ER: [itzul] Hobe esan

[Asier Sarasua]

Juan Garzia Garmendiak:

> jakingura hutsez,
> gustura hartuko nituzke erabilera erralari buruzko nire irudipena
> kontrastatzeko testigantzak.


Eibarren hainbat elkarrizketa egin zaizkie herriko hainbat lekuko 
nagusiri. Grabazioak egin, eta zenbait transkribatu.

Hementxe, hortaz, Eibarko testigantza.

asier


-----------------


HOBE ESAN(DA): 0 lekukotza

HOBETO ESAN(DA): 7 lekukotza

... kalerik kale juaten zan eta diru mordua batzen zan. Edozer 
espektakulo benefizienziarako, Ospittalerako zala, diru mordua batzen 
zan. Herri batzuek hamen... Bat akordatzen jata, bueno entzunda, hobeto 
esanda: Ondarruan behiñ itto ziran hamazazpi gizon, eta Eibarrek lagundu 
zetsen háreri dirua batu eta bialtzen.

Hor zerian, 1914an ein zan hau bidia Arraterakua. Bueno, hobeto esanda, 
Ixurakua. Sozialistak presentau zeben moziño bat esaten eze, juntau 
bihar dirala dirua zeken guztiak: fabrikantiak eta komerziantiak eta 
danak, laguntzeko Eibarren lanik barik zeuazen gizoneri.

Ba, ni, hamentxe: Asturiasen. Bueno, hobeto esanda, Asturiasen eta 
Santanderko herri txiki baten: Corios o Lorios. Holakotxia zan izena, 
herri txiki bat mendixan.

Gero, bueltan, bai, Eibarrera. Ez, hobeto esanda, Ormaiztegira. Nere 
aitta eta anai-arrebak han nittuan. Hamen ez zeuala lanik zerian, eta 
hara juan ziran, eta han neuan ni.

Ein bihar dot liburu bat. Ze liburu bat einda dakat, hobeto esanda.

...eta gero, transportiak, fazilidadia transportetarako. Eta Eibar, 
hortan... gaizki gaoz. Ez dakagu terrenorik eta gure urteerak bastante 
nekosuak dira, kostosuak hobeto esanda. Eta gaur, Vitorixa aldera ekin 
detsa lantegixak juatia.

1929tik 1940ra bittartian. Oseake, hobeto esanda, 1920tik 40ra, gerria 
etorri arte.









> 
> 
> Gainera, Euskaltzaindiak argi dio, ezin argiago, txarto dagoela:
> 
> hobe izond. (*hobe esan e. hobeki esan)
>    hobe beharrez
>    hobe izan, hobe izaten, hobe izango / hobeko. da/du ad.: hobe dugu isildu
> lotsagabe gelditu baino.
>    hobe ustean
>    hobe ustez
> 
> Eta ez dio, txarto dagoenik "esan"egatik "hobe"gatik baino, nahiz eta nire
> ohiturarako "hobeto esanda" hobeto esanda dagoen, hau da, nahiz eta "hobeto
> esanda" esatea hobe den.
> 
> Jon
> 
> 
> -----Mensaje original-----
> De: LARRINAGA LARRAZABAL, ASIER [mailto:larrinaga_asier a bildua eitb.com]
> Enviado el: martes, 03 de mayo de 2005 11:30
> Para: 'ItzuL'
> Asunto: RE: [itzul] Hobe esan
> 
> 
> 	Ez naiz ausartzen <<hobe esan>> egituraren jatorrian zer dagoen
> esatera. Nire belarrirako, arrotza da, eta lehengo mezuan eman nuen
> azalpenean bera izan nuen gogoan (nahiz eta Jagoneteko argibideaz baliatu).
> 
> 	Orotariko Euskal Hiztegian <<hobe esan>> egiturak ez du
> (azpi)sarrerarik. Bai, ordea, beste lokuzio hauek: <<hobeto esan>>, <<hobeto
> esana>>, <<hobeto esanik>>, <<hobeto esateagatik>>, <<hobeto esatearren>>,
> <<hobeto esateko>>. Horrek zerbait esan nahi izango du.
> 
> 	Gainera, HOBETO sarrera nagusiaren bigarren adieran, honela dator:
> 
> 2. Mejor dicho. v. "hobeto esan", "hobeto esateko".
> 
> Asier Larrinaga
>