenak, *merketu*.
>> Batez ere, ikusirik "arau" horri dagokionez zenbaterainoko malgutasunez eta
>> ñabardura-gradazioz jokatzen duen Euskaltzaindiaren Hiztegiak berak.
>> Adibideak:
>>
>>    - Bai *mehetu *bai *mehatu *jasotzen ditu (azken horri *Ipar.* marka
>>    jarrita, baina zeharo zilegizkotzat joz)
>>    - *Xehetu *ez erabiltzea gomendatzen du, baina hiztegian jasota ageri
>>    da, eta gaitzetsi gabe, nahiz eta *xehatu*rako igorpena egiten duen.
>>    - *Berde*->*berdAtu*, bai; baina *more*->*morEtu*.
>>    - *Heze-*>*hezEtu*, ez *hezatu*
>>    - *Pobre->pobrEtu, *ez *pobratu*
>>    - *Tente->tentEtu, *ez* tentatu.*
>>
>> Hori horrela, arrazoi sendoak ikusten ditut Euskaltzaindiaren Hiztegiak
>> merkEtu onartzeko.
>>
>> Xabier Aristegieta
>>
>> Hau idatzi du Alfontso Mujika Etxeberria (a.mujika a bildua elhuyar.eus)
>> erabiltzaileak (2018 urr. 31, az. (09:24)):
>>
>>> "Gutxiegiko esposizioko argazkia" gisakoak *itsusiak *direla esan dut,
>>> eta zuk *baldarrak *direla esaten duzu. Ados, adjektibo egokiagoa da.
>>> Eta, batez ere, arrakasta izateko aukerarik gabeko terminoak direla esango
>>> nuke, antiekonomikoak, erdal lehiakideen aldean.
>>>
>>> Nik, aukeran, nahiago dut *esposatu *aditza mailegatzea, eta ez
>>> mailegatutako izen batetik (*esposizio*) aditz bat sortzea (
>>> *esposiziotu*). Homografoak izatea ez da, berez, arazoa, testuinguru
>>> desberdinetan erabiltzen badira. Aurreko mezuan idatzi dut <uste dut
>>> horretaraino ez garela iritsi orain artean>, ez dudalako egundo ikusi
>>> horrela erabilita (OEHk dakarren aipua kenduta), baina beharrezkoa bada
>>> (hala dirudi) eta irtenbide hoberik aurkitzen ez badugu (niri ez zait
>>> bururatzen), bide horretan abiatu beharko dugu (gainera, *gainesposatu*
>>> eta *azpiesposatu *kasuetan ez dago homografiarik).
>>>
>>> [Oharra:* merkatu* hitzaren kontuan, homografia existitzen da, baina ez
>>> kategoria bereko hitzetan, bata izena baita eta bestea, berriz, aditza. Oro
>>> har,* -e* bokalaz amaitutako izenondo batetik sortzen diren aditzak
>>> *-atu* formakoak izaten dira (*luze -> luzatu; berde -> berdatu; merke
>>> -> merkatu*).]
>>>
>>>
>>> *Alfontso Mujika Etxeberria*
>>> ITZULPENAK, ZUZENKETAK ETA TREBAKUNTZA
>>>
>>> [image: https://es.linkedin.com/company/elhuyar-fundazioa]
>>> <https://es.linkedin.com/company/elhuyar-fundazioa>
>>> <https://twitter.com/elhuyarhizk>
>>> <https://www.youtube.com/user/ElhuyarFundazioa1>
>>> <https://es-es.facebook.com/elhuyar.fundazioa>
>>>
>>> <https://www.elhuyar.eus/eu/site/komunitatea/negozio-unitatea/hizkuntza-eta-teknologia>
>>> *a.mujika a bildua elhuyar.eus* <a.mujika a bildua elhuyar.eus>
>>> Tel.: 943363040 | luzp.: 216
>>>
>>> Zelai Haundi, 3
>>> Osinalde industrialdea
>>> 20170 Usurbil
>>>
>>> <http://www.elhuyar.eus> <http://www.elhuyar.eus>*www.elhuyar.eus
>>> <http://www.elhuyar.eus/> *
>>>
>>> <http://hiztegiak.elhuyar.eus/bazkidetza> <http://www.elhuyar.eus/>
>>> <https://www.elhuyar.eus/eu/site/komunitatea/laguntzaileak/elhuyarkide-izan>
>>> Mezu honek, baita erantsitako edozein agirik ere, isilpeko informazioa
>>> izan dezake. Informazio hori jasotzeko baimena izendatutakoak baino ez du.
>>> Zu ez bazara adierazitako hartzailea, indarrean dagoen legeriaren arabera
>>> debekatuta daukazu informazio hori baimenik gabe erabili, hedatu eta/edo
>>> kopiatzea. Mezu hau errakuntza baten ondorioz jaso baduzu, jakinarazi
>>> bidaltzaileari, eta ezaba ezazu. Eskerrik asko.
>>> Ez inprimatu mezu hau ezinbestekoa ez bada.
>>>
>>>
>>>
>>>
>>> El mar., 30 oct. 2018 a las 17:02, Xabier Aristegieta (<
>>> allurritza a bildua gmail.com>) escribió:
>>>
>>>> Gogoeta gisa: homografiaren argudio hori, nahi denean, badirudi ez dela
>>>> oso kontuan hartzen. Horrela, Euskaltzaindiaren Hiztegiak "merkatu"
>>>> gomendatzen du "zerbaiten prezioa beheratu" adierazteko, "merketu"ren ordez.
>>>>
>>>> "Azpiargiztatu/gainargiztatua" ez zait egokia iruditzen: esposizioa ez
>>>> da argiztatzea (hots,eszenari argi gehiago edo gutxiago jartzea), baizik
>>>> eta dagoen argiari eragin handiagoa edo txikiagoa izaten uztea, dena delako
>>>> gailuak (argazki-, bideo-, zinema-makina...) horretarako ematen dituen
>>>> jokabide-aukera teknikoak erabiliz.
>>>>
>>>> "Gutxiegiko esposizioko argazkia"ren tankerako espresioak ez nuke
>>>> esango berez "itsusiak" direnik. Izan, baldarrak eta kankailuak dira. Askoz
>>>> ere astunagoa da "gutxiegiko esposizioko" esatea, "subexpuesto/a" baino.
>>>>
>>>> "Esposatu" esatea ez bada komeni, "esposiziotu" esatea guztiz zuzena
>>>> da, izena + TU egitura darabilelako. "Musikatu" aditza existitzen den
>>>> bezalaxe. Edo "margotu". Edo "babestu", "aterpetu", "giltzapetu"...
>>>>
>>>> Hortaz, nire proposamenak: "argazki azpiesposiziotu/gainesposiziotu".
>>>>
>>>> Xabier Aristegieta
>>>>
>>>> Hau idatzi du Alfontso Mujika Etxeberria (a.mujika a bildua elhuyar.eus)
>>>> erabiltzaileak (2018 urr. 30, ar. (15:45)):
>>>>
>>>>> *gainesposizio *eta *azpiesposizio *daude Euskaltermen. Kontua da
>>>>> hortik abiatuta aditzaren bila abiatuko bagina *esposatu *aditzera
>>>>> irits gintezkeela, baina, jakina, aditz hori "okupatuta" dago. Pentsa
>>>>> liteke zilegi dela "esposatu" homografo bat (es *exponer*, fr
>>>>> *exposer*, en (*to*) *expose*) mailegatzea eta, hortik, *azpiesposatu
>>>>> *eta *gainesposatu *formetara iristea, baina uste dut horretaraino ez
>>>>> garela iritsi orain artean (OEH: esposatu. "Exposer" Gèze.).
>>>>> Hori gabe,*esposizio luze(egi)ko argazkia* / *gainesposizioko
>>>>> argazkia* /* gehiegizko esposizioko argazkia* eta *esposizio
>>>>> laburre(gi)ko argazkia* / *azpiesposizioko argazkia / gutxiegizko
>>>>> esposizioko argazkia *gisako termino "itsusiak" geratzen zaizkigu.
>>>>>
>>>>>
>>>>> *Alfontso Mujika Etxeberria*
>>>>> ITZULPENAK, ZUZENKETAK ETA TREBAKUNTZA
>>>>>
>>>>> [image: https://es.linkedin.com/company/elhuyar-fundazioa]
>>>>> <https://es.linkedin.com/company/elhuyar-fundazioa>
>>>>> <https://twitter.com/elhuyarhizk>
>>>>> <https://www.youtube.com/user/ElhuyarFundazioa1>
>>>>> <https://es-es.facebook.com/elhuyar.fundazioa>
>>>>>
>>>>> <https://www.elhuyar.eus/eu/site/komunitatea/negozio-unitatea/hizkuntza-eta-teknologia>
>>>>> *a.mujika a bildua elhuyar.eus* <a.mujika a bildua elhuyar.eus>
>>>>> Tel.: 943363040 | luzp.: 216
>>>>>
>>>>> Zelai Haundi, 3
>>>>> Osinalde industrialdea
>>>>> 20170 Usurbil
>>>>>
>>>>> <http://www.elhuyar.eus> <http://www.elhuyar.eus>*www.elhuyar.eus
>>>>> <http://www.elhuyar.eus/> *
>>>>>
>>>>> <http://hiztegiak.elhuyar.eus/bazkidetza> <http://www.elhuyar.eus/>
>>>>> <https://www.elhuyar.eus/eu/site/komunitatea/laguntzaileak/elhuyarkide-izan>
>>>>> Mezu honek, baita erantsitako edozein agirik ere, isilpeko informazioa
>>>>> izan dezake. Informazio hori jasotzeko baimena izendatutakoak baino ez du.
>>>>> Zu ez bazara adierazitako hartzailea, indarrean dagoen legeriaren arabera
>>>>> debekatuta daukazu informazio hori baimenik gabe erabili, hedatu eta/edo
>>>>> kopiatzea. Mezu hau errakuntza baten ondorioz jaso baduzu, jakinarazi
>>>>> bidaltzaileari, eta ezaba ezazu. Eskerrik asko.
>>>>> Ez inprimatu mezu hau ezinbestekoa ez bada.
>>>>>
>>>>>
>>>>>
>>>>>
>>>>> El mar., 30 oct. 2018 a las 12:35, imanol salegi (<isuuis a bildua gmail.com>)
>>>>> escribió:
>>>>>
>>>>>> Esposizio laburregiko/luzeegiko argazkia
>>>>>>
>>>>>> Hau idatzi du Juankar Hernandez Iruretagoiena (juankarh a bildua gmail.com)
>>>>>> erabiltzaileak (2018 urr. 30, ar. (12:29)):
>>>>>>
>>>>>>> Kaixo denoi. Nola emango zenukete hori?
>>>>>>>
>>>>>>
-------------- hurrengo zatia --------------
Erantsitako HTML dokumentu bat ezabatu egin da...
URL: <https://postaria.com/pipermail/itzul/attachments/20181031/d7b462b3/attachment-0001.html>