[itzul] Roma = ijitu?

[Diez de Ultzurrun]

“Ijito herria”- zer da?, ijitoak bizi diren “herria”, hots, lurra-lurraldea?

Nik uste --esan liteke bederen-- ijitoek mundu guztia dutela “herri”.

Ijitoak, ijito jendea, ijito populua, horrelako zerbait egokiagoa izan liteke, ausaz, behingoz espazio fisikoa eta espazio edo gune fisiko-geografiko jakin batean bizi dena bereiziko baditugu, gure arbasoek atzo goizera arte egin izan duten bezala (“euskaldun jendea”, esaterako).

Nafarroako hainbat tokitan, gaztelaniaz txikitatik aditu eta esan izandu dugu “jito” (cuidáu con esos que son “jitos”, y siempre llevan la “txuri”, y te van a”txoriar”; como poco te llevarás un par de “zartakos”).

Beste hitz bat, Nafarroako barrualdeko gaztelanian erabiltzen dena edo bart arratsera arte erabili izandu dena da: “jito-zuri”, jito suerte berezi bat… “paioen artean edo bizi dena, baina paioen gisa haien bizimoduarekin”…

Iruñeko frontoi famatu bat: “Jito Alai”.

“Jitxo” ere esaten dugu: jitxo’- eta jitxa’-, nahiz ez dakidan jatorri bera duen...

Bestalde, ijito’- aldaera hartu ala roma/romani’-, beharbada Euskaltzaindiak erabaki beharko luke, hark bai baitu hango eta hemengo euskal herri guztietako berri.

From: inaki irazabalbeitia [mailto:inakixabier a bildua gmail.com]
Sent: asteazkena, 2014.eko azaroak 26 08:31
To: ItzuL
Subject: Re: [itzul] Roma = ijitu?

Ez dakit 'roma' forma hori ote den egokiena, nahiz eta nahikoa hedatua den inguruko hizkuntzetan. Wikipedian begiratuz gero, ingelesez 'romani' da sarrera nagusia, hots, gaztelaniaren bide beretik. Katalanek eta gailegoek 'ijitp'ren bidetik jotzen dute. Euskara 'erroma' egin beharko genukeela uste dut eta horrek arazo agerikoak ditu: jendeak ez du identifikatuko eta Italiako hiriburuarekin nahas liteke. 'Erroma herri'k balio lezake testu-inguru batzuetan.
Zuzenkeria(tasuna) politikoari muzin eginez, 'ijito'ren bidetik jotzearen aldekoagoa naiz.

koro navarro<navarro.koro a bildua gmail.com<mailto:navarro.koro a bildua gmail.com>> igorleak hau idatzi zuen (2014(e)ko azaroak 25 19:37):
Iñaki:

Ingelesez, espainolez, italianoz, alemanez… beste hitz bat dute denek "ijito" esateko: gipsy, gitano, tzigano… Eta “roma” horretara jotzen dute, hain zuzen ere zuzentasun politikoagatik; edo errespetuagatik (?).

Hona zer dion espainolezko wikipediak:

El término «gitano» es mayoritario en español<http://es.wikipedia.org/wiki/Idioma_espa%C3%B1ol> y se recogen significados positivos, aunque también connotaciones peyorativas<http://es.wikipedia.org/wiki/Peyorativo>.29<http://es.wikipedia.org/wiki/Pueblo_gitano#cite_note-29> Esta circunstancia ha originado en España<http://es.wikipedia.org/wiki/Espa%C3%B1a> una propuesta reciente para sustituir este término por romaní o simplemente «rom» (en romaní<http://es.wikipedia.org/wiki/Roman%C3%AD>: ‘hombre’ o ‘marido’). A escala internacional existe asimismo una propuesta común para utilizar rrom, tanto como nombre del pueblo como del idioma, si bien no hay todavía acuerdo acerca de la existencia o no del doble fonema «r-r» en las lenguas gitanas centroeuropeas.

Ondo izan

2014-11-25 18:41 GMT+01:00 inaki irazabalbeitia <inakixabier a bildua gmail.com<mailto:inakixabier a bildua gmail.com>>:
Arratsaldeon,
Europako Parlamentuan lan egiten duen lagun batek galdetu dit ea ingelesezko 'roma' nola jarriko nukeen euskaraa.'Ijitu' esan diot eta ea hitz politagorik ez dagoen jaulki dit.
Inori fortunatu al zaio hau euskaraz jartzea?
es: La integración social y económica del pueblo romaní
en:The social and economic integration of the Roma
de: Soziale und wirtschaftliche Integration der Roma
fr: L'intégration sociale et économique des Roms en Europe
it: L'integrazione sociale ed economica dei Rom in Europa
pt: A integração social e económica dos ciganos na Europa

Nik 'ijitu' hitzari ez diot arazorik ikusten eta portugesak jorratutako ildoari jarraituko nioke. Dena den zuzentasun politikoaren garai honetan...

Ongi izan,
Inaki



-------------- hurrengo zatia --------------
Erantsitako HTML dokumentu bat ezabatu egin da...
URL: <https://postaria.com/pipermail/itzul/attachments/20141126/01fb9d42/attachment.html>