[itzul] "Ad hoc"-en posizioa

[Alfontso Mujika Etxeberria]

Niri oso ausarta iruditzen zait <ad hoc> latinkadari izenondo-kategoria
ematea. Gauza bat da mailegatzea, eta beste gauza bat da maileguari
jatorrizkoan ez duen kategoria ematea. Esapide adberbialak izenondo
bihurtzea ezohikoa dela esango nuke. Zuk esaten duzun bezala, adberbioa (*ad
hoc* prestaturiko aplikazioak) edo, bestela, aposizioa erabiltzen dut (*ad
hoc* aplikazioak), aposizioa erosoa baita; alegia, edozer onartzen duelako
(<Lab-on-a-Chip teknologia> gisakoak, kasu).


Beste kontu bat da, behin adberbiotzat, adizlaguntzat, etxekotuta, hortik
nola jarraitu. Eta adibide egokia da, horretarako, <on line>.



Denok gaude *online* (edo *on line*; edo *on-line*); online lan egiten da;
online jolastu eta online ikasi...

<online> horiek beti mailegatu behar diren ala ez litzateke lehenengo
eztabaida. Gaztelaniaz, adibidez, Euskaltelen iragarkiko kantak berak
dioenez, <estoy online = estoy conectado>.  Eta hori gogorarazi du Fundeúk
berak (Ikus gomendioa mezu honen amaieran). Baina ez dut uste "online"
erasoaren aurka egiteko moduan gaudenik. Batzuetan, horretarako bidea eta
modua izango da, baina, beste batzuetan, erdal "online" ikusita, "online"
euskaratu nahiko/beharko du itzultzaileak.

NOLA adierazteko, hau da, adizlaguna emateko, <online> maileguak ez digu
arazorik sortzen euskaraz.

Baina NOLA ez eta NOLAKO eta NOLAKOA adierazi behar dugunean, nola jokatu?
Uste dut ez dugula beti berdin jokatzen.

<la tienda online>, <aplicaciones online>
<un servicio de información online e inmediato>
<talleres online>
<trámites online en el ayuntamiento de Abadiño>
<guía turística online>
...

Lehenik erabili den aukera aposizioa izan da, nik uste:
<online denda>, <online aplikazioak>
Lehenengo erreakzioetarako, egokia da aposizioa; nolabait, "gauza arraro
hau ez ukitu" egiten dugu. Horregatik, aposizioak aukera hori ematen digu:
<online denda> = <online esaten diogun/dioten denda-mota>.

Hala ere, jada etxekotua daukagunean (Euskaltelen kantari esker, besteak
beste), pentsatu behar da ea ez ote dagoen beste modu normalagorik
erabiltzeko. Eta uste dut "online" adizlaguna arazorik gabe mailegatzen
badugu, hortik zuzenean pasa gaitezkeela izenlagunera, ohiko bidea
erabiliz, hau da, -KO erantsiz. Alegia, <gertu> edo <arabera>
adizlagunetatik <gertuKO> eta <araberaKO> izenlagunak ateratzen baditugu,
era berean atera dezakegu <onlineKO> ere:

<onlineko dendak>, <onlineko zerbitzuak>, <onlineko turismo-gida>,
<informazio-zerbitzu onlinekoa eta berehalakoa>.

Ez dut ezer asmatu, jakina. Googlen ikusten da <onlineko> dagoeneko aski
erabilia dela euskaraz (milaka agerraldi ematen ditu, asko errepikatuak
badira ere): EHAA, IVAP, EHU, prentsa, Basque Research...

Nik abantaila batzuk ikusten dizkiot, batez ere izen-sintagma konplexuetan
aposizioa, batzuetan, ez baita hain erraz txertatzen. Gainera, izenondo
moduan ere erabil daiteke:
-ikastaroak (onlinekoak eta presentzialak)
-Ermua hiriko administrazio-sistema onlinekoa
-paperezko egunkarien diru-sarrerak onlinekoak baino handiagoak dira



Hala jokatzeko, dena den, erosoagoa litzateke <online> hitz bakarrean
idaztea, batez ere <onlineko> izenondoa erabili nahi izanez gero (<on
lineko> deserosoa gertatzen zait, nahasgarria ere gerta bailiteke, inoiz,
<on> hori). Baina ez da hori, nik uste, orain arteko idazkerarik ohikoena
euskaraz (Elhuyarren bertan, <on line> erabili ohi da/dugu).



Hasierako kontura itzulita, <*ad hoc* konponbideak> aposizioa dena, honela
ere jartzea pentsa liteke: <konponbide *ad hoc*ekoak>.



Alfontso Mujika

Elhuyar Hizkuntza Zerbitzuak

-------------------------------
Fundeuren aholkuak:
*online* y *offline*

14/03/2006

Me gustaría saber si hay una forma aceptada en español de escribir online y
offline, si se debe escribir junto, separado o con guión; en cursiva o no...

ERANTZUNA:

Para la forma *online* existe en castellano *en línea* (locución adverbial
que significa «en conexión directa con un sistema central» y, especialmente
«a través de la conexión a Internet». Si se opta por la forma inglesa
deberá escribirse todo junto y con cursiva o entre comillas (las comillas
cuando no se disponga de cursiva).

Para *offline* no hay ninguna forma castellanizada, por lo tanto, se
escribirá todo junto y con cursiva o comillas.
*online: *conectado, digital, electrónico o en línea

17/08/2012

El término inglés *online** puede traducirse por **conectado, digital,
electrónico** o **en línea**,* según el contexto.

*Online *(a veces escrito también *on** line* y *on**-line*) se emplea para
referirse al hecho de estar conectado a una red de datos o de comunicación
y para indicar que algo está disponible a través de internet.

Así, en los medios de comunicación es muy frecuente encontrar frases como
«Televisión, radio y prensa online, los medios más fiables para los
ciudadanos», «Negocios del s. XXI, ¿estar online o ser visible?», «La banca
online calienta la guerra de los depósitos».

Sin embargo, en estos ejemplos podría haberse optado por los equivalentes
españoles *digital,* *conectado* y *electrónico*: «Televisión, radio y
prensa digital, los medios más fiables para los ciudadanos», «Negocios del
s. XXI, ¿estar conectado o ser visible?» y «La banca electrónica calienta
la guerra de los depósitos».
Se recuerda, además, que *offline* (también *off line* y *off-line*) *puede
traducirse por **desconectado**,* y que cuando se prefiera mantener *las
formas inglesas* *online* y *offline*, ambas *deben escribirse en
cursiva,*o entrecomilladas si no se dispone de este tipo de letra.

2012/11/15 <martin-rezola a bildua ivap.es>

> **
>
> *Ad hoc*, jatorriz, adberdio edo aditzondo dela uste dut (“*ad hoc* *
> prestaturiko* aplikazioak”, adibidez), baina praktikan maiz ikusten da
> aditzik gabeko forma laburtua. Horrelakoetan, aurretik eman ohi dut nik,
> elkarketa sintaktiko batez edo: “*ad hoc* aplikazioak”. Besteen testuetan
> ere halaxe ikusten dut gehienentan: *ad hoc* elkarteak, *ad hoc*ekitaldiak,
> *ad hoc* erregistroa, *ad hoc* erantzuna, *ad hoc* neurriak…****
>
> ** **
>
> Oraindik orain, ordea, izenondoaren posizioan irakurri diot Mikel
> Zalbideri, eta orain *dena lanbrotute ikusten dot*:****
>
> ** **
>
> «Ikasle askotxok, euskaldunenek bereziki baina ez haiek bakarrik, nabarmen
> nozitu behar izan dute epe laburreko beharrizanek eragindako *konponbide ad
> hoc* horien ondorioa.» *(Euskararen legeak 25 urte. Eskola alorreko
> bilakaera: baliospen-saioa)*
>
> * *
>
> Zer iruditzen zaizue? (Uste dut berdin gertatzen dela, esaterako, “on
> line” esapidearekin.)****
>
> ** **
>
> Mila esker aldez aurretik.****
>
> ** **
>
> **Martin Rezola******
>
> ** **
>
-------------- hurrengo zatia --------------
Erantsitako HTML dokumentu bat ezabatu egin da...
URL: <https://postaria.com/pipermail/itzul/attachments/20121115/a8d1bf4c/attachment.html>