[itzul] ER: altua/handia

As, Aza 6, 13:53:02, CET 2007

Orain arte isilik egon naiz, baina Patxiren zalantzekin bat nator ni. Ez,
noski, ukatzeko "handi/txiki" nahiz "asko/gutxi"rekin gehienetan ederki
molda gintezkeela, baina bai "altu/baxu" bikotearen egokitasuna aldezteko,
muga jartzen zail izanik ere ("baxu" mailegu nabarmena da, eta itsusiagoa
batuzko ortografia horrekin, baina zer egingo zaio).

Izan ere, iruditzen zait berez hiztunoi natural eta egoki irteten zaigunari
iheska gabiltzala hor, are "prezio garesti" bitxi horren modukoetara
jotzeraino, "prezio handi"k huts egiten digula ikusi ondoren.

Nire ustez (eta ez didazue ukatuko, behingoz, logika apur bat), prezioek
(presioek, tenperaturek, indizeek...) gora eta behera egiten badute, egokia
da, guztiz, irudikapen beraren arabera, altu edo baxutzat hartzea. Areago,
termonetroarenaren moduko eskala finkoz baino areago zerbaiten eboluzioa
(edo, hain zuzen, denborarekin duen gora eta behera) izanik oinarrian
dagoena, kotizazioen bilakaera-taulen ereduan (edo, nahiago bada,
pentagramarenean).

Bestela, handi/txikiaren bidetik, zerbaitek gora edo behera egiten duela
esan beharrean, handitu/txikitu edo areagotu/gutxitu dela esaten hasi
beharko genuke, koherentziaz.

Jakina, "jatorrena" beste bidea izan liteke, baina bide jator horretatik,
ezingo genuke irudikapen dinamiko hori bildu (modernoegia delako, nonbait,
euskararentzat). Alegia, ez dela esapidea soilik auzi, irudikapena bera
baizik.

Hala ere, gustura jarraituko dut nire iritzi honen kontrako argudioak
entzuten.

-----Jatorrizko mezua-----
Nondik: itzul-bounces a bildua postaria.com
[mailto:itzul-bounces a bildua postaria.com]Honen izenean: Patxi Petrirena
Bidalia: asteartea, 2007.eko azaroak 6 13:01
Nora: ItzuL
Gaia: Re: [itzul] altua/handia

Ohartu naiz (Alfontsoren, Gotzonen eta Anttonen
erantzunekin), "altu"ren kontrako presioa "baxu" dudala...
Koxka pare bat estuago hartuko dut berriz (garai batean
zorrotzago izan nintzen). Beraz, "gaixotasun-indize handia",
"goi-tentsioko linea" (gero ikusi nuen Euskaltermen) eta
abar. Ez dut uste merezi duenik biltzen ari nintzen adibide
zalantzazkoak ateratzea.

Diruaren inguruko kasu batzuez galdetu behar dizuet, hala
ere. Irakurri dut "korritu handiak" Ereduzko Prosa Gaur-en,
eta "interes handiak" esatea ere egoki da guztiz (beste
gauza bat ere izan daiteke hori), baina prezioak zer izaten
dira? "Prezio handia(k)"? Irakurri edo entzun izan dut
"prezio garestia(k)", eta dudan gelditu.

Patxi