[itzul] Aldiak

[Juan Garzia Garmendia]

Ez daukat eskura erreferentzia "zientifiko" garbirik, baina badut
irudipena "talde" hitzaren jatorrian dagoela "alde" hori, "tarte"
hitzarenean "arte" bezala. Alegia, jatorriz, hasierako "t" hori
epentetikoa dela (lotura hutsezkoa).

Julian Maia<julian.maia a bildua ehu.es> igorleak hau idatzi zuen (2012-05-03):
> "Grupo, montón" adieran Bortzerrietan ere erabiltzen da, belaunaldi
> adintuan: "diru-alde ederra irabazi zuen  hark" (gaur egun "diru pila"
> erraten den modu/toki ber-berean"), edo "hango jende(-)aldea!". Zerbaiteko
> balio badu...
>
>
> Julian
>
> -----Mensaje original-----
> De: itzul-bounces a bildua postaria.com [mailto:itzul-bounces a bildua postaria.com] En
> nombre
> de jon-agirre a bildua ej-gv.es
> Enviado el: jueves, 03 de mayo de 2012 16:26
> Para: itzul a bildua postaria.com
> Asunto: Re: [itzul] Aldiak
>
> OEHn aurkitua ("alde"):
>
> Con -a orgánica se encuentra (siempre usado como sust., y alternando con
> alde) en fray Bartolomé, San Martin (Zirik 123) y Akesolo; cf. los
> testimonios suletinos de aldia citados por Lhande y Larrasquet, con los
> significados de "grupo" y "montón". Hay además un ej. de aalde, no
> demasiado
> seguro, en SermAN (2r). En DFrec hay 2343 ejs. de alde.
>
> Eta beherago:
>
> 6.  (G-azp, AN-gip-5vill, B, BN, Sal; HeH Voc, Hb ap. Lh, H), aldea (-ia
> S),
> aldi (BN-arb, Sal, R). Ref.: VocPir 368; A; Lrq (aldia); AtSac 51; Gte Erd
> 225, 257 y 293. Grupo, tropel, bandada. "Aldea, araldea" HeH Voc.
> "Troupeau"
> VocPir 368. "Rebaño" A Apend. "Begor alde bat daille (B)" Gte Erd 225.
> "Gizon alde bat bazagon bat bertzekin solasean (AN-5vill)" Ib. 293. Cf.
> Lar:
> "Trozo de gente, &c., aldia pospuesto. Lat. agmen, multitudo, caterva". Cf.
> artalde, gizalde, etc. v. talde.  Zenbat aldiz nahi ukhan ditut bildu hire
> haurrak, oilloak bere txito aldea bere hegalén azpira bezala. Lç Lc 13, 34
> (TB, Brunet umeak, Dv umealdea, Ol txitaldia, IBe txitaldea). Ainguru alde
> handi bat. AR 405. Fraide alde handi bat. Ib. 429. Behin jende-alde baten
> aintzindaria ethorri zitzaion. Jnn SBi 88. Hirur Fededun alde / lehengo
> mendetan, / Bazituen Elizak / gure herrietan. Zby RIEV 1908, 607.
> Yende-alde
> guziak ere, ori ikusirik, Yainkoa goraipatu zuen. Ir YKBiz 366. Ikusi dugu
> zer gizon aldea, zeren gatik, zenbat denboraz elizarat ezin agertuz dauden
> mendian. Gatxitegi Othoizlari 1957, 136. Gau batez etzirena hirian sartu
> Moro alde bat, Achin bere erregearekin? Ardoy SFran 198. Harat biltzen
> denean gure haur aldea. Xa Odol 149. Ukanen dute merezi duten ikusliar-alde
> haundia. Lf in Casve SGrazi 17.
>
> (AN-gip-5vill, BN-arb, S; HeH Voc, H, A Apend), aldea, aldia (S; Foix ap.
> Lh). Ref.: Lh (aldia); Gte Erd 14, 223 y 257. (Ref. a inanimados). Montón,
> cantidad. "Mahats alde bat, mahats sasta bat" HeH Voc. "Quantité, nombre"
> H.
> "Lot. Aldia bat, un lot" Lh. "Arri-alde gogorra, gran montón de piedras" A
> Apend. "Sos alde bat irabazi du (BN-arb)" Gte Erd 14. "[Dirua ezarri] bi
> aldetan (BN-arb)" Ib. 223. "Kotxe alde ederra (AN-gip) [...], kotxe aldea
> (AN-5vill)" Gte Erd 257. Untziaren zolan den hariña aldiak galaraz eztezan.
> AR (ap. H). Biltzen dituzte guk ez-bezalako bihi-aldeak. Dv Lab 131. Nahi
> bada ere zur-alde eder bat egin, aski da arteetarik urthe oroz khentzea
> gando txarreanetarik. Ib. 369. Harkitzue eskualde hunek emaiten dituen
> mozkinik hoberenak: xingar azpi zonbait, gasna alde bat eta biper gorri
> puluxta bat. Othoizlari 1960, 291. Portuges itsas untzi alde bat. Ardoy
> SFran 179. Gobernadoreari eskaintzeko sekulako present aldea. Ib. 237. Noiz
> da egun berean agertu holako izar alderik zeruan? Ib. 271. Norbaitek
> gostuko
> pertsu alde bat irakurtzen badu. Xa Odol 68. Bertsu-alde luzeak bazituen
> gogoz ikasteko. Lf in Casve SGrazi 9.
>
> Ondo izan.
>
> Jon
>
>
>
> -----Jatorrizko mezua-----
> Nork: itzul-bounces a bildua postaria.com [mailto:itzul-bounces a bildua postaria.com] Noren
> izenean: Laxaro
> Bidaltze-data: jueves, 03 de mayo de 2012 16:03
> Nori: ITZUL
> Gaia: [itzul] Aldiak
>
> Ea norbaitek ezagutzen duen erabilera hori eta ematen didan argibideren
> bat.
> Urola bailara honetan baserritarren artean erabili ohi da, edo erabili izan
> da gutxienez, uztarrirako idi-pare edo behi-pareak aipatzerakoan,
> "aldiak": bi aldi, hiru aldi, etab. Saiatu naiz Orotarikoan baina ez dut
> ezer aurkitu.
> Eskerrik asko aurrez.
>
> --
> Laxaro
>
>