[itzul] Clareos, claras y resalveos.

[Aitor Salaberria]

Kaixo, Mario:


Hiztegietan begiratuta, "bakanketa", "mehazketa" eta "entresaka" hitzak 
daude, eta hirurok sinonimotzat jotzen dituzte. Esaterako, "Lorezaintza" 
hiztegian "aclareo" > "bakanketa", "mehazketa" bezala definitzen du. 
Baina, "aclareo" termino orokorra da, eta "clareo", "clara" eta 
"resalveo" "trinitateari" egiten dio erreferentzia.

Baina, beste baliabideetan begiratuta, adibidez, "bakanketa eta 
mehazketa" aipatzen duen Arrigorriagako idazki bat aurkitu dut, ezer 
gutxi argitu gabe:

"4.- Ustiapen estentsibo/selektiboko baso babesleen (bakanketa eta 
mehazketa) eta txanda
luzekoen (hazkunde moteleko zuhaiztiak) landaketa sustatuko da, arlo 
honetan eskumena duen
administrazioak erabakitzen duenari kalterik egin gabe."

Iturria: 
https://www.arrigorriaga.eus/eu-ES/Zurezerbitzura/Hirigintza/2021_HAPO/C1_HIRIGINTZA%20ARAU%20OROKORRAK_EUS.pdf

"Bakanketa" eta "mehazketa" desberdintzen dituen beste iturri bat, 56. 
orritik, masak ere definitzen ditu, beraz hor gakoa: 
https://www.bizkaia.eus/home2/archivos/DPTO2/Temas/Pdf/Montes/Antolamendu_plana_Otxandio.pdf?hash=59040d9eee7fd551c1092334161a2d19&idioma=CA

Badirudi, "clara" eta "clareo" hitzei egiten diela aipu. Gaztelerazko 
artikulu honetan argitzen da bien arteko aldea:

    *Clareo*: Corta de mejora de la masa principal en los estados de
    _repoblado y monte bravo_.

    *Clara*: Corta de mejora de la masa principal en los estados de
    _latizal y fustal_.

Iturria: 
https://silvicultor.blogspot.com/2015/04/clareos-y-claras-aclaraciones.html

Esan bezala, masaren (zuhaitz taldea) heldutasunean datza. Non "clareo", 
zuhaitz gazteagoetan (_birlandatua_) bakanketa edo mehazketa burutzean 
datzan, eta "clara", aldiz, zaharragoetan (_fustala_ eta _latizala_). 
Sinpleki esanda.

Hortaz, honetan espezializaturik egonik gabe, "clareo" > "bakanketa" 
dela esango nuke, desberdintzeko helburuarekin eta aipatutako iturrietan 
oinarriturik, besterik ez. Beste bat:

"Baso-kudeaketa egoki eginez gero, zuhaizti erregularretan egiten diren 
lehen
mozketetan eta irregularretan egindako guztietan, oin gazte, 
itxuragabetu eta dominatu
ugari aterako da bakanketa bidez, eta horretaz, tamaina txikiko zura 
asko, 20
zentimetrotik beherako diametrokoa"

Iturria (126. orria): 
https://www.euskadi.eus/contenidos/plan_gubernamental/plan_forestal/eu_9394/adjuntos/Plan_forestal2_eu.pdf

Hala ere, "mehazketa" are gehiago definitzen duenik ez dut aurkitu, 
beraz, ausartegia izango litzateke "clara" gisa definitzea, baina bide 
bat izan daiteke. Gainera, "resalveo" ere hortxe dago, "clara" eta 
"clareo" kontzeptuetatik urrunago dagoela baitirudi. Irakur 
(gazteleraz): 
https://repoblacionautoctona.com/diccionario-forestal/que-es-el-resalveo-o-resalveo-de-conversion/

Espero dut bildurikoak laguntzea, behintzat. Bestela, "bakanketa" 
abiapuntu gisa harturik, adibidez, "zuhaitz gazteen bakanketa" > 
"clareo" bezala definitzea ere bide bat izan liteke. Ondo legoke 
garbiketa mota hauek argi definitzea hurrengo euskarazko hiztegietan.


Izan ongi,

Aitor

El 03/06/2024 a las 13:50, Mario Unamuno , ItzuL-en bidez escribió:
>
>     Egun on lagunok...
>
>
> Basogintzaren alorrekoaAzterketa baterako hiru termino horiek ageri 
> dira gai-zerrendako gaietako batean; basoak garbitzeko teknikak dira.
>
>     Ezagutzen al duzue nola eman euskaraz horietako bakoitza, eta 
> zertan bereizten diren?
>
>     Baiezkoan, ezezkoan, eskerrik asko aldez aurretik.
>
>
>
>                           Mario Unamuno
> Logotipo Ayuntamiento Vitoria-Gasteiz <https://www.vitoria-gasteiz.org>
> *Unamuno, Mario*
> Itzultzailea / Traductor
> Ayuntamiento de Vitoria-Gasteiz Euskara Zerbitzua
> Tel: work945 16 6477
> traductores.14407 a bildua vitoria-gasteiz.org 
> <mailto:traductores.14407 a bildua vitoria-gasteiz.org> | 
> www.vitoria-gasteiz.org <http://www.vitoria-gasteiz.org>
> Logotipo Green Capital <https://www.vitoria-gasteiz.org>
> ------------------------------------------------------------------------
>
>
>   KONFIDENTZIALTASUNA
>
> Komunikazio honen edukia eta honi erantsitako dokumentazio osoarena 
> konfidentziala da eta adierazitako jasotzaileari beste inori ez dagokio.
> Zeu jasotzaile ez bazina, jakinaraz iezaguzu, mesedez, eta eskatu nahi 
> dizugu edukiaren berri inori ez esan eta mezua ezaba dezazula.
>
>
>   CONFIDENCIALIDAD
>
> El contenido de esta comunicación, así como el de toda la 
> documentación anexa, es confidencial y va dirigido únicamente al 
> destinatario del mismo.
> En el supuesto de que usted no fuera el destinatario, le solicitamos 
> que nos lo indique y no comunique su contenido a terceros, procediendo 
> a su destrucción.
>
>
>   CONFIDENCIALITY
>
> The content of this communication and any attached information is 
> confidential and exclusively for the use of the addressee.
> If you are not the addressee, we ask you to notify to the sender and 
> do not pass its content to another person, and please be sure you 
> destroy it.
>
>
-------------- hurrengo zatia --------------
Erantsitako HTML dokumentu bat ezabatu egin da...
URL: <https://postaria.com/pipermail/itzul/attachments/20240603/8375402b/attachment.htm>